Sosyal Medya

Makale

Kudüs meselesi

tarihinde yayınlandı.

ABD Kongresi, 1995 yılında (Bill Clinton’ın baÅŸkanlığı zamanında), Tel Aviv’deki ABD BüyükelçiliÄŸi’nin Kudüs’e taşınması için bir kanun çıkardı.

Bu kanunun tatbiki o zamandan beri her altı ayda bir yayımlanan Başkanlık kararnameleriyle erteleniyor(du).

Yine altı ay doldu ve bu sefer ABD BaÅŸkanı Trump’ın öyle bir kararname yayımlamayıp Kudüs’ü resmen Ä°srail’in baÅŸkenti olarak tanıyacağı ve büyükelçiliÄŸin Kudüs’e taşınması sürecini baÅŸlatacağı söyleniyor.

(Bu satırlar yazılırken beklenen açıklama henüz yapılmamıştı.)

***

Hakkında konuÅŸtuÄŸumuz ÅŸeyin arka planına bakalım: 

1947: BirleÅŸmiÅŸ Milletler (BM) Genel Kurulu, “Filistin’i Bölme Planı”nı kabul etti. Bu plana göre Filistin topraklarında bir Yahudi ve bir Arap devleti kurulacak, Kudüs ise bu iki devletten ayrı bir “uluslararası ÅŸehir” olacaktı. (Zamanla, Kudüs’ün batısının Ä°srail’e, doÄŸusunun Filistin’e ait olduÄŸu anlayışı benimsendi.)

1948: Kudüs’te Siyonist ordusuyla Ãœrdün ordusu arasındaki çatışmalar devam ederken kuruluÅŸu ilan edilen “Ä°srail Devleti”nin ilk hükümet merkezi Tel Aviv oldu.

1949: Kudüs’te savaÅŸ bitti. Åžehrin 
batısında Ä°srail’in, doÄŸusunda Ãœrdün’ün hakimiyeti kesinleÅŸti. Siyonist hükümet, Tel Aviv’den Batı Kudüs’e taşındı. Ä°srail BaÅŸbakanı Ben Gurion, Kudüs’ü “Ä°srail’in ebedî baÅŸkenti” ilan etti. BM bunu kabul etmediÄŸi için yabancı devletler elçiliklerini genelde Tel Aviv’de açtı. Batı Kudüs’te elçilik açmayı tercih eden devletler de oldu.

1967: Ä°srail, Mescid-i Aksa’nın bulunduÄŸu DoÄŸu Kudüs’ün de dahil olduÄŸu -Ãœrdün hakimiyetindeki- Batı Åžeria topraklarını, ayrıca Mısır’ın Sina bölgesini, Mısır’ın kontrolündeki Gazze Åžeridi’ni ve Suriye’ye ait olan Culan (Golan) Tepeleri’ni iÅŸgal etti. BM, Ä°srail’i bu topraklardan geri çekilmeye çağırdı. Ä°srail, BM’nin çaÄŸrısına uymadı.

1980: Ä°srail, DoÄŸu Kudüs’ü ilhak edip “bütün ve birleÅŸik Kudüs”ü ebedî baÅŸkent ilan etti. Bu kararı yok hükmünde sayan BM Güvenlik Konseyi, “Kudüs’te diplomatik temsilcilik açmış olan devletlere bu temsilcilikleri Kutsal Åžehir’den taşımaları” çaÄŸrısında bulundu. BüyükelçiliÄŸi Kudüs’te olan az sayıdaki devlet -bir tanesi Hollanda- bu çaÄŸrıya uydu.

2006: Kosta Rika ve El Salvador’un da büyükelçiliklerini Tel Aviv’e taşımasıyla Kudüs’te büyükelçilik kalmadı.

***

Hülasa, uluslararası hukuk ve teamüller, Kudüs’ü Ä°srail’in baÅŸkenti olarak tanımaya ve Kudüs’te büyükelçilik açmaya el vermiyor.

ABD böyle bir karar alırsa 
‘marjinal’ kalacak.

Ãœstelik, zaten ziyadesiyle kaotik bir durumda olan Orta DoÄŸu’da yangının üstüne körükle gidecek.

Nitekim Türkiye, Ãœrdün, Suudi Arabistan, Fas, Tunus, Almanya, Fransa vs, vs, vs, ABD yönetimini uyarıyor, ‘Sakın ha!’ diyor.

Keza Arap BirliÄŸi, Avrupa BirliÄŸi.

Ä°slam Ä°ÅŸbirliÄŸi TeÅŸkilatı da tetikte; olaÄŸanüstü toplantıya hazırlanıyor…

Herhalde BirleÅŸmiÅŸ Milletler de ‘Olmaz öyle ÅŸey’ diyecektir.

Ä°yi güzel de, ABD’ye yaptırım uygulanmayacaksa -ki yaptırımın y’sinden bahseden yok- neye yarar?

Ä°srail DoÄŸu Kudüs’ü iÅŸgal edeli 50 sene, “bütün ve birleÅŸik Kudüs”ü baÅŸkent ilan edeli 37 sene oluyor; BM Güvenlik Konseyi’nin ilgili kararlarına raÄŸmen bunca zamandır Ä°srail’e yaptırım uygulamayan “uluslararası toplum”un ÅŸimdi Kudüs’ü Ä°srail’in baÅŸkenti olarak resmen tanıyor ve Tel Aviv’deki büyükelçiliÄŸini Kudüs’e taşıyor diye ABD’ye yaptırım uygulaması söz konusu bile olamaz zaten.

Tamam, bazı uluslararası komplikasyonlar görülebilir, ama Trump’ın böyle ÅŸeyleri umursamadığı malum.

Öyleyse, seçim kampanyasında vaat ettiği o adımı atmaktan niye geri dursun ki Trump?

Bugün ABD hükümet sistemindeki bazı dengelerden ötürü geri dursa bile, yarın bunların da içine tükürüp dediğini yapması şiddetle muhtemel.

(Tekrar: Bu satırlar yazılırken ilgili açıklama henüz yapılmamıştı.)

***

Geldik “Dünya 5’ten büyüktür”ün faydalarına.

BirleÅŸmiÅŸ Milletler düzeninde bir devrime ihtiyaç var; o devrimin mümkün olmaması halinde -aslında her halükârda- Ä°slam ülkelerinin ve dahî uluslararası sistem maÄŸduru bütün ülkelerin ittifakına ihtiyaç var; iç tartışmalarımız ne kadar hararetli olursa olsun, Ä°slam dünyasının ve genel olarak dünyanın mevcut ahvali ne kadar ‘ümit kırıcı’ görünürse de görünsün, bunu asla unutmamalı ve bunun gereÄŸini elimizden geldiÄŸince yapmalıyız.

Yeri gelmiÅŸken: “Dünya 5’ten büyüktür” konsepti çerçevesinde, yabancı ülkelerin -diyelim ki Güney Afrika yahut Brezilya’nın- muadil kuruluÅŸlarıyla zihin jimnastiÄŸi yapan, BirleÅŸmiÅŸ Milletler düzeninin nasıl demokratikleÅŸtirilebileceÄŸine dair projeler geliÅŸtiren stratejik araÅŸtırma kuruluÅŸlarımız var mı?

kaynak: Karar

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.