Sosyal Medya

Makale

İran ve Türkiye, bölgede ortak bir siyaset oluşturabilirler mi?

tarihinde yayınlandı.

Ä°ran Genelkurmay BaÅŸkanı Gen. Bagherî’nin 15 AÄŸustos günü Ankara’ya yaptığı proÄŸramdışı ziyaretin tahminlerin ötesinde uzadığı anlaşılıyor. Bu da, görüşülecek çok önemli konular olduÄŸundan..

Bunların başında, herhalde şu birkaç konu gelmektedir.

1-Telafer’i üç yıldır elinde tutmakta olan DEAÅž’a karşı giriÅŸilen kurtarma operasyonlarında HaÅŸd-i Åža’abî güçlerinin yer almaması..

2- Barzanî’nin Irak Kürdistanı’nda yaptıracağı referandumun bölgede meydana getireceÄŸi muhtemel olumsuz geliÅŸmelere karşı nasıl bir ortak tavır takınılabileceÄŸi ve,

3- Suriye Buhranı konusunda iki ülke arasında oluÅŸturulabilecek yeni ve ortak bir siyasetin olup olmadığı konusu..

***

Bu üç konunun sonuncusundan başlayalım:

Suriye Buhranı’nın patlak verdiÄŸi 2011 Yazı’nın ilk başından beri, bu satırları sahibi, bu mes’elenin, Türkiye ile Ä°ran’ın ortak hareketiyle çözülemeyeceÄŸini yazanlardan... Çünkü, OrtadoÄŸu’nun bugünkü coÄŸrafî sınırlarını emperyalist güçler 100 yıl önce belirlemiÅŸlerdi.

Ancaak, Suriye’yle olan 910 km'lik ortak sınırı ve 500 yıla varan birlikteliÄŸi ortada iken, Suriye Buhranı konusunda Türkiye’nin, o buhranın derinleÅŸmemesi için, ilk altı ayda, BeÅŸÅŸar rejimine samimî tavsiye ve yardım önerilerinde bulunduÄŸu ve netice alamadığında da, yığınla uluslararası güçlerin devreye girmesine raÄŸmen, ilk 5 yıl boyunca askerî yöntemlere tevessül etmediÄŸi biliniyor.

Ä°ran ise, daha iÅŸin başında, Suriye Mes’elesi’ne, ‘BeÅŸÅŸar Esed bizim asla vazgeçemeyeceÄŸimiz kırmızı çizgimizdir..’; Lübnan -Hizbul.. güçleri ise, ‘Biz emri doÄŸrudan doÄŸruya Veliyy’i Faqih’ten (Ä°ran’ın dinî lideri Khameneî’den) alırız’ diyerek iÅŸtahla dalmıştı. Ki, Hizbul… lideri Hasan Nasrullah’ın ‘Biz olmasaydık BeÅŸÅŸar Esed iki gün dayanamazdı..’ sözlerini hatırlamak yeter.

***

Amma, Ä°ran tarafı, iki-üç senelik bir hevesten sonra Suriye’de netice alamayacağını anlayınca, ünlü generalleriSuleymanî’yi Moskova’ya gönderip Putin’i Suriye’ye müdahale için ikna ettiÄŸini, Rusya’nın da, uyanıp devreye girdiÄŸini hatırlayalım. Ama, bu durum, B. Amerika’nın da o zamana kadar olmayan ÅŸekilde devreye girmesine yol açmış; ve onu, inisiyatif üstünlüğünü elde etmek için harekete geçirmiÅŸti. Ve bugün, Suriye’de çözüm, beÅŸerî hesaplara göre B. Amerika ve Rusya’nın elindedir.

***

Taraflar arasında ele alınan muhtemel konuların ikincisi, Irak Kürdistanı’nda yapılacak olan bağımsızlık referandumunun ortaya çıkarabileceÄŸi problemlerdir. Çünkü, Ä°ran, Türkiye ve Suriye’de de kürdçe konuÅŸan milyonlarca insan vardır. Kuzey Irak’ta bağımsız bir Kürdistan Devletinin kurulmasının bütün bu komÅŸuların iç yapılarını derinden etkileyeceÄŸinden endiÅŸe edilmesi de tabiîdir.

Ayrıca, böyle bir yeni devletin, Amerika, Ä°srail ve Rusya’ya daha bir muhtaç olacağı açısından, onların ilgisini daha da çekeceÄŸi açıktır.

Bu konuda, İran ve Türkiye birlikte hareket etmekle bazı olumsuz ihtimalleri hafifletebilirler belki...

***

Bugün için iki taraf arasında daha bir âciliyet kesbeden konu ise, HaÅŸd-i Åžaabî denilen ve Ä°ran’ın tavsiyesiyle Irak’ta da oluÅŸturulan ve resmî orduya eklemlenen milis güçlerinin durumudur. Ki, Ä°ran Rehberi Khameneî, ‘HaÅŸd-i Åža’abî, Irak için büyük bir sermayedir’ diyerek kendi etkisini açıkça ortaya koymuÅŸtu.

Bu güçlerin bugünü tarihte yaÅŸatan bir eÄŸitimle ve mezhebî katılıkla ÅŸartlandırıldığı ortada.. Ve ellerinde, Hz. Huseyn’i temsil ettiÄŸi ileri sürülen bir baÅŸ resmi ve altında da, ‘Lebbeyk ya Huseyn.. / Emret ya Huseyn..’ yazılı sarı bayraklarla, DEAÅž savaşçılarının acımasız ve vahşî yöntemleriyle hareket ettiklerine dair yoÄŸun iddiaların, Telafer’in kurtarılması operasyonu sırasında da tekrarlanacağı ve bu ÅŸehirde onların kendi mezheplerinden olmayan Müslüman halkları dehÅŸete düşürmesinden de anlaşılmaktadır.

***

Bugünü tarihte ya da tarihi bugünde yaÅŸamının dayanılmazlık tablolarını yansıtan bu gibi durumlar gö zönüne alındığında, karşılıklı itimada dayalı bir ortak siyaset oluÅŸturmanın o kadar kolay olmadığını gözden ırak tutmamak gerekir.

Kaynak: Star

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.