Sosyal Medya

Makale

Din Bizim İçin Var

tarihinde yayınlandı.

“Din nedir?” sorusunun cevabı doÄŸru verilebilirse, neye hizmet ettiÄŸi ve edeceÄŸi de ortaya çıkar. Din, dünya ve devamında gelecek ahiret saadetini temin etmek için her iki tarafta da güzellik vadeden bir sistemin adıdır. Bütün amaç, insanın iyiliÄŸini istemek, onuruyla yaÅŸamasını saÄŸlamak, onun barış içerisinde mutlu ve huzurunu temin etmektir.

 

Emir ve yasaklarının tamamı da bu gayeye matuftur. İnsanı mutlu etmeyen, onun saadetini amaçlamayan bir uygulamanın dinin öngörülerinden onay alması düşünülemez. Vaat, tehdit veya nasihat içeren hemen her konunun, insanların barış ve huzur içerisinde daha iyi bir hayat yaşaması için var olduğu açık bir gerçektir.

 

BilindiÄŸi gibi baÅŸlıktaki soru yıllarca devlet–vatandaÅŸ iliÅŸkisi açısından da gündeme getirilir. Toplu savaÅŸların olduÄŸu dönemlerde güce ihtiyaç duyan krallıklar, kendilerine tabi olanlardan sürekli bir fedakârlık beklemiÅŸ ve devleti ayakta tutacak her vesileyi meÅŸru saymaya meyletmiÅŸtir. Bugün de benzer ÅŸekilde güçlü devlet anlayışı halktan aynı özveriyi beklemektedir. Elbette savaÅŸ durumu gibi zor zamanlarda bu fedakârlıklar gösterilmelidir. Ancak hiç deÄŸilse vatandaÅŸa hizmet veren sektörlerde devletin iÅŸleyiÅŸi; yüz güldüren, hayatı kolaylaÅŸtıran, çözüm üreten bir yapı içinde hareket etmelidir.

 

Şu ayet bu konuda yeterince aydınlatıcıdır:

 

“Onlar, Allah’ın yarattığı tarlalar ile hayvanların mahsullerinden O’na bir pay ayırırlar ve ‘Bu Allaha aittir!’ derler yahut (haksız ÅŸekilde), ‘Ve bu (da), eminiz ki, Allah’ın ulûhiyetinde pay sahibi olan varlıklar içindir!’ diye iddia ederler. Ama zihinlerinde Allaha ortak saydıkları varlıklar için ayırdıkları ÅŸey, (onları) Allaha yakınlaÅŸtırmaz, Allah için ayırdıkları da (onları ancak) Allah’ın ulûhiyetine ortak koÅŸtukları o varlıklara yakınlaÅŸtırır. Gerçekten de ne kötüdür onların yanılgıları!”[1]

 

Ayet, yukarıdaki yaklaşıma uygun olarak Allah’ın hakkını da menfaatlere feda eden bir tutumdan bahseder. Allah’ın hakkı demek, kiÅŸinin servetinden diÄŸer insanlarla paylaÅŸmayı düşündüğü miktar demektir. Kamu menfaati hususu, yani bütün insanların ortak faydasını gözetme konusu, burada gündeme oturur. Zira Allah’a ayrılan pay, ortak çıkarlara hizmet etmelidir. Ama insanın hırsı buna müsaade etmez. Kendi kazancını baÅŸkalarıyla bölüşmeye yanaÅŸmaz. Allah için, toplum için, maÄŸdur ve mazlumlar için ayrılan pay da dönüp dolaşıp onların hanesine kaydedilir.

 

Ä°nsanın yaptığı bütün iyilikler, kendisi içindir. Dünyada mevcut bulunan imkânların, insanlar arasında adil olarak paylaşılması hâlinde herkese yeteceÄŸi düşüncesinden hareketle, Allah’ın kimseye borçlu kalmayacağı da kesindir. “Allah için” demek, onun hiçbir ÅŸeye ihtiyacı olmadığı hatırlanmadığından, çoÄŸu kez yanlış anlaşılır.

 

Hâlbuki

 

Havariler demiÅŸlerdi ki: ”Allah’ın yardımcıları bizleriz.”[2]

 

Allah’ın yardımcısı olmak[3]

 

Allah’ın sadaka kabul etmesi[4]

 

Allah’a borç vermek[5]

 

Allah yolunda sarf etmek[6]

 

Allah’ın malları ve canları satın alması[7]

 

Allah’ın ganimetin beÅŸte birini alması[8]

 

Bütün bunlar, kimsesiz, yoksul ve mazlum insanlar içindir.

 

Tıpkı şunlar gibi;

 

Allah’a eza etmek[9]

 

Allah’a hainlik etmek[10]

 

Allah’a savaÅŸ açmak (ribâ)[11]

 

Ä°nsana yararı dokunacak her ÅŸeyin gerçekleÅŸmesi, “Allah için” formuna sokulur. Zararı def etmek de böyledir. Böylece kiÅŸinin sorumluluÄŸunun büyüklüğü izaha kavuÅŸtuÄŸu gibi bunun bir karşılığı bulunduÄŸu da vurgulanmış olur. Bunların hepsi peygamberlerle beraber insanlara yapılan haksızlıklara karşılık gelir. Ayrıca Allah’a kurban kesmek, oruç tutarak hâlden anlamak veya zekât vermek de bu insanlara yapılacak yardımlarla ilgilidir. Hatta cihat dediÄŸimiz olgu dahi, bir anlamda insanların esaretine ve ezilmiÅŸliÄŸine son vermek için gösterilen gayretin adıdır. Ä°nsanlar, Allah’ın kendilerine bu kadar sahip çıktığını ve iyilik ya da kötülük olsun onlara karşı yapılan her türlü davranışı, kendisine yapılmış saydığını bilmelidirler.

 

Allah’ın hiçbir ÅŸeye ihtiyacı olmadığı düşünüldüğünde “Allah için” demek; insanlar için, mazlumlar için ve özellikle mustazaf denilen zayıf, yoksul ve haklarından yoksun bırakılmış kimseler için demektir. Ä°yiliÄŸin ve yardımın kiÅŸiye geri dönüşlü olduÄŸu düşünülürse yapılan her türden söz ve eylem insanın bizzat kendisi içindir. Buna göre din, insanın faydalanması için yapılan her türden eylemin adıdır. Nihayet bütün âlemin onun için yaratılmış olması da bunu teyit eder.

 

Din bizim için vardır. Dolayısıyla onun emir ve yasaklarına insan kurban edilmez. Tam tersine insan için dinin bütün donanımları seferber olur. Hatta insana fayda sağlamadığı zaman ve mekânlarda söz konusu emir, yasak ve tavsiyeler, gerekirse ertelenir. Zorla uygulanmaz. Bilhassa din adı altında yapılan yorumlar, zecri bir hüküm gibi asla tatbik edilmez. İnsanın özgürlük ve eşitliğine halel getirecek, onu adaletin dışına itecek yaptırımlar, hiç bir şart altında caiz görülemez. Yani din, bizim saadetimizi temin etmek için gönderilmiş, ayarlanmış bir yol, sistem, itaat konusu ve sonunda elde edilecek mükâfat ya da ceza demektir.

 

 

 

Dipnotlar

 

[1] En’am suresi, 136. ayet.

 

[2] Saff suresi, 14. ayet.

 

[3] Âl-i İmran suresi, 52. ayet.

 

[4] Tevbe suresi, 104. ayet.

 

[5] Bakara suresi, 245. ayet.

 

[6] Enfal suresi, 60. ayet.

 

[7] Tevbe suresi, 111. ayet.

 

[8] Enfal suresi, 41. ayet.

 

[9] Ahzab suresi, 57. ayet.

 

[10] Enfal suresi, 71. ayet.

 

[11] Bakara suresi, 279. ayet.

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.