Sosyal Medya

Makale

Gıybet ve iftira

tarihinde yayınlandı.

Åžu sıralar aklıma takılmıştı. Buldum. Her Hadis gibi o da muhteÅŸem…

Ebu Hureyre’nin (ra) bildirdiÄŸine göre Resulullah şöyle buyurdu:

“‘Gıybet nedir bilir misiniz?’ Sahabeler: ‘Allah ve Resulü daha iyi bilir’ dediler. Hz. Peygamber (sav) de: ‘Din kardeÅŸini hoÅŸlanmadığı bir ÅŸeyle anmandır’ buyurdu. ‘Åžayet kardeÅŸimde söylediÄŸim ayıp varsa ne dersiniz?’ diye sorulması üzerine Resulullah: ‘EÄŸer söylediÄŸin ÅŸey onda varsa gıybet ettin, yoksa o zaman ona iftira etmiÅŸ olursun’ buyurdu.” (Müslim, Birr, 70, Riyasussalihin’den: 1524 nolu Hadis).

Demek ki gıybet kardeşi hakkında illa da kötü bir şey söylemek, onu çekiştirmek anlamına gelmiyor. O kimsenin hoşlanmadığı bir şeyle anılması gıybet sayılıyor.

Buradan yola çıkarak şu sonuca ulaşmak imkân dâhiline giriyor: kardeşinin hoşlanmadığı şeyin ne olduğunu bilmek... Bunu bilebilmek için de o kimseyi tanımış olmak gerekiyor. Başkasının hoşuna gidebilecek olan bir anma biçimi onun hoşuna gitmiyorsa orada gıybet tehlikesi var demektir.

Başkasının umursamayacağı bir hitap biçimi, bir anma biçimi o kimsenin hoşuna gitmeyebilir. Ama bu inceliği hissedebilmek ve oradaki ince çizgiyi dikkate almak, o çizginin gereğini yerine getirebilmek için kişinin kardeşini tanıması, bilmesi gerekiyor.

Resulullah o kimsenin “hoÅŸlanmadığı bir ÅŸeyle anma” halini söz konusu ederken, Sahabe bu durumu söylenen ÅŸeyin o kimsenin “ayıbını” dile getirme olarak yorumluyor. Resulullah bu “açıklamanın” üstünde durmuyor, fakat farklı bir görüngüden soruyu cevaplandırarak gıybet ve iftira hakkındaki farkı açıklığa kavuÅŸturuyor.

Gıybette, kişinin gıyabında konuşulan şey doğru olacak ve fakat o konuşma o kişinin hoşuna gitmeyen bir şey olacak... Eğer konuşulan husus o kimsede bulunmuyorsa durumun mahiyeti değişiyor ve gıybet iftiraya dönüşüyor.

Burada Ä°slam’ın insan iliÅŸkilerinde gözettiÄŸi ince çizgiyi dikkate alma gereÄŸi ortaya çıkıyor. Söylenen ÅŸey zahiren o kimseyi övücü bile sayılsa, dahası, adil, hakkaniyetli bile kabul edilse, önemli olan söylenen sözün o kimsenin hoÅŸlanmamasıyla iliÅŸkilendiriliyor. Zahirdeki anlayış deÄŸil dikkat edilecek husus, o kimsenin kendinden öyle bahsedilmesini incitici sayıp saymaması ön alıyor...

kaynak: Yeni Åžafak

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.