Joe Biden ile Davutoğlu ceketlerini neden çıkardı?

ABD BaÅŸkan Yardımcısı Joe Biden, kritik bir dönemde gerçekleÅŸtirdiÄŸi Türkiye ziyaretinde CumhurbaÅŸkanı ErdoÄŸan ve BaÅŸbakan DavutoÄŸlu ile ikiÅŸer buçuk saat süren görüşmeler yaptı. CumhurbaÅŸkanı ErdoÄŸan'ın, Biden'dan önce ABD BaÅŸkanı Obama'yla yaptığı görüşme bu temasları daha önemli kıldı. Obama, ”Joe Biden'ı gönderiyorum. Biden'ın ziyaretinde bu konuları etraflı bir ÅŸekilde görüşürsünüz” demiÅŸti.

Cumhurbaşkanı ve Başbakan'ın, Biden'la yaptıkları görüşmenin perde arkasına bakınca, son zamanlarda ABD'li yetkililerle yapılan en kapsamlı görüşmelerden biri olduğu anlaşılıyor. ABD yönetiminin iki numarası olan Biden, Irak ve Suriye'nin koordinasyonundan sorumlu. Suriye'nin geleceğine dair bugün başlayacak olan görüşmeler öncesinde Biden'ın, Erdoğan ve Davutoğlu ile görüşmesi önemliydi.

Joe Biden, ülkemize PerÅŸembe gecesi geldi. Cuma günü tepki çeken görüşmeleri ve açıklamaları oldu. O nedenle Cumartesi günüCumhurbaÅŸkanı ve BaÅŸbakan'la yapacağı görüşmelerin gergin geçmesi yönünde bir beklenti vardı. BeklendiÄŸi gibi olmamış. Gergin deÄŸil, yapıcı bir görüşme olmuÅŸ. Bu görüşmenin ne saÄŸladığını elbette ki ilerleyen süreçte yansımaları itibariyle göreceÄŸiz.

BaÅŸbakan DavutoÄŸlu ile Joe Biden görüşmesinden bir sahneyi paylaÅŸmak istiyorum. DavutoÄŸlu'nun Dolmabahçe'deki ofisine güneÅŸ vurmaya baÅŸlayınca içerisi biraz ısınmış. Ayrıca tartışılan konular dünyanın en yakıcı sorunları olunca, her iki sıcaklık birleÅŸmiÅŸ.Bir noktadan sonra DavutoÄŸlu ile Biden ceketlerini çıkarmışlar. Ä°kisinin karşılıklı olarak oturdukları koltuÄŸun arasına bir sehpa getirilmiÅŸ. Sehpanın üzerine Irak ve Suriye haritası konulmuÅŸ. BaÅŸbakan, harita üzerinde Ã§atışma alanlarını, muhtemel risk bölgelerini, huzursuzluÄŸa neden olan konuları tek tek anlatmış. Ä°ki lider zaman zaman kalkıp haritanın başına geçmiÅŸler, yer isimleri, oradaki silahlı gruplar üzerinden deÄŸerlendirmeler yapmışlar. Resmi görüşmelerin ötesine taÅŸan, derinlikli bir çalışma yürütülmüş. Joe Biden, BaÅŸbakan'ın harita üzerinden bölgeler, örgütler, etnik kökenler, huzursuzluk alanları, çatışma bölgeleri konusundaki derinlikli analizinden etkilenmiÅŸ.

Keşke o anın bir fotoğraf karesi olsaydı. Ama kapalı kapılar ardında resmi bir görüşme yapıldığı için, o arada Başbakan ile Biden'ın ceketlerini çıkarıp, harita üzerinde çalıştıkları görüşme bitince öğrenilmiş.

Gelelim Joe Biden'ın görüşmelerine ve Türkiye'yi rahatsız eden bazı açıklamalarına.

DavutoÄŸlu hem görüşme sırasında hem de görüşmeden sonra Biden'la yaptıkları basın açıklaması sırasında bu konulara deÄŸindi. Söz konusu ABD olunca, “Ortada kuyu var, yandan geç” durumu söz konusu olmamış.

DavutoÄŸlu, görüşme sırasında Joe Biden'ın sadece ErdoÄŸan ve AK Parti düşmanlığı ile bilinen çevrelerle görüşmesine deÄŸinerek, “Türkiye özgür bir ülke. Herkesle görüşebilirsiniz. Ancak görüşmeler dar ve tek açılı bir yaklaşımla ayarlanmış. Türkiye'de yaÅŸanmakta olan sorunları tam olarak kavrayabilmek, bizim ne yapmaya çalıştığımızı tam olarak anlayabilmek için görüşme yelpazenizi daha geniÅŸ tutmalıydınız. FotoÄŸrafı tam olarak görebilmeniz için bu yararlı olurdu” diyor. Joe Biden, herhangi bir karşılık vermiyor.

Joe Biden, konuyu açmıyor ama BaÅŸbakan, akademisyenlerle tartışma konusuna deÄŸiniyor. “Akademisyenlerle tartışmayı akademik boyutta götürmek isterdim” diyor. DavutoÄŸlu, Joe Biden'ın gözlerinin içine baka baka soruyor: “Ancak sizin ülkenizde hendekler kazılsa, barikatlar kurulsa siz buna izin verir misiniz? Birileri bize, 'Bunlar bu bölgelerde hendek kazdı, buraları onlara bırakıp gidin' diyor. Siz buna izin verir misiniz? ABD'de size birileri orayı hendek kazanlara bırakıp gidin dese bırakır mısınız?”

ABD BaÅŸkan Yardımcısı'nın, BaÅŸbakan'ın bu sorularına ne yanıt verdiÄŸini bilmiyorum. Ama aralarında HDP'lilerin de bulunduÄŸu milletvekilleriyle görüşmede, PKK'nın ÅŸehir savaÅŸlarını kendisi gündeme getirmiÅŸ ve “Bu bir trajedidir. Bunu bir an önce terk etmelidir. Türkiye bizim müttefikimiz. PKK ise bir terör örgütüdür. Uluslararası camia da bunu böyle kabul etmektedir. PKK derhal çekilmeli, Türkiye'yi terk etmeli”demiÅŸti.

Biden-DavutoÄŸlu görüşmesinin ağırlıklı bölümlerinden birini PKK ve PYD konusu oluÅŸturuyor. BaÅŸbakan, PKK ile PYD'nin aynı olduÄŸunu, PYD'nin ve silahlı kolu olan YPG'nin Kandil tarafından yönetildiÄŸini anlatıyor ABD'lilere, “PYD'ye verdiÄŸiniz silahlar PKK'ya gidiyor. PKK saÄŸladığı o güçlü silahları Türkiye'ye doÄŸrultuyor” diye anlatıyor. En son ABD'lilerin, PYD'ye verilen, “mini Ä°HA” Silopi'de çıkmıştı.

Ancak ABD, angaje. PYD'yi IŞİD'e karşı savaÅŸan seküler özgürlük savaşçıları olarak görüyor. Biden, PYD konusundaki mesafeli tutumunu sürdürüyor. Ancak görüşmeye bunu taşımamaya özen gösteriyor. Ancak PKK konusunda çok kuvvetli mesajlar veriyor. Biden'ın, PKK ile mücadele ile IŞİD'le mücadeleyi eÅŸitleyen sözleri memnuniyete neden oluyor. Çünkü daha önce PKK terör örgütüdür deniliyordu ama “IŞİD ne kadar terör örgütüyse, PKK da o kadar terör örgütüdür” denilmiyordu. O nedenle Biden'ın IŞİD'le mücadele ile PKK ile mücadeleden birlikte söz etmesi önemseniyor.

ABD'nin Irak ve Suriye özel koordinatörü olan Joe Biden'la görüşmede Başika Kampı da gündeme geliyor. Irak Başbakanı İbadi, İran ve Rusya'nın kışkırtmasıyla Başika konusunu bir krize dönüştürmüş ve Türkiye'nin Irak'taki askeri varlığını tartışmaya açmıştı. Maalesef Başkan Obama da İbadi ile görüşmeden sonra, Türkiye'nin Irak'taki askeri varlığını çekmesi yönündeki açıklamasıyla Türkiye'yi üzmüştü. IŞİD, Başika kampına Rus yapımı Katyuşa füzeleriyle saldırırken, kimsenin sesinin çıkmaması ise ayrı bir çelişkiyi oluşturuyor.

DavutoÄŸlu-Biden görüşmesinde BaÅŸika Kampı da gündeme geliyor. Türkiye ile ABD arasında daha sıkı bir koordinasyona gidilmesinin üzerinde duruluyor. BaÅŸika'da Türkiye'nin askeri varlığı devam edecek. Ancak yeni bir mekanizma kurulacak. ABD Genelkurmay BaÅŸkanı Dunford'un, ziyareti sırasında EÄŸit-Donat'ın yeni bir formatla devam ettirilmesi görüşülmüş ancak karar Biden'la görüşmeye bırakılmıştı. Kurulacak yeni mekanizmada EÄŸit-Donat da yer alacak mı merak ediyorum.