Sosyal Medya

Makale

Köpeği Isırmak Caiz mi?

tarihinde yayınlandı.

Günümüzde internet, dizüstü, tablet ve yeni nesil cep telefonları sayesinde her an haber ulaÅŸtırıyor ve adeta herkesi sanal bir muhasara altına alıyor. Bu sitelerinden gelen kesintisiz haber bombardımanı hakikatlerin yerini sanal gündemlerle oyalanmaya bırakıyor. Bu ÅŸekilde insanda, sanal ve gerçek olan arasında salınıp duran modern bir kimlik var ediliyor. 

Kimin, hangi niyetle yaptığı, gerçek olup olmadığı, ne kadar manüpile edildiÄŸi, dış güdümlü olup olmadığı bizce bilinmeyen bu haber saÄŸanağına, henüz bir beraberlik ahlakı oluÅŸturamamış Ä°slamcıların da(!) el atmış olması ne kadar rahatlatıcıdır bilemiyorum…

BilindiÄŸi gibi haberi servis etmede ilgi çekici ve yönlendirici bir kimliÄŸe bürünmesi için dillendirilen taktik “Haber, köpeÄŸin adamı ısırması deÄŸil adamın köpeÄŸi ısırması” ÅŸeklindedir. Yani haber doÄŸru kaynaktan bile gelse onun üzerinden yapılan bir makyajla hakikatle ilgisi kesilmekte dolayısıyla hayata adeta sanal bir yüz ile sunulur. Böylece sitenizin ziyaret oranını artar. Burada haberin doÄŸruluÄŸundan daha önemlisi tüketiciyi ÅŸaşırtmaktır. Bu ÅŸeytanca yaklaşım aslında olayı, haberi fasığın getirdiÄŸi bir haber konumuna indirir.

Bu konuda Kur’an’da yer alan haberi bilirsiniz;

Ey iman edenler! Size bir fasık bir haber getirirse, bilmeyerek bir topluluğa zarar verip yaptığınıza pişman olmamak için o haberin doğruluğunu araştırın.( Hucurat / 6)

Müfessirlere göre bu ayet, zekât toplamak üzere görevlendirilen bir memurunun getirdiÄŸi yalan haber üzerine inmiÅŸtir.  Bu yalan onların zekât vermek istemediÄŸiyle ilgilidir. Resulullah (sav) iki kiÅŸi gönderip olayı incelettiÄŸinde böyle bir olayın olmadığını görür ve böylece bir husumet baÅŸlamadan biter. (Bu ayetin anlamı ülkemizde bilinmiÅŸ olsaydı Kahraman MaraÅŸ olayları, Sivas olayları yaÅŸanmadan biter ve düşmanlık tohumları ekilmezdi)

Ayetteki fasık kelimesi yalan haber yayan olduğundan zararı sadece kendisini değil haberi ulaştırdığı herkesi ve oluşacak bütün yanlış eylemleri kapsar. (Fasık, İslamcı medyaya has sakınılması gereken bir terminolojidir.) Buna göre haberleri ulaştıran gibi haberi değiştirip manipüle ederek sunan da fâsıktır. Öyleyse haberin sorgulanması, sadece doğru bir kaynaktan gelip gelmediği ile sınırlı kalmamalıdır. Kaynak doğru bile olsa bu sorgulama onun değiştirilip değiştirilmediğini de kapsamalıdır.

Müslüman, kendisine ulaÅŸan haberleri sorumluluk duygusu gereÄŸi olarak araÅŸtırmak zorundadır. Yanlış ve yanıltıcı bir ÅŸey gördüğünde ise gücü nispetinde eliyle, diliyle veya kalbinin olumsuzlamasıyla müdahale etmelidir. Aksi hâlde birileri bu yanlış haberlerden zarar görecektir. Bunun için ayetle oluÅŸturulan ahlak, haberin kendisinin ve veriliÅŸ gayesininin, zamanlamasının iyice araÅŸtırılmasıdır. Mesela Resulullah (sav) nasıl olsa bana Cebrail bildirir diye düşünmemiÅŸ sadık habere ulaÅŸmak için Medine ve çevresinde bir haberleÅŸme ağı kurmuÅŸtur. Ãœmmetin her ferdini ve her bölgesini birbirinden ha­berdar etmek, dostlarla tanışıp, barışıp birlik ve beraberlik kurmak; düşmanlara karşı tedbirli olmak ve gerekli tavrı sergileyip on­lardan gelecek zararlara karşı önlem almanın önemi komÅŸu ülkelere bakınca görülmektedir.

Ama 24 saat boyunca bize seri olarak ulaşan her haberi araştırmak ve uygun tepki koymak kolay değildir. Bu şekilde bizi olayları dışarıdan seyreden, gösterildiği kadar bilen ve tepkisiz bir hale getirmek amaçlanmıştır. Bu haber bombardımanı idrakimizi ve vicdanımızı kullanılamaz hale getirmiştir. Bunun sonucunda insan hak ve hukuklarına tecavüz edilmesini tepki vermeksizin seyredip duruyoruz.

Kâfir, müşrik, fasık ve facirlerden gelen yalan haberlere kanıp zarar görmek istemiyorsak, adalet ve takva üzere kurul­muÅŸ haber müesseselerini gündeme getirip devamını saÄŸlamak zorundayız.

 Ayette geçen “nebe” önemli bir haber demektir.  Bu haber muhatabını “doÄŸru-yanlış", "haklı-haksız", iyi-kötü" demek zorunda bırakır. Haberi alanın bütün pozisyonunu etkiler. Bu etki, medya tabiri ile bu “dokuz sütuna manÅŸet” ÅŸeklinde oluÅŸturulur. Haber saÄŸanağından bunalmış her kiÅŸi bu manÅŸetlerle yönlendirilir. Haber kartelleri yönlenmemizi istedikleri tarafa göre her haberi flaÅŸ haber olarak verirler. Onların haber taşıyıcılığı ayette bildirilen fâsıklığın çok ilerisindedir. Hâl bu olunca, haberin kaynağı saÄŸlam, getiren saÄŸlam, yorum ve tahlilini yapan iÅŸin ehli, sadık ÅŸahsiyetler olmalıdır... EÄŸer böyle olursa, gelen saÄŸlam habere karşı gerekli hazırlıklar yapılır. Böylece fert, cemaat ve ümmet hayırlı bir sonuca ulaşır...

Günümüzde internet üzerinden yapılan habercilik bir hayli masraflıdır. Böyle bir işe kalkışanlar, ya parasını bu yolda harcayacak sponsorların peşinde koşmakta ya da reklâm gelirlerini arttırma peşindedirler. Reklâm gelirinin en katmerlisi ise haber kuşağının içinde haber formatıyla verilenlerdir. Önemli bir haberden sonrasında okuyacağınız bir değerlendirmeyi tıkladığınızda araya sekiz saniyelik bir reklâm girer. Böylece reklâmı yapılan ürün diğerlerinden öne çıkmış ve zihninizde ciddi bir yerden sizi tüketime yönlendirmiş olur.

Çok tıklanan bir haber sitesine sahip olmanız onu yüksek bir bedele satmanızı da kolaylaştırır. Alıcılar ya ülkemiz üzerinde hesapları olan dış mecraların bizden görünen yüzleridir. Bazen bunlar, ihaleleri kazanmak için rakiplerini ekarte etmek isteyen holdinglerdir. Bazen de tüketimi arttırmanın yollarını arayan büyük marketlerdir. Bu kaz gelecek yerden tavuk esirgemeyen gurupların asıl niyetleri doğru haber vermekten çok sizi çıkarları doğrultusundaki projelere yönlendirmektir.

Öte yandan modern eğitim görmüş kişilerin hayatları genellikle bir birinden kopuktur. Gençler, orta yaşlılar, ihtiyarlar ayrı ayrı guruplara ayrılmıştır. Her gurubun ilgi alanı ayrıca keşfedilmiştir. Onlara alanlarıyla ilgili bilgi vermek internet sitelerinin en büyük tezgâhıdır. Bazıları bütün gün sporla, bazıları magazinle, bazıları borsa haberleriyle meşgul edilerek hayatın bütününden kopartılarak oluşturulan sanal bir âlemde yaşamaya mahkûm edilirler. Bu hayatı bir bütün olarak algılayan tevhid fikrine sahip Müslümanlarca internet haberciliğinin bu yönün ıslah etmelidirler.

Sitelerin en çok tıklanan bölümleri ise insanların özel hayatlarına dair bilgilere ait haberlerdir. Bu konuda cemaatlerin(!) medya ahlakı, müntesiplerinin sırlarını saklamaktır. Oysa ötekileÅŸtirdiklerini ve rakip gördüklerinin mahremini ortaya saçarak bel altından çalışırlar. Hucurat suresinde sadık bilgiye dayanmayan kötü zandan, mahremi ihlal eden tecessüsten ve kiÅŸilerin arkasından konuÅŸmak anlamında gıybetten kaçınmak gerekir. Zira Kur’an’da bu türden yalan haberlere itibar edenlere ölü insan eti diÅŸleyen leÅŸ yiyiciler adı verilir. Ayrıca kendileriyle alay edilerek ötekileÅŸtirilenlerin Allah katında daha hayırlı olabileceÄŸinden de bahsedilir.              

Hucurat suresi 6. ayet  “ Ey iman iddiasında bulunanlar” diye baÅŸlar. Bu ÅŸekilde baÅŸlayan ayetler, iman iddianızda samimi iseniz ÅŸunu yapın veya bunu yapmayın diyerek bizi iddiamızı ispata davet eder. Nitekim imanın ve teslimiyetin sadece kuru bir iddiadan ibaret kalmaması ve Allah’tan onay alması gerekir.

Fatiha suresinde sözü edilen Bizi doÄŸru yola ilet. Nimet bahÅŸettiklerinin yoluna. Gazabına uÄŸrayanların ve yoldan sapanlarınkine deÄŸil!” duasının bir anlamı da “Bizi senden onay alan ve iddiasına sahip çıkanların yoluna ilet, fasıkların ve yalancıların yoluna deÄŸil.” demektir. Bu dua, sadıkların haberleriyle merhametin, adaletin ve kardeşçe paylaşımın galip gelmesi için nasıl bir haberleÅŸme ağına dâhil veya sahip olmamız gerektiÄŸini düşünmek için iyi bir vesiledir. Velhâsıl;

“Hakkında kesin bilgi sahibi olmadığın ÅŸeyin peÅŸine düşme. Çünkü kulak, göz ve kalp, bunların hepsi ondan sorumludur.” (Ä°srâ / 36)

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.