Hayat Sınavı - İmtihanı Ölünce Biter

Hayat bir sınav/imtihandır.

İnsan da sınanan/imtihana tabi tutulan.

Sınayan/imtihana tabi tutan da Allah’tır (c.c). Bu manada Rabbimiz Fail-i Mutlaktır.

Yaptığından asla sorulmaz. Murad etmiş insanı sınamayı.

Öyle bir sınav ki sorular, cevaplar, hepsi verilmiÅŸ. Hatta örnek, model, tavzif edilmiÅŸ…

Neden, nasıl, ne zaman, nerede, ne ile sınanacağımız, neyi, nasıl, niçin, yapacağımız ya da yapmamız gerektiÄŸi, tafsilatı ile beyan edilmiÅŸ.

Model var, pratik örnek var. Rasulullah (a.s) ve daha genelde Risalet kurumu var.

Dünya ölçeÄŸinde, bir sınavın cevaplarını veya soruları sızdırmak, skandala yol açarken bu imtihanda meccanen ihsan, ikram edilmiÅŸ.

Onun için dünya imtihanı ya da imtihan dünyası ifadesini, hepimiz genelde kullanırız.

Kerim kitabımızda çok anlaşılır bir ÅŸekilde beyan edilmiÅŸ.

'Ben cinleri ve insanları ancak (sadece) kulluk için yarattım.' (Zariyat 56)

'O (Allah) ki ölümü ve hayatı, hanginizin daha iyi amel iÅŸleyeceÄŸini, sınamak-denemek için yarattı.' (Mülk 2)

'Biz, insana yolu gösterdik dileyen ÅŸükreder, dileyen küfreder.' (Ä°nsan 3)

Bir yerde imtihandan bahsedilecekse, orada beÅŸ ÅŸeyin varlığından da söz etmek gerekiyor.

1.Özgür irade

2.Akli donanım

3.Yeterli bir süre

4.Münasip bir mekan

5.Nihai bir sonuç

Ä°mtihan varsa, bunlar kaçınılmazdır.

1.Özgür irade: Ä°rade olmasa, imtihan olmaz. Bu yeti, insana ihsan edilmiÅŸ hatta sınırsızca kullanmasına dahi izin verilmiÅŸ, ipotek konulmamış, baskı altına alınmamış. Zaten insan, (tasavvuftaki anlamıyla deÄŸil, gerçek anlamda) mürid olmalı. Yani iradesini kullanmalı, aktif kılmalı. Mürid, iradesini yerli yerince kullanan kimsedir.

Mürid, iradesini baÅŸkasına teslim eden kiÅŸi deÄŸildir. Mürid, 'ÄŸassal önündeki meyyit' asla deÄŸildir. Bu, irade sahibi insana hakarettir. Hz. Peygamberin, (a.s) sahabeye nasıl bir kimlik kazandırdığı bu hususta tartışmaya mahal vermeyecek kadar açık bir hakikattir.

2.Akli donanım: Ä°mtihan için akıl da ÅŸart. Akli arızası olanın, sınavından bahsedilemez. 'La akle lehu ve la dine leh' Aklı olmayanın dini-sorumluluÄŸu yoktur.

Sınav, akılla gündeme gelen bir gerçekliktir.

3.Yeterli bir süre: Zaman gereklidir. Zaman yoksa, sınavda hükmünü yitirir. DüÅŸünün, sınava soktunuz ve 'bitti' diyerek son verdiniz, mühlet tanımadınız. Ä°mtihandan bahsedebilir misiniz bu durumda? Yani mühlet, müddet, vakitte lazım geliyor. Dünya sınavında herkesin tabi olduÄŸu zaman deÄŸiÅŸebilir ve herkes sınandığı zaman kadar hesap verecektir.

4.Münasip mekan: Mekan lazım. Yer lazım. Hatta imtihana uygun olacak. Fiziki açıdan, kompozisyon bütünlüÄŸü olacak. Ä°mtihanı, yeterli düzeyde temin edecek donanıma sahip kılınmış olacak. Bu manada, insanın sınavında saha, sahne, arz, mekan-dünya son derece mükemmel dizayn edilmiÅŸ ve tüm enstrümanları ile emre amade kılınmış.

5.Nihai bir sonuç: Ä°mtihanın olduÄŸu yerde sonuç da kaçınılmazdır. Hiç kimse laf-eÄŸlence olsun için imtihan edilmez. Ä°yi ya da kötü. BaÅŸarılı ya da baÅŸarısız. Sınavdan geçmek veya kalmak açısından mutlaka bir sonuç-akibet olacaktır.

Bu sınavın talebesi için eÄŸitim bir ömürdür. Bu manada eÄŸitim de ölünce biter.

Talib nelere dikkat etmeli?

1.Okumalı. Kıraat-tilavet ÅŸart. Okumadan sınavı geçmek mümkün deÄŸildir. Çünkü okumadan anlamak imkansız, anlamadan yaÅŸamak ise muhaldir.

2.DüÅŸünmeli. Tefekkür derin düÅŸüncedir. DüÅŸünmeden kafa yormadan aklı çalıştırmadan aklı kullanmadan yol almak mesafe kat etmek de imkan dışıdır.

3.BaÄŸ kurmalı. Dünya ile ahiret, insan ile Allah, insan ile eÅŸya-varlık, insan ile tabiat, insan ile hadisat bağı. BaÄŸ kurmadan hiçbir ÅŸey yerli yerine oturmuyor.

4.Teyakkuzda olmalı. Uyanık bulunmalı, sınavda uyuyan öÄŸrenciyi düÅŸünün bu mevzunun ehemmiyetini anlarsınız.

5.Konsantre olmalı. Şartlanmalı, ben kulum ve yolcuyum, finale dek yere sağlam basmalıyım ve yerimi terk etmemeliyim bilinci taşımalı.

6.Üretmeli. Üretmeyen tüketir. Ne zamana kadar tüketebilir talib? Üretmeden tüketim olmaz. Üretmek talibi tahkim ve takviye eder. Formülü olacak ki her soru ya da sorunu aÅŸabilsin çözebilsin.

7.Yarışmalı. Kimseye zarar vermeden, herkesin hayrını isteyerek baÅŸarı için yarışmalı.

Özetle inandığımız deÄŸerler muvacehesinden baktığımızda, imtihan-eÄŸitim, insan ölünce biter.