Makale
Lafzi Saygınlık
İcra kabiliyeti, fikri taammüden öldürdüğünde, fikrin ve fikrin dışa vurum vasıtalarının belirli bir meşruluk sorunu yaşaması neredeyse mukadderdir.
Bu durumda icranın yani yapıp etmelerin pratik sonuçlarının doyumu ile fikir çemberinin ‘bitimsiz/döngüsel’ sorgulayıcı vasfı alenen çatışır hale gelmektedir. Zira icra bir sonuç, fikir ise bir süreçtir. Ä°stiÅŸarenin, yapıp etmeler öncesi ortak ve makul bir fikirde buluÅŸabilme yeteneÄŸinin rahmeti tam da burada ortaya çıkmaktadır. Ä°cranın pratik çıktılarının sonuca dayalı doyumu karşısında icranın olası sonuçlarını, etkinliÄŸini, kamu yararına sahip olup olmadığı, fayda ve zarar analizi, istiÅŸarenin ana tartışma eksenini oluÅŸturur.
Ä°cra kabiliyeti dolaysız olarak iktidar aygıtına iÅŸaret eder. Ä°cra, iktidarın ete kemiÄŸe büründüÄŸü uygulamalar bütünüdür. Ä°ktidar sınırlandırılması gerekli bir gerçekliktir. Ä°ktidar ise kendisine sınır çizilmesini, kendisinin denetlenmesini ve sorgulanmasını istemez. Bu baÄŸlamda siyaseti; iktidarın bu ‘istemezlikleri’ ile iktidarı sınırlandırılabilir ve denetlenebilir/sorgulanabilir bir zemine oturtabilme çabalarının oluÅŸturduÄŸu çatışmalar alanı olarak tarif edebiliriz.
Ä°ktidar ve iktidar düzeneÄŸi için fikir yani düÅŸünce demetleri hep tehlikeli olagelmiÅŸtir. Velev ki her bir iktidar, belirli bir düÅŸünce sistematiÄŸinin eseri olarak doÄŸmuÅŸ ve toplumsala vazetme kudretine kavuÅŸmuÅŸ olsun. Belirli bir fikir düzleminde olamayan siyasal iradenin iktidar olabilme yeterliliÄŸi en başından beri yoktur. Siyasallık toplumsalı kavrayan düÅŸünce demetleri ile hayat bulur ve iktidara yönelmiÅŸ bulunan her bir siyasal irade, taşımış olduÄŸu fikir demetlerinin toplumsaldaki karşılığı ölçüsünde meÅŸruluk kazanır.
Ä°ktidar olgusu, bütün düÅŸünce ve ideolojik mülahazaların üzerinde kendisine has bir ideolojiye sahiptir. Ä°ktidar olma durumu ana önceliktir. Ä°ktidar olgusu salt makro düzeyde serimlenen bir durum deÄŸildir. Mikro düzeyde de mevcuttur. Geleneksel ve modern cemaatlerden, okul aile birliklerine kadar geniÅŸ ya da dar bütün toplumsal birimlerde açığa çıkar.
Ä°ktidar istiÅŸareyi sevmez. OligarÅŸik bir temayüle sahiptir. Yani iktidar aygıtı benzer menfaat gruplarının ittifakı ile husule gelmiÅŸ bulunan bir karar alma süreci ile çalışır. Ä°ktidarın, oligarÅŸik yapısı ile ortaya koyduÄŸu icraatlarının sonuçlarını meÅŸrulaÅŸtıracak bir fikir halesine ihtiyacı vardır. Hedef toplumdur. Bu baÄŸlamda toplumsal iletiÅŸim kanalları iktidar tarafından dizayn edilir. Fikir bir süreç olmaktan çıkarılarak sonuca yönelik bir indirgemeye tabi tutulur. Neticede;
a) Fikir irtifa kaybeder,
b) Ä°cranın pratik sonuç doyumu ön plana çıkarılarak fikrin bitimsiz/döngüsel sorgulayıcı vasfı deÄŸersizleÅŸtirilir,
c) Toplumsal hassasiyetlerin öncüsü fikir adamları iktidarın fikir halesine dahil edilmeye zorlanır, bu duruma direnen fikir sahipleri deÄŸersizleÅŸtirilir,
d) Toplumsal adacıklarında hüküm süren mikro iktidar sahiplerine toplumsal kanaat önderleri payesi verilerek iktidara konsolide edilir,
e) Fikir ve eylem alanları merkezi bir aÄŸ ile birbirine baÄŸlanarak kapalı devre çalışan bir meÅŸruluk topluluÄŸu oluÅŸturulur,
f) Kapalı devre çalışan meÅŸruluk topluluÄŸuna dahil olanlara çeÅŸitli ad ve nam altında maddi ve manevi anlamda önemli imkanlar sunulur.
Bu meÅŸruluk topluluÄŸuna dahil olmak istemeyen ya da bu meÅŸruluk topluluÄŸuna dahil olabilecek iliÅŸkilere sahip olmayan fikir sahiplerinin ‘kabuÄŸuna çekilme’ tepkisi dışındaki tutumlarını olumlu ve olumsuz anlamda aÅŸağıdaki gibi sıralamak mümkündür:
1- Olumlu Anlamda:
a) DoÄŸrularını söylemeye devam ederler,
b) Ä°zzetlerini korurlar,
c) Meselelere esastan yaklaşırlar,
d) Sonuçların ortaya çıkardığı patolojiler ile uÄŸraÅŸmazlar,
e) Fikri irtifa kaybı karşısında söylem düzeylerini korurlar,
f) Ä°kircikli deÄŸillerdir,
g) Konjonktüre göre sürekli ÅŸekillenen muhalif bir dil kullanmazlar,
h) Sürekli özeleÅŸtiri yaparak olayları ve olguları anlamaya çalışırlar, daha anlaşılır ve açık olmaya çalışırlar,
i) Sakin ve mağrur duruşlarını devam ettirirler.
2- Olumsuz Anlamda:
a) Hırçındırlar,
b) Sürekli yeni doÄŸrular arama gayreti içindedirler. Her defasında buldukları ama üzerinde fazlaca düÅŸünmedikleri kendince yeni doÄŸrular üzerinden sesini ve sözünü duyurma gayreti içine girerler,
c) Fikri irtifa kaybına paralel söylem düzeylerini kavgaya ve polemiÄŸe ayarlı bir hale getirirler,
d) Ä°kircikli bir tutuma sahiptirler. Bütün söz ve eylemleri, iktidarın dizayn etmiÅŸ olduÄŸu fikir halesini etkilemeÄŸe yöneliktir,
e) Fikri irtifa kaybına tepki olarak kendilerini anlaşılmaz kılmaya çalışırlar,
f) Fikri irtifa kaybına tepki olarak toplumun ihtiyacı olmayan uç meselelere yoÄŸunlaşırlar, uç meseleleri ana mesele olarak takdim etmeÄŸe çalışırlar,
g) Sürekli manÅŸet sözler ederler, sarsıcı ama kalıcı olmayan fikir beyanı tarzını seveler,
j) Konjonktüre göre sürekli ÅŸekillenen muhalif bir dil inÅŸa ederler,
h) Sürekli tasvip görmek için çok geniÅŸ bir yelpazede uzmanı olup olmadığına bakmadan sürekli fikir beyan ederler,
i) Ortak aklın makul arayışlarını küçümserler, herhangi bir önerileri yoktur ama istiÅŸare süreçlerinde üst bir dil kullanarak kendi varlıklarını izhara yönelirler.
Bu olumsuz davranışları taşıyan söz ve eylem sahipleri bekledikleri kalıcı saygıyı bir türlü göremezler. Bu tarz fikir sahiplerine yönelik gösterilen saygı ancak ‘lafzi saygınlık’ derecesidir. Söze baÅŸlayıp sözünü bitirene kadar serdetmiÅŸ olduÄŸu lafızların andaki etkisi kadardır saygınlıkları. Sosyal medyadaki ‘özlü sözler mezarlığında’ bu tarz fikir adamlarının manÅŸet sözleri gömülüdür.
Henüz yorum yapılmamış.