Makale
Libya'nın Geleceği Astana'ya mı Bağlı?
Gelecek,bizlere etki eden bugünün kararları ve eylemleri sonucunda ortaya çıkan sonuçtur. Geleceği öngörebilmek ise, bugünkü gelişmelerin ve tercihlerin muhtemel sonuçlarını değerlendirmektir. Bu bağlamda bu yazının amacı, 23 ocakta Astana da yapılacak barış görüşmelerinde Suriyede iç savaşı sonlandıracak, barışı sağlıyacak bir sonuç çıkarsa, benzer çatışmaları yaşıyan Libya bunda nasıl etkilenir?
Astana görüşmelerinin muhtemel sonuçlarını deÄŸerlendirmeden önce Libya’daki son durumun ne olduÄŸunu kısaca belirteyim. Kaddafi’nin devrilmesinden sonra Libya’da ordu standartlarında askeri bir yapı kalmadı. Farklı siyasi yapılara hizmet eden birbirinden bağımsız silahlı milisler hakimdi. 2016’nın Mayıs ayında emekli General Hafter,ülkenin doÄŸusunda bulunan milislere karşı bir operasyon baÅŸlattı. Hafter bu operasyona’da Haysiyet adını verdi. Saldırıya uÄŸrayan milisler Hafter’e karşı birleÅŸerek Libya ÅŸafağı adında karşıt bir operasyon baÅŸlattı. Böylece karşıt yapı silahlı çatışmalarını sürdürdü. Libya’da baÅŸlayan iç çatışmalar neticesinde iki hükümet kuruldu. Biri Trablus’ta diÄŸeri ise Tobruk’ta kuruldu. Trablus’ta Halife Guvey baÅŸbakanlığında’ki hükümet Ulusal Kongre’ye yakın, Tobruk’ta Abdullah Sini baÅŸbakanlığında’ki hükümet ise Temsilciler meclisine yakındır. Ancak General Hafter Tobruk tarafında güçlü olduÄŸundan bu hükümetin üzerinde baskı oluÅŸturmaktadır. Buda her iki tarafın barışı saÄŸlamak adına aralarında yaptığı görüşmeleri olumsuz etkilemektedir.
EL-cezire’deki habere göre, Libya’daki silahlı gruplar şöyledir.
Libya Ulusal ordusu;Uluslar arası toplumun tanıdığı hükümete bağlı güçlerdir.
Fecr ordusu;Trablus merkezli MGK’ya baÄŸlı güçler.
Şura Devrimci güçler; İslamcı milislerdir.
Ensar Ul Åžeria; El-kaide’ye yakın. BM’nin terör listesinde.
Sireneyka Gücü;Doğuda Özerklik isteyen silahlı bir grup.
Ä°ÅŸid; Libya çapında Trablus ve bengazide’de destek görüyor.
Kısaca Libyanın durumunu belirtikten sonra, Libyanın geleceÄŸinin ÅŸekillenmesinde’ki Amerikan cephesine bakalım; Kaddafi devrildiÄŸi zaman, Amerika birleÅŸik devletlerinde demokratlar iktidardı, ÅŸimdi Cumhuritetçiler iktidar oldu. Unutulmaması gerekir ki Cumhuriyetçilerin seçimi kazanmalarına sebep olan sebeplerden biride, Amerikan elçiliÄŸine yapılan saldırı neticesinde elçinin Libya’da öldürülmesi olayı oldu. Demokratların adayı Hillari, dönemin dış iÅŸleri bakanıydı ve Trump, seçim kampanyasında bunu kullanarak seçimi kazandı. Rusya ile iyi iliÅŸkiler geliÅŸtireceÄŸini söyliyen Trump, kendisine seçim kazanmasına sebep olan Libyada nasıl bir tutum takınacağı merak konusu.
Libyanın geleceÄŸinin ÅŸekillenmesinde ki Avrupa cephesine bakalım; Ä°ngilterede David Cameron vardı ancak Brexit Referandumdan sonra Cameron istifa etti. Yeni baÅŸbakan ise, bir taraf’tan Brexit sonrası Avrupa birliÄŸi ile hukuki düzenlemelere, diÄŸer taraf’ta, ekonomik sıkıntıları gidermeye odaklandığı için Libya’la fazla ilgilenememektedir.
Fıransa da yapılacak seçimde Francois Holland kalacak mı kalmıyacak mı? Kalsa bile Avrupa birliğinin içinde bulunduğu sorunlardan Libyayla ilgilenebilecekmi belli değil.
Avrupa da tartışılan bir başka konu, mülteci sorunudur. Yanlış anlaşılmasın Avrupanın mülteci tartışmaları, inasani boyuttan çok Avrupa siyasetini nasıl istikrarsızlaştığı ile ilgilidir.
Batı dünyasında’ki siyasi atmosferi fırsat bilen Rusya, doÄŸudaki Hafter’e silah yardımı yaptığı hem uluslararası medya’ya yansıdı hemde Libya ile ticari iliÅŸkileri olan bir iÅŸadamıyla yaptığım görüşme bu durumu teyid etti.(E.E) Rus medyasında çıkan bir yorumda, ‘’Rusya’nın Libya’daki baÅŸarısı Astana’daki baÅŸarısına baÄŸlıdır’’ifadesi hem Rusyanın Libya üzerinde’ki hedeflerini açıkça ortaya koyması bakımından, hemde Rusya’nın elinin rahatlaması bakımından, Rusya için çok önemli olduÄŸu anlaşılıyor. Ancak, batı dünyası tutumunu deÄŸiÅŸtirir Libyanın zengin petrol kaynaklarını kaybetmek istemezse, Rusya ile batı dünyası arasında var olan gerginlik daha’da gerilecek Libya’da kalıcı bir barışın saÄŸlanması kısa vadede olmıyacağını öngürürüm.EÄŸer batı dünyasında radikal bir tutum deÄŸiÅŸikliÄŸi olmazsa, bugünün geliÅŸmelerine bakarak, Astana görüşmelerin’de barış saÄŸlanırsa, Libya Rusya’nın etkisine gireceÄŸini öngürürüm.
Henüz yorum yapılmamış.