Sosyal Medya

Makale

Başkanlık Sistemi Şart mı? Ya da Alternatif Bir Başkanlık Sistemi

tarihinde yayınlandı.

Dünya’da seçimle oluÅŸan 3 ana yönetim ÅŸekli var:

1-      Parlamenter Sistem

2-      Yarı BaÅŸkanlık Sistemi

3-      BaÅŸkanlık Sistemi

Parlamenter sistem, tek bir kişi veya zümrenin diktasınıönlüyorama partilerin tek başına iktidar olma çoğunluğunu elde edemediği durumlarda işleyiş kilitleniyor, ekonomik ve idari açıdan istikrarsız ortamların oluşmasına sebebiyet veriyor.

Başkanlık sisteminde, istikrarlı hükümetlerbir avantaj ama kısmi temsiliyet ve yetkileri yüksek başkanların olası art niyetli yetki kullanımı insanları endişelendiriyor.

Yaklaşık 8 yıldır “BaÅŸkanlık Sistemini” tartışıyoruz.

Gariptir ki BaÅŸkanlık Sistemi olsun veya olmasın diyenlerin %90’dan fazlasının BaÅŸkanlıkla ilgili kafalarında somut bir ÅŸekil yok.

Başkanlığı isteyenlerin tamamına yakını Erdoğan istediği için istiyor. Karşı çıkanların da aynı oranı Erdoğan başkan olmasın diye itiraz ediyor.

Anlayacağınız BaÅŸkanlık Sistemini deÄŸil, ErdoÄŸan’ın baÅŸkan olup olmamasını tartışıyoruz.Tartışmayı ErdoÄŸan’dan soyutlayamazsak bir arpa boyu yol alamayız.

Sistemin ismini değil işleyiş mekanizmasını konuşmak lazım:

BaÅŸkanlık sisteminde isteyen herkes aday olabilecek mi? Yoksa birileri birkaç isim belirleyip halka da “bunlardan birini seçin” mi denilecek?

Parlamenter sistemde bile 80-90 yıldır askeri vesayet etkinken Başkanlık sisteminde bu vesayetin daha kötüsünü yaşamayacağımızın garantisi ne?

Asker olsun sivil olsun, her iktidara gelenin yasama, yürütme, yargı ve medyayı tekeline almaya çalıştığını defalarca gören bir toplum olarak yarın BaÅŸkanlık verdiÄŸimiz kiÅŸiden bunu görmeyeceÄŸimizden nasıl emin olacağız…?

Ya da şöyle soralım; mesele sistem mi yoksa demokrasi kültürümüz ve siyasi ahlakımız mı?

Toplum olarak medya etkisine bu denli açıkken;parası veya sponsoru olan ehliyetsiz insanların parası az ama daha ehil insanlara tercih ediliyorken; siyasetin finansmanını kirli ellerden temizlememişken; halka ve insanlık onuruna dayalı bir anayasa oluşturamamışken en mükemmel sistemlerin bile faydası olmaz.

Çürük tuğlalarla sağlam binalar inşa edemezsiniz. Önce ortaya sağlam tuğlalar koymak gerekir.

Sorun sistem sorunu değil ahlak sorunu; Adil Padişah veya Diktatörlerin ülkesinde insanlar mutludur ama zalim olduktan sonra (28 Şubat döneminde olduğu gibi) parlamenter sistemde seçilmişlerin halka nasıl zulmettiklerini gördük.

İdarecilerin kendi karakterlerinde adalet yoksa adil olmalarını sağlayamazsınız ama kuracağınız hukuki sistem ve teamüllerle zulümlerine büyük oranda engel olabilirsiniz.

İnsanlık onurunu önceleyen ve ferdi devlete karşı koruyan bir anayasa oluşturulduktan sonra sistem tartışması yapılır.

Ayrıca yeni yapılacak anayasada halkın gerek görmesi halinde, belli bir çoğunluğa ulaştıktan sonra seçtiğini azletme yetkisi; yine belli sayıda vatandaşın imzasıyla kanun taleplerinin doğrudan onaylanması gibi hakların olması gerekir.

BaÅŸkanlık mı yoksa Parlamenter Sistem mi diye soracak olursanız, “hiç biri ya da her ikisi” derim.

Bana göre bir ülkenin kaderi tek bir kişi ve çevresindeki üç beş kişilik ekibin inisiyatifine bırakılmamalı.

Bürokrasinin en aza indirildiği, kararların hızlı alındığı ve tüm kurumlar üstünde etkin bir Başkanlık Sisteminin en doğrusu olduğu kanaatindeyim.

Ama bu sistemde Başkanı seçen, icraya müdahil olmayan ama Başkan(lık)ın tüm işleyişini/kararlarını takip eden, gerek görmesi durumunda Başkanı azletme yetkisine sahip bir üst meclis olmalı.

Bu meclis kimlerden oluşmalı?

Üç aşamalı bir meclis zinciri olabilir:

a)      Yerel Meclis

b)      Bölge/Eyalet Meclisi

c)       Ãœlke Meclisi

Ülke meclisini bölge meclisleri, bölge meclislerini yerel meclisler, yerel meclisleri de yerel halk seçmeli.

Bu meclisler idareye müdahil olmamalı, sadece idareciler/yöneticiler üstünde bir tasarrufa sahip olmalıdır. Ayrıca herkesin hemfikir olacağı üye kriterleri ortaya konup bu ehliyete haiz insanlar bu meclise seçilebilmeli.

Yazıyı fazla uzatmama adına bu meclislerin yapısı, bileşenleri, üyeleri, yetkileri vs ayrı bir tartışma konusu yapalım isterseniz.

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.