Sosyal Medya

Makale

Cebelitarık'tan Hürmüz Boğazına Uzanan Gerginlik

tarihinde yayınlandı.

Küresel güç mücadelesinde denizler her zaman jeopolitik rekabetin odak noktası olmuÅŸtur. ABD Bahriyesinde uzun yıllar görev yapmış olan Amiral Alferd Thayer Mahan, denizlerin dünya hâkimiyetiyle olan baÄŸlantısını ‘’Deniz Gücünün Tarihe Olan Etkisi’’ kitabında tartışmıştır.(1660-1783 ve 1783-1812)

Mahan kitabında denizleri şöyle tarif eder: ‘’Denizler siyasi olarak büyük bir caddedir fakat ÅŸartlara göre belirli yönleri diÄŸerlerine tercih edilebileceÄŸi unutulmamalıdır.’’ Alman Ä°mparatoru Kayzer Wilhelm bir konuÅŸmasında diyor ki: ‘’Amiral Mahan’ın kitabını adeta su gibi içmiÅŸ bulunuyorum. Bizim geleceÄŸimiz sularda yatıyor.’’

Demem o ki, geçmiÅŸten günümüze kadar ekonominin esasını teÅŸkil eden ticaret ağırlıklı olarak deniz yollu ile yapılmaktadır. 19’uncu ve 20’nci yüzyılın ilk çeyreÄŸine kadar dünyanın en büyük Deniz Gücü Ä°ngiltere’nin elindeydi. Ä°ngiltere Ä°kinci Dünya Savaşı’ndan sonra Deniz Gücünü ABD’ye kaptırmış olsa da hâlâ stratejik öneme sahip bazı noktaları elinde tutmaktadır.

Atlas Okyanusunu Akdeniz’e baÄŸlayan Cebelitarık BoÄŸazı bunlardan biridir. Adını Tarık Bin Ziyad’dan alan bu stratejik nokta 1713 yılında Ä°spanya ile Ä°ngilizler arasında yapılan Utrecht AntlaÅŸması ile Ä°ngilizlere verilmiÅŸti.

Brexit referandum kararından sonra, Cebelitarık İspanya ile İngiltere arasında krize yol açmıştı. Her ne kadar Avrupa Birliğinin devreye girmesiyle gerginlik şimdilik durmuşsa da Cebelitarık, İspanya, Fas ve İngiltere arasında rekabet konusu olmaya devam edeceğini düşünüyorum.

Cebelitarık’ı son günlerde tekrar gündem konusu yapan Ä°ngiliz Sömürgesi olan Özerk yönetiminin petrol yüklü bir Ä°ran gemisini 4 Temmuz’da alıkoymasıyla oldu. Ambargoyu ihlal gerekçesiyle alıkoyulan geminin soruÅŸturması bir ay daha uzatıldı. Buna mukabil Ä°ran’da 21 Temmuz Pazar günü Hürmüz BoÄŸazı’nda Ä°ngiliz gemisini devrim muhafızlarının marifetiyle alıkoyup görüntülerini paylaÅŸtı.

Ä°ran, alıkoyulan gemisine şöyle tepki göstermiÅŸti: ‘’Ä°ngiltere’ye ABD’nin ekonomik terörüne alet olmaması gerektiÄŸini söylüyoruz’’(Tehran Times) Ä°ran Dış Ä°ÅŸler Bakanı Cevad Zarif, Twitter mesajında: ‘’Ä°ran’ın Körfez ve Hürmüz BoÄŸazı’nın güvenliÄŸini garanti ettiÄŸini ve uluslararası hukuk çerçevesinde hareket ettiÄŸini’’ yazdı.

Ä°ngiltere Dış iÅŸleri Bakanı Jeremy Hunt yaptığı açıklamada: ‘’ÖnceliÄŸimiz gerilimi azaltmak için bir yol bulmak’’ olduÄŸunu söyledi. Ä°ngiltere’nin bu saÄŸduyulu açıklamasına raÄŸmen, Ä°srailli The Jerusalem Post gazetesi: ‘’Ä°ran BirleÅŸik Krallığın karizmasını çizdi’’ ifadesiyle Ä°ngiltere’yi tahrik ediyor.

Ä°srail’in tahrik edici bu ifadesi, uzun zamandan beri üzerinde çalıştığı ‘’Çok yönlü çatışma’’ planın bir parçasıdır. Cebelitarık BoÄŸazından Hürmüz BoÄŸazına uzanan gerginliÄŸin tırmanıp tırmanmaması Ä°ngiltere’yle Ä°ran’ın bu tür tahriklere karşı takınacakları tavır belirleyecektir.

GeliÅŸmeleri dikkatle takip etmeye devam edeceÄŸiz.

Milat

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.