Sosyal Medya

Makale

Aşkınlığın bir tezahürü olarak Kurban/Hac

tarihinde yayınlandı.

Kurban hac ile birlikte değerlendirildiğinde anlamını bulacak bir ibadettir. Kültürel olarak daha sonra hac ibadeti olmadan da kurban kesmeyi öne çıkardığı için kurban ibadeti ile hac ibadeti arasında bir kopukluk meydana gelmiştir.

Hac, kulun her şeyi geride bırakarak Allah’a ulaşmanın imkânını aramaktır.

İşini, çocuğunu, eşini, evini, toprağını, bağını, mahallesini, şehrini, vatanını, akrabalarını, dostlarını, arkadaşlarını, anne ve babasını; yani insanı bağlayan ne varsa hepsini geride bırakarak salt kendi başına Allah’ın evine, Allah’a ulaşmaya çalışma arayışıdır. O yüzden haccı kabul edildiğinde ‘kişi, annesinden doğduğu gün gibi arı duru olur’. Günahtan kurtulmuş olacaktır. Kurban ise hac vesilesi ile her şeyi geride bırakan kişinin kendi nefsi için de kurban vererek aslında ‘kendini sunmanın’ vesilesini aramaktır. Böylece her iki ibadet hem kişinin etrafındaki her bağdan kurtulmak hem de kendinden de kurtulmak anlamına gelecektir. Yani lisanî hal ile ‘kendim dâhil her şeyimi Allah uğrunda feda etmeye hazırım’ mesajıdır.

Aşkınlık, kendini bağlardan kurtararak yeni bir bağa hazır hale getirmek ve somutun dünyasından, algının dünyasından yeni bir dünyaya, soyutun dünyasına, anlamın dünyasına; melekût âlemine seyrüsefere çıkma, algıdan idrake yükselerek daha üst bir anlam dünyasına, olayların kendisinden olayı oluşturan süreci öğrenmeye yönelmektir.

İnsanın hikâyesi düşüş ile başlar, tövbe ile düşüş durur ve yükselişin basamakları öne çıkar. İlk imtihan ise Allah adına bir şeyleri verme ile sınanan âdemoğlundan biri imtihanı kaybeder, çünkü kendisi için seçtiğinden daha düşük bir şeyi Allah için sunduğundan, diğeri kazanır; çünkü o da kendisine seçtiğinden daha iyisini Allah için sunduğundandır.

Düşüşten yükselişe geçişin temeli vermektir. Yardım etmek, başkasını düşünmek ve onun ihtiyaçları için kendinden arta kalanı ona vermektir. Ama bu veriş için bir minnet duygusu oluşturmadan…

İşte hac, Allah için uzun bir sefere çıkmayı önceler, vazgeçmeyi önceler, yakınlığın terkine rıza gösterir. Konforunu bırakır ve meşakkatli bir yolculuğu tercih eder. Bu tercih ona yükselişte tırmanmayı kolaylaştırır. Kurban ise kişinin kendini yok saymanın sembolik ifadesidir. Bu da yükselişinin süreklilik kazanmasına vesile olacak bir duyarlılığı işaret eder. Aşkınlık, dünyaya bağımlı olacak bağlardan kurtulmanın sonucu insanda oluşacak olan duygusal bağların değişim geçirmesi ile kalp gözünün açık hale gelmesidir. Yani insanın beş duyu organının normal gördüğü işlevi bir üst işleve taşıması anlamına gelir.

Hac, insani duyguları sonuna kadar yaşama adına insana sağladığı tecrübe üzerinden insanı bir üst aşamaya taşıma hamlesidir. Bu bağın hem sorumluluğunu hem de insana yüklediği tavır ve karakteri yeni bir işlevselliğe taşıması bağlamında da hac yolculuğu önemini göstermektedir. Kendi dışındaki bağların insan karakteri üzerindeki etkisini tartışmaya gerek yoktur. İnsan ortam ise bu ortam tarafından şekillendiği de belirginlik kazanır. İşte insan ortamı değişime uğratacak hamleyi iradi olarak devreye koyabilmesi için vazgeçebilmeyi öğrenmesi lazımdır. Bu öğrenme ise büyük bir iştiyakla yapılabilecek bir yolculuğu işaret eder. Hac, iştiyakla yolculuğa çıkacak bir vasatı ve imkânı sunar. İnsanı aşkınlaştırarak ona bambaşka bir ilişki ağının tadını ve idrakini sunar. Böylece yeni bir anlam dünyası kurmak ve ona göre hayatını yeniden tanzim edebilecek bir zemini kurmasına vesile olur.

İnsan her şeyden vazgeçebilir. Ancak kişinin kendisinden vazgeçebilmesi her zaman kolay değildir. Ancak çok değer verdiği veya kendini de içinde anlamlı bulacağı yeni bir anlam dünyasını kurarsa kendinden vazgeçer. Bu durum da öyle kolay olmuyor. Ancak tecrübe ile bunu sağlayabilir. Kurban işte kişiye bu tecrübeyi, kendini aşma tecrübesini sunma bağlamında en önemli vesiledir.

Her halükarda hac ve kurban kişinin kendini aşması deneyimini içerdiği için ve yılda bir kez ama insan için daha pahalıya mal olduğu için tecrübesi de kalıcı oluyor.

Allah, kurban bayramımızı hayırlara vesile kılsın. Bu hayırlar bizi aşkınlığa taşısın. Bu aşkınlık bizi yeni ibadetlere ve yapacağımız ibadetlerin zihni melekelerimizi aşkınlıkla tanıştırsın. Aşkınlığa meyyal melekelerimiz ile kulluğumuzu anlamlı kılan tavırlara kesinlik kazandırsın. Bu kesinlik ile de zulmü ve cehaleti ortadan kaldıracak bir seferberliğe bizi yöneltsin. Ve bu yönelim ile de kulluğumuzun sorumluluğunu yerine getirerek aşkınlığın sonsuz hazzını tadacak bir damak tadına ulaşalım ki hep huzurda olmanın huzurunu yaşayalım…

Okuyucularımın Kurban bayramını kutlar, esenlikler dilerim. Rabbim, ümmetin üzerindeki zillet örtüsünü kaldıracak ibadetleri nasip etsin. Müminlerin eliyle adaleti ikame edecek bir zemini kurma gücü nasip etsin. Yeryüzünde fesadın ortadan kaldırılması ve zayıfın hakkının güçlüden alındığı bir dünyaya ulaştırmasını Arafat’ta Müslümanların ettiği duaların kabulü üzerinden temenni ediyorum…

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.