Sosyal Medya

Tercüme Haber

Bulgaristan ve Çekya'daki silah fabrikası patlamalarında Rus istihbaratı izi

23-04-2021 18:52

Rusya ile Ukrayna arasında 2014 yılındaki savaşla bağlantılı olarak Çekya ve Bulgaristan’daki silah fabrikalarında yaşanan patlamaların gizemi yavaş yavaş çözülmeye başlıyor. 2014 yılındaki patlamaların, bu ülkelerin Ukrayna’ya silah ve mühimmat satmaması için Rus istihbaratının kötü şöhretli birimi ‘29155’in sabotajıyla gerçekleştiği belirtiliyor. Rus istihbaratının Ukrayna’ya satış yapan bir Bulgar silah tüccarını da zehirlediği belirtiliyor.



Rusya ve Ukrayna arasında yaÅŸanan gerilim uzun süredir gündemi meÅŸgul ederken, Çekya’nın geçtiÄŸimiz hafta 18 Rus diplomatı istihbarat faaliyetlerinde bulundukları gerekçesiyle sınır dışı etmesi büyük yankı uyandırdı.
 
Çekya, bu diplomatları 2014’te ülkedeki bir mühimmat deposunda meydana gelen patlamada rol almakla suçlarken, Rusya iddiaları ‘temelsiz ve absürd’ olarak nitelemiÅŸti.
 
Ancak aynı dönemde Bulgaristan’daki silah fabrikalarında meydana gelen üst üste üç patlamada da Rus istihbarat servisi GRU’nun izi olduÄŸu ortaya çıktı.
 
Bulgaristan’daki silah depolarında art arda üç patlama
 
ABD destekli Radio Free Europe, yayınladığı bir haberde 2014 yılında Bulgaristan’daki silah fabrikalarında meydana gelen üç ayrı patlamada Rus istihbarat servisi GRU’ya baÄŸlı Birim 29155’in olduÄŸu ÅŸüphelerini güçlendirdi.
 
Aynı birimin Bulgar silah tüccarı Emilian Gebrev’in zehirlenmesinden de sorumlu olduÄŸu belirtiliyor.
 
Bulgar silah tüccarı Emilian Gebrev'i zehirlemekle suçlanan Sergey Fedotov takma adlı Denis Sergeyev (solda) ve Georgy Gorshkov takma adlı Yegor Gordiyenko. (FotoÄŸraf Bulgaristan savcılığı tarafından dağıtılmıştır.)
 
Gizemi çözülmemiÅŸ patlamalar
 
Bulgaristan’da 28 Åžubat 2014'te, Sofya'nın doÄŸusundaki Kazanlık'taki Arsenal silah kompleksinde meydana gelen patlamada, barut üretilen bir atölye kısmen tahrip edildi. Olayda bir kiÅŸi hayatını kaybetti.
 
Bundan 6 ay sonra, 8 AÄŸustos'ta Bulgaristan'ın güneybatısındaki Kostenets'teki TEREM-Çar Samuil askeri fabrikasında meydana gelen bir dizi patlamada 10 kiÅŸi yaralandı.
 
Ä°ki aydan daha kısa bir süre sonra ise, 1 Ekim'de, Gorni Lom'daki Midzhur fabrikasındaki Bulgar mühimmat tesisindeki patlamada 15 kiÅŸi öldü ve 2 kiÅŸi yaralandı.
 
Aralık ayının üçüncü haftasında, Bulgaristan'ın güneyindeki Maglizh'de özel bir mühimmat ve av cephane imalat ÅŸirketi, bir kiÅŸinin hayatını kaybettiÄŸi açıklanamayan patlamaya ÅŸahit oldu.
 
Daha sonra, 21 Mart 2015 akÅŸamı, saat 19:30 sularında, Ä°ganovo’daki küçük Bulgar köyünde tanksavar cephaneleri, uçaksavar füzeleri ve diÄŸer silahların üretildiÄŸi devlete ait bir tesis olan Vazov Makine Ä°malat Fabrikası'ndaki patlamalar yaÅŸandı.
 
Bundan sadece üç hafta sonra, 14 Nisan'da ÅŸafak sökmeden hemen önce, köy yine aynı tesisteki patlamalarla sarsıldı ve geniÅŸleyen kompleksin bir bölümünü kısmen yok etti.
 
2014 yılındaki patlamalar ile 2015 yılındaki olaylar birbirine çok benziyordu.
 
Bulgar savcıları patlamaların nedenini araÅŸtırdı, ancak yalnızca 1 Ekim 2014’te Gorni Lom'daki patlamadaki dört zanlıya ulaşıldı ve bunlar daha sonra beraat etti. DiÄŸer soruÅŸturmalara ne olduÄŸu hakkında kamuya açık bir bilgi yok.
 
Bulgar makamları, Çekya’da ortaya çıkan veriler ışığında tüm bu patlamaları yeniden soruÅŸturma kararı aldı.
 
2015 ilkbaharında Vazov fabrikasında meydana gelen patlamalar sırasında, Rus istihbarat servisi GRU ajanları olduÄŸuna inanılan en az 6 Rus vatandaşının düzenli olarak Bulgaristan'a gelip gittiÄŸi ortaya çıktı.
 
Ayrıca, ilk olarak açık kaynak araÅŸtırma kuruluÅŸu Bellingcat tarafından derlenen uçuÅŸ verileri ve GPS izleme bilgileri, 2014 patlamalarının tarihlerine yakın bir ÅŸekilde Bulgaristan'a girip çıktığı iddia edilen baÅŸka bir GRU ajanını gösteriyordu.
 
Çekya BaÅŸbakanı Andrej Babis 2014 yılındaki patlamalarla ilgili GRU’nun seçkin ve kötü ÅŸöhretli Birimi 29155’i suçlamıştı.
 
Aynı birim ayrıca Emilian Gebrev adlı bir Bulgar silah tüccarının ölümcül bir ÅŸekilde zehirlenmesiyle baÄŸlantılı olmakla suçlanmıştı. Gebrev, Vazov fabrikasında meydana gelen patlamalardan sonra zehirlenmiÅŸti.
 
 
Patlamaların Ukrayna savaşı ile ilgisi var
 
Patlamalar, Rusya'nın 2014 yılında Ukrayna'nın Kırım Yarımadası'nı iÅŸgal etmesi ve ilhak etmesi ile DoÄŸu Ukrayna'da Rusya destekli ayrılıkçılarla yaÅŸanan savaşın patlak verdiÄŸi dönemde meydana geldi.
 
O zamanlar, Ukrayna silahlı kuvvetleri çok kötü bir durumdaydı; organizasyon ve eÄŸitim eksikliÄŸi yaşıyordu ve silah ve teçhizat eksikliÄŸi nedeniyle tükenmiÅŸti.
 
Ukrayna ordusu, aralarında Rus askerlerinin de olduÄŸu daha donanımlı ve daha iyi eÄŸitimli savaÅŸçıların saldırılarını engellemek için silah ve mühimmat bulmakta zorlandı.
 
Bulgaristan, oldukça büyük bir silah imalat ve ticaret endüstrisine sahip.
 
Bulgaristan, bugüne kadar aksi yönde pek çok kanıt ortaya çıkmasına raÄŸmen Rusya-Ukrayna savaşında oynayabileceÄŸi herhangi bir rol olduÄŸunu reddediyor ve buna "Ukrayna içi bir çatışma" diyor.
 
Rus ajanlar patlamalarla aynı anda Bulgaristan’a geldi
 
Bellingcat internet sitesi tarafından yayınlanan uçuÅŸ izleme verilerine göre Vladimir Popov takma adını kullanan Rus vatandaşı Vladimir Moiseyev, 2014 yılında en az dört kez ve 2015 yılında bir kez Bulgaristan'a seyahat etti. Bütün bu geziler, çeÅŸitli mühimmat ve silah fabrikalarındaki patlamaların olduÄŸu günlerde meydana geldi.
 
KaradaÄŸ, 2016'da ülkedeki baÅŸarısız darbe giriÅŸiminden GRU’yu ve Vladimir Moiseyev’i sorumlu tutmuÅŸtu.
 
Bu arada, uçuÅŸ verilerine göre, Åžubat ve Nisan 2015'ten itibaren daha sonra askeri istihbarat olduÄŸu iddia edilen en az 6 Rus vatandaşının Bulgaristan'a girip çıktığı biliniyordu. Bu kiÅŸiler arasında Sergey Fedotov ve Sergey Pavlov takma adlarını kullanan ve Sofya'ya seyahat eden Denis Sergeyev ve Sergey Lyutenkov da vardı.
 
UçuÅŸ verilerine göre, Georgy Gorshkov takma adını kullanan Yegor Gordiyenko adlı bir diÄŸer ajan da, Denis Sergeyev ile birlikte Bulgaristan’ın Karadeniz kıyısındaki Burgaz kentine Nisan 2015’te gelmiÅŸti.
 
Bulgar silah tüccarını zehirlediler
 
Ä°kilinin Bulgaristan'a geliÅŸleri Bulgar silah tüccarı Emilian Gebrev'i neredeyse öldüren zehirlenme olaylarına denk geldi.
 
Gebrev'in oÄŸlu da aynı tarihlerde ölümcül bir ÅŸekilde zehirlenmiÅŸti. Ancak her ikisi de kurtuldu.
 
Bulgar müfettiÅŸler Gebrev'in "tanımlanamayan bir organofosfor maddesiyle sarhoÅŸluk" kurbanı olduÄŸunu açıkladı. Ancak asıl madde tam olarak tespit edilemedi ve davada da çok fazla ilerleme kaydedilmedi.
 
2014'te Çekya’daki silah deposu patlamalarına ve 2018'de Salisbury'deki Skripal’in zehirlenmesine karıştıkları iddia edilen GRU ajanları Anatoly Chepiga (solda) ve Aleksander Mishkin.  
 
Skripal davasıyla benzerlik
 
Bundan üç yıl sonra, eski bir Rus askeri istihbarat subayı Sergey Skripal ve kızı Sovyet üretimi Novichok adlı güçlü bir sinir ajanına maruz kaldıktan sonra neredeyse ölüyordu.
 
Ä°ngiliz polisi daha sonra zehirlenme olayıyla ilgili olarak iki Rus vatandaşını suçladı. 
 
Bu kiÅŸiler, daha sonra ABD ve Ä°ngiliz yetkililer tarafından Birim 29155'in üyeleri olarak tanımlandı.
 
Skripal’i zehirleyenlerin, Bulgaristan'a seyahat ettiÄŸi iddia edilen GRU ajanları aynı birimden olduÄŸu öne sürülüyor.  
 
Çek polisi, Skripal’in zehirlenmesi nedeniyle Ä°ngiltere'de aranan iki kiÅŸiyle aynı isme sahip 2 Rus hakkında tutuklama emri çıkardı ve Çek polisi tarafından yayınlanan fotoÄŸraflar Ä°ngilizlerin kullandığı fotoÄŸrafların aynısı.
 
Åžubat 2019'da, Bulgar araÅŸtırmacılar Gebrev zehirlenmesiyle ilgili soruÅŸturmalarını yeniden açtılar. Dönemin BaÅŸsavcısı Sotir Tsatsarov, Skripal zehirlenmesiyle baÄŸlantılı ÅŸüpheli bir Rus istihbarat görevlisinin Nisan 2015'te Bulgaristan'da olduÄŸunu söyledi.
 
Gebrev daha sonra savcılara, kendisini zehirlemek için kullanılan maddenin Novichok'a benzer olabileceÄŸine inanmak için nedenleri olduÄŸunu söyledi.
 
Gebrev, zehirlenmesiyle ilgili olarak Rusya'yı suçlamadı, ancak bir Rus ajanının olaya karıştığına dair raporların onu ÅŸaşırtmadığını söyledi.
 
Aralık ayında, Bulgar yetkililer zehirlenme olayıyla ilgili soruÅŸturmada 5 GRU ajanının isminin geçtiÄŸini iddia etti ve ertesi ay gıyaben 3 Rus vatandaşını suçladıklarını bildirdi. 
 
Savcılar, takma isim kullanan üç kiÅŸiyi ortaya çıkardı. Birkaç gün sonra ise Bellingcat, sızdırılan bir Rus personel veri tabanını kullanarak bu kiÅŸilerin gerçek kimliklerini tespit etti.
 
Çekya’daki patlamalar
 
GRU içindeki ‘Birim 29155’, Çekya BaÅŸbakanı Andrej Babis tarafından 17 Nisan'da ülkenin doÄŸusundaki en az bir silah deposundaki patlama olayına karışmakla suçlandı. 
 
Çekya’daki mühimmat deposu, Ukrayna ile bir silah satış anlaÅŸması yapmayı planladığı iddia edilen Emilian Gebrev ile baÄŸlantılıydı. Ancak Gebrev bu iddiaları yalanladı.
 
Buna karşın üst düzey bir eski Ukraynalı istihbarat yetkilisi, o sırada Ukrayna'nın bir Bulgar silah tüccarı ile çalıştığını doÄŸruladı.
 
Eski Bulgaristan Savunma Bakanı Todor Tagarev, Çekya’nın açıklamalarının ve Avrupa'daki GRU ajanlarıyla ilgili yeni verilerin ardından Bulgaristan’daki patlamalarla ilgili kesinlikle yeni bir soruÅŸturma yapılması çaÄŸrısında bulundu.
 
Radio Free Europe’e konuÅŸan Tagarev, "Silah endüstrisi tehlikeli ve kazalar oluyor. Ancak üretim süreçleri öyle yapılandırıldı ki, bir kaza durumunda minimum hasarla sonuçlanır. Ancak iki yıldan kısa bir süre içinde altı patlama olması bunu zaten çok ÅŸüpheli hale getiriyor." dedi.
 
Tagarev, “Rusya'nın Bulgaristan'daki çıkarlarının ne olduÄŸunu, silah satışları ve ihracatı konusundaki politikamızın bazen Rusya'nın çıkarlarıyla nasıl çeliÅŸtiÄŸini bilince, bir Rus müdahalesi olması bana mantıksız görünmüyor" dedi.
 
Mütercim: Engin Dinç / Kaynak: ortadoÄŸuhaber.com

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.