Sosyal Medya

Makale

Hatırlama Bir Zikretmedir

tarihinde yayınlandı.

‘Su akar yolunu bulur’ özdeyiÅŸi bize varlığın kendi otantik yapısı gereÄŸi akacağı mecrayı zorlanmadan bulacağına gönderme yapmaktadır. Ä°nsan da bu varlığın yapısına baÄŸlı bir boyuta sahiptir. Ama insanı farklı kılan tam da bu boyutun dışında kalabilme becerisidir. Ä°ÅŸte insan bu beceri üzerinden hareketle suyu tersine akıtmayı deneyebilir ve kendini gerçekleÅŸtirirken hayati bir iÅŸleme ve iÅŸleve sahip kılabilir. Ä°nsan, sorumluluÄŸu üstlenerek varlık sahasına yönelik yeni yol denemelerinde bulunabilir. Bu da insanı sürekli anı kollayan ve deÄŸiÅŸimi süreklileÅŸtiren bir özelliÄŸe taşır. Ancak insan unutkanlıkla maluldür. O yüzden tarihi sadece insan yapar. Hatırlamak ve bu hatırladığı ÅŸey üzerinden bir yargıya varabilmek de insana mahsustur.

Bir yol üzere bulunurken insan unutkanlığı sayesinde yolun taşıdığı tehlikeleri unutur ve ‘Saldım çayıra Mevla’m kayıra’ psikolojisi içinde ciddi sorunlar yaÅŸayabilir. Ve bu sorunlar onu hem insanlığından çıkaracağı gibi hem de sorumluluk çerçevesinde ciddi bir cezaya da müstahak kılar. Unutmanın iki boyutu olduÄŸunu göz ardı etmeden özellikle negatif boyutlu unutkanlığın insanı sürekli tekrara sürüklerken yanlış üzerine yanlış yapmasının da zeminini oluÅŸturuverir. Burada insanın unutkanlığı Allah, Nübüvvet, Ahiret, Vahiy ve Emir ile Nehiylerin kast-ı mahsusası ile teklife muhatap olmasıdır.

‘Bana her ÅŸey seni hatırlatıyor’ dizesinde aslında insana dair hatırlama gerçekliÄŸinin ne denli önemli olduÄŸunu ve bu insani boyutun insan açısından önemine yaptığı vurguyu hesaba katmalıyız. Ä°nsan bir ÅŸeye kulak kesildiÄŸinde ona dair her ÅŸeyi hatırlamakla iÅŸe baÅŸlar. Çünkü hatırlamak ona verdiÄŸimiz önem, deÄŸer ve ciddiyetle iliÅŸkili bir durumdur. Bu noktada Kur’an’ın kendisini ‘Zi-z zikr’ olarak betimlemesi de çok önemlidir. Müminin hayatında zikir çok hayati bir meseledir. Zikir ise en önemli boyutu ile hatırlamakla eÅŸ deÄŸer bir özellik taşır. Yani Kur’an bir hatırlatıcıdır… Mümin ise her an hatırlamakla yükümlü ve hatırladıkça kendisine çeki düzen vermekle sorumludur.

Unutkanlık, yok saymaya, yabancılaÅŸmaya ve hatıralardan silerek onu yokluÄŸa mahkûm etmeye neden olur. Unutkanlık bilinçli bir tercih olduÄŸunda onu yokluÄŸa mahkûm etmekle birlikte geri dönülmez bir noktayı da iÅŸaret eder. Ve bu unutma çok tehlikeli bir ÅŸeydir. Çok büyük bir travma üzerinden gerçekleÅŸebilir ÅŸeydir. Ama insan nankörlüÄŸü bir meslek edindiÄŸinde bu travma yeniden hayata geri döner ve bu sefer insan unutkanlıkla bu travmayı aÅŸmaya çalışır. Bu tıpkı bataklığa saplanan birinin her kıpırdadığında biraz daha battığı gibidir. Unutmak çözüm deÄŸil ve olamazda…

Hatırlamak ise tuzaÄŸa düÅŸmemektir. Her hatırlama yeni bir bilinci devreye koyar ve bu bilinç üzerinden daha iyi bir farkındalıkla hayata müdahil olmayı mümkün kılar. Hatırlamak yapılan yanlış üzerine bir bilinç ve duyarlılık inÅŸa ederek aynı hataya düÅŸmemeyi temellendirir. Hatırlamak bir nostalji deÄŸildir. O an hatırlanan ÅŸey üzerinden duygusal bir hal yaÅŸamak ve böylece yeniden eski hale dönmek anlamına ise hiç gelmez! Hatırlamak bir tarih yazmaktır. Hatırlamak; hatırlanan ÅŸeyi idrakimiz üzerinden yeniden düÅŸünerek onu varlık sahasına yeni bir konumda çıkarmayı becerebilmek ve tarihin yeniden yazılmasına zemin oluÅŸturabilmektir.

Ä°nsan geçmiÅŸi ile yüzleÅŸmeden geleceÄŸini inÅŸa edemez! GeleceÄŸin yeniden kurulabilmesi geçmiÅŸin derin izini silebilecek ve onu yeni bir düzlemde inÅŸa edebilecek bir idrakin devreye girmesi sayesinde olabilir. Bu idrak geçmiÅŸ ile ben arasında yeni bir diyalog kurmaya yarar. Ve bu diyalog üzerinden geleceÄŸi yeniden kurarken düÅŸülen hatalara bir daha düÅŸmeme ve hangi noktada bir duyarlılık kazanılması gerektiÄŸi konusunda da tutarlı ve bilinçli bir tavrı önceleme imtiyazı kazanabiliriz.

Modern insan gürültülü yaÅŸayan bir insandır. Bu gürültü genelde insanı düÅŸündürtmeme konusunda bir zemin oluÅŸturur. Gürültü deyip geçmeyin! O öyle bir ÅŸeydir ki insana morfin etkisi yapar, uyuÅŸturur, hareket melekelerini dumura uÄŸratır. Sosyal medya, televizyon, iletiÅŸim aygıtları vs. ile insan kıskıvrak yakalanır. Ve insana ne yapılıp yapılmayacağı, nasıl davranışlar sergilemesi gerektiÄŸi, yeme, giyim ve iliÅŸki ile diyalogun nasıllığı da bu aletler tarafından belirlenir. Ve bunu yaparken de büyük bir gürültü kopartır. Ä°ÅŸte bu gürültü aynı zamanda insanı hem yabancılaÅŸtırır ve hem de onu insanlığından çıkarır. Hatırlama ise bu gürültünün arka planını anlama ve bu konuda bir düÅŸünme ameliyesi gerçekleÅŸtirme olgusudur.

Ä°nsan deÄŸiÅŸimin meyvesi haline dönüÅŸtüÄŸünde kendisi olmaktan çıkar ve deÄŸiÅŸimin nesnesi haline düÅŸer. Hâlbuki deÄŸiÅŸim insanın kendi kast-ı mahsusası ile iliÅŸkili olmalıdır. O deÄŸiÅŸmeyeni temsil ederdir. DeÄŸiÅŸim onun etrafında gerçekleÅŸmeli ve deÄŸiÅŸimin nirengi noktalarını da o belirleyebilmelidir. Yoksa o tarihin yapıcısı deÄŸil tarih tarafından nesneleÅŸtirilir. Bu nesneleÅŸme ise insanın ölümü anlamına gelir ama bu ölüm insanın bir üst yaÅŸam formuna yükseliÅŸini deÄŸil de bir alt düzeye indirgenmesi sonucunu taşır. O yüzden hatırlamak ve tarihin öznesi olmak insan açısından elzem olana tekabül eder. Bu lüzumiyyettir ki hatırlamayı olmazsa olmaz kılar. Ä°ÅŸte bu hatırlama süreklilik kazandığında insana sürekli bir bilinç durumu ve duyuÅŸu kazandırır. Ve bu konumunu muhafaza etmek için hem sürekli hatırlamayı bir içsel önsezi haline getirmeli hem de bu önsezi üzerinden düÅŸünüÅŸ ve tavırlarını sürekli kontrollü halde tutarak yanlışa düÅŸmemeyi itiyat haline getirebilir.

Üç aylar baÅŸladığında bu hatırlatmayı bir vazife olarak telakki ettim. Ben bir hatırlatıcı olarak görevimi yaparken siz de hatırlama faaliyetine katılarak kendi sorumluluÄŸunuzu üstlenmiÅŸ oluyorsunuz. Ve böylece birlikte yeni bir tarihin inÅŸasına katkı sunmuÅŸ oluruz. Yeni tarih deyip geçmeyin, bu insana bahÅŸedilmiÅŸ en büyük lütuftur. Her lütuf bir ÅŸükrü ilzam eder. Her ÅŸükür ise yeni bir lütufun kapısını aralar.

Unutmayalım ki unutkanlık insanı yokluÄŸa icbar ederken hatırlamak ise insana yeni bir yaÅŸam imkânı sunacaktır…

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.