Önemli Şahsiyetler
Kudüs Muhafızı
Taha Kılınç / Yeni Şafak
Filistin’in en tanınmış liderlerinden Åžeyh Râid Salâh, Ä°srail’in sürekli engellemeleri sebebiyle ziyaret edemediÄŸi Mescid-i Aksâ’ya, tam 15 yıl sonra nihayet ayak basabildi. Pazar akÅŸamı, yanında küçük bir grupla birlikte Aksâ’nın tarihî kapılarından Bâbu’l-Esbât yoluyla külliyeye giriÅŸ yapan Salâh, namazın ardından coÅŸkulu bir kalabalıkla buluÅŸtu. “Kudüs Muhafızı” unvanıyla bilinen Salâh’ın Aksâ ziyaretine ait fotoÄŸraf ve videolar, sosyal medyada da yüzbinlerce kiÅŸi tarafından paylaşıldı. Râid Salâh’ın avukatı Hâlid Zabarka, “Acı ve mutluluk birbirine karıştı. Kendisi çok uzun süre adaletsizlikle karşı karşıya kaldı. Ä°srail’in sergilediÄŸi haksızlıklara direndiÄŸi için, büyük bir bedel ödedi” ÅŸeklinde konuÅŸtu.
Ä°srail vatandaşı Filistinlilerden (“48 Arapları” da denir) olan Åžeyh Râid Salâh, 1958’de Hayfâ’daki Ummu Fahm kasabasında dünyaya geldi. Babası, Ä°ngiliz mandası döneminde baÅŸladığı polislik mesleÄŸini sonrasında da sürdürmüÅŸtü. Nüfusunun tamamı Filistinlilerden oluÅŸan Ummu Fahm, Ä°srail’in kuruluÅŸunun akabinde bu yeni devletin sınırları içinde kalmış, ancak Filistin’in diÄŸer parçalarıyla duygusal baÄŸlantılarını koparmamıştı. Râid Salâh, iÅŸte böyle bir atmosferde yetiÅŸti.
Daha ilkokul çaÄŸlarından itibaren aktif bir mücadele hayatının içine giren Râid Salâh, üniversite yıllarında “1948 Filistin Ä°slamî Hareketi”ne katılarak buranın önde gelen isimlerden birine dönüÅŸtü. Resmî adı “Ä°srail Ä°çindeki Ä°slâmî Hareket” olan teÅŸkilât, 1971’de Abdullah Nimr DervîÅŸ (1948-2017) tarafından kurulmuÅŸtu. Hareket, sosyal yardımlaÅŸma ve dayanışma baÅŸta olmak üzere, Ä°srail sınırları içinde yaÅŸayan Filistinlilerin mümkün olduÄŸunca tek yürek halinde hareket etmelerini saÄŸlamaya odaklanmıştı. Ancak birçok yerdeki ayrışma ve kutuplaÅŸmalar, 1948 Filistin Ä°slâmî Hareketi’nin de yakasını bırakmayacaktı.
Râid Salâh, 1989’da Ummu Fahm belediye baÅŸkanlığına adaylığını koydu ve yüzde 70 gibi bir oranla kazandı. Bu yalnızca onun baÅŸarısı deÄŸil, mensup olduÄŸu harekete Filistinlilerin gösterdiÄŸi teveccühün de bir iÅŸaretiydi. Salâh 1993 ve 1997 seçimlerini de açık ara kazanmak suretiyle gücünü pekiÅŸtirirken, 2001’de baÅŸkanlık yarışından çekildi. Bu tavrında, birbirine yakın zamanlarda gerçekleÅŸen iki hadisenin etkisi vardı:
1948 Filistin Ä°slâmî Hareketi, teÅŸkilâtın yönetim kadrosunun Ä°srail parlamento seçimlerine katılma kararı alması üzerine, 1996’da “kuzey” ve “güney” olmak üzere iki kanada ayrılmıştı. Râid Salâh ve arkadaÅŸları, Ä°srail’in iÅŸgal politikası deÄŸiÅŸmediÄŸi sürece, parlamentoda görev yapmanın Filistinlilere herhangi bir fayda saÄŸlamayacağını savunuyordu. Tam aksini düÅŸünen merkezî yönetim seçimlere iÅŸtirak edince, Râid Salâh, hareketin kuzey kanadının doÄŸal liderine dönüÅŸtü. Aslında sadece kuzey kanadın da deÄŸil, teÅŸkilâtta kim kaldıysa hepsinin.
Râid Salâh’ı belediye baÅŸkanlığını bırakarak sahada aktif mücadeleye sevk eden diÄŸer geliÅŸme, 28 Eylül 2000’de dönemin muhalefet lideri Ariel Åžaron’ın Mescid-i Aksâ’ya gerçekleÅŸtirdiÄŸi provokatif ziyaretti. Ä°kinci Ä°ntifada’nın patlak vermesine yol açan bu olay, Salâh’ı Filistin kamuoyunu harekete geçirmek için yoÄŸun bir çaba göstermek gerektiÄŸine ikna etmiÅŸti.
Bundan sonra sadece cuma hutbeleri, vaazlar ve sohbetler yoluyla halka hitap etmesine raÄŸmen, “ÅŸiddeti kışkırttığı” suçlamalarıyla Ä°srail tarafından sürekli yargılanma ve hapsedilme süreci baÅŸlayacaktı. Ä°ÅŸgal yönetimi, 2015’te Râid Salâh’ın liderlik ettiÄŸi hareketin bütün faaliyetlerini durdurarak teÅŸkilâtı yasakladı.
Daha önce yine bu köÅŸede müstakil yazı konusu ettiÄŸim üzere, Filistin bugün dört parça: Kudüs, Batı Åžeria, Gazze ve Ä°srail içinde yaÅŸayan Filistinliler. Ä°srail, bu dört parçanın birbirinden ayrılması ve gelecekte bir araya hiç gelememesi üzerine projeler geliÅŸtirirken, Râid Salâh’ın eline tek bir taÅŸ dahi almadan, sadece konuÅŸarak ve gülümseyerek, iÅŸgalin araya çektiÄŸi kalın duvarları aÅŸan ortak bir sembole dönüÅŸtüÄŸü görülüyor. Salâh’ın “ÅŸiddeti kışkırtmak” ithamlarını hiçbir ÅŸekilde hak etmediÄŸini, bazı Ä°srailliler bile itiraf ediyor üstelik.
Bir asrı geride bırakmaya doÄŸru ilerleyen Filistin meselesi, Ä°srail iÅŸgaline karşı geliÅŸtirilen çok çeÅŸitli yöntem ve çözüm önerileriyle de tarihe geçecek. Râid Salâh’ın çizgisi, tüm bunların içinde ayrı ve geniÅŸ bir parantez olarak incelenmeyi gerektirecek kadar sıra dışı ve dikkat çekici.
Henüz yorum yapılmamış.