Sosyal Medya

Makale

Yeryüzü Ayetleri

tarihinde yayınlandı.

-Ä°hlas suresi örneÄŸi-
Ä°nsana aktif bir rol biçen surelerden biri de Ä°hlâs suresidir. Ä°lk bakışta haklı olarak sadece Allah’ın vasıflarının sayıldığı intibaını veren bu sure, aslında insan davranışlarına kattığı deÄŸerle anlam kazanır. Sure mealen ÅŸu ÅŸekildedir;

“De ki: O, Allah’tır, bir tektir. Allah Samed’dir. DoÄŸmamış ve doÄŸurmamıştır. Hiçbir ÅŸey de ona denk olmamıştır.”

Ayetlerin her birinin insanın dünyasında bir karşılığı vardır. Ä°nsan bu ayetlerde geçen vasıfları kabul ederek hayatında birtakım kazanımlar elde eder. Surenin, “De ki” diye baÅŸlaması önemlidir. “Git söyle.” anlamında eylem ve hareket bildirir. KiÅŸinin söylemesi istenilen ÅŸeyler öncelikle onun kabul edip hayatına yansıtması gereken ÅŸeylerdir. Yani bu söz önce kendine söylenir. Aksi durumda davranışlarda tezahür etmeyen kuru bir söylemden ibaret kalır.

Surenin ilk iki ayeti Allah’ı tesbih eder. Son iki ayet ise tenzih eder. ÖrneÄŸin, “DoÄŸurmamıştır, doÄŸurulmamıştır.” konusu dünyada onu temsil edecek ona benzer ve onun yerini dolduracak bir ÅŸey bulamazsınız demektir. Bu ayetle anlam gökten yere iner. Çünkü ona benzer tasavvurlar üretilen yer genellikle yeryüzüdür. Zira bu ayetlerin insanın gündemine oturması ve buradan ders almak ancak yeryüzünde mümkündür. Gökte Allah’tan baÅŸka ilah olmadığı konusu çok açıktır. Ama yeryüzünde ona ait vasıflarla donanmak isteyen pek çok gönüllü vardır.

“Hiçbir ÅŸey de ona denk olmamıştır.” ayetinde de ilgili karşılığı gökte aramamak gerekir. Ä°lk muhataplarının zihninde gökte Lat, Menat, Uzza, Hübel gibi sahte ve sanal ilahlar ve yerde de bunların sembolleri vardır. EÄŸer bu ayetin anlamı sadece gökte kalsaydı, Allah’ın dengi olamayacak bu putlar söz konusu edilmemiÅŸ olurdu. Konu, doÄŸma ve doÄŸurma sözüyle zaten dünyada gerçekleÅŸmektedir. Nitekim Mekke’deki sembol putların da arka planda dünyada kendilerine menfaat saÄŸlayan bir grup azınlığa hizmet ettiÄŸini bilmeyen yoktur. Ehl-i Kitap bile Tanrı’yı gökten yere, yani Ä°sa suretinde dünyaya indirmiÅŸtir. Bu tezahürlerin Allah’a yakınlık kesp ettiÄŸi varsayılacak diÄŸer insan tiplemelerine kapı araladığı bellidir. Yani ona denk güçlerin varsayıldığı asıl alan yeryüzüdür. Nitekim insanlara zarar veren, onları köleleÅŸtiren ÅŸeyler dünyada olmaktadır. Bu ayetleri gökyüzünde anlamlandıran zihin yeryüzünde Allah’a denk sayılan sahte güçleri fark edemez. Bizi asıl ilgilendiren taraf yaÅŸadığımız ortamda bu ayetlerin ne anlama geldiÄŸidir.

Ä°hlas suresi, Allah’ın birliÄŸini, O’nun Samed olması üzerinden anlatır. Samed, doÄŸmamış ve doÄŸurmamış demektir. Bu da Allah’ın babası da çocuÄŸu da yok anlamına gelir. O hâlde kimse Allah’a yakınlığını ileri sürerek insanlar arasında bir ayrıcalık ve imtiyaz talep edememelidir. Samed, aynı zamanda deliÄŸi olmayan ve boÅŸluk kabul etmeyendir. Yani Allah’ın gücü soyut ya da somut ÅŸekilde asla parçalanmamalı ve baÅŸkalarına paylaÅŸtırılmamalıdır. Bütün bunların tek bir amacı ve anlamı vardır. Ä°nsanı özgür kılmak. BaÅŸkalarının boyunduruÄŸu altından kurtarmak. Ä°nsanın kimilerinin elinde oyuncak, bazılarının yolunda edilgen bir alet ya da birilerinin peÅŸinde kuyruk olmaktan kurtulması için bu bağımsız yapıya ihtiyacı vardır. Onun korkmadan kendini ifade edebileceÄŸi aktif bir yapı içinde bulunması gerekir. Ä°nsan, kendisini tutmaya çalışan bütün sahte ilahları reddetmelidir. Çünkü onların besin kaynağı kendisidir. Kullarından beslenmeyen tek gerçek ilah onu yaratan Rabb’idir.

Ä°hlas suresinin dünyada insanın hayatında yapmaya çalıştığı hârikulâde deÄŸiÅŸikliÄŸe izin verilmediÄŸi sürece, kiÅŸi bizzat kendi soydaÅŸları tarafından sömürülmeye devam edecektir. Bu sure, Allah’ı tanıtırken insanın özgürlük alanını geniÅŸletir. Ama bunun gerçekleÅŸmesi için surenin anlamının kiÅŸinin dünyasındaki izleri takip edilmelidir. Çünkü yeryüzünde birden fazla ilah olursa bundan en ziyade insanın bizzat kendisi zarar görecektir.

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.