Sosyal Medya

Makale

Teröre karşı İslam ittifakı neyi amaçlıyor?

tarihinde yayınlandı.

Kerry-Putin görüşmeleriyle ABD ve Rusya arasında Suriye üzerindeki örtük anlaşma gittikçe açık hale geliyor. Esed'in ileride Suriye'nin başında olup olmayacağını sonraya bırakarak bu iki ülke müzakerelerde önemli bir mesafe kat etti.
Rusya'nın 30 Eylül'den itibaren hız kesmeden yaptığı bombalamaların ABD tarafından nihai kertede olumlu bulunduÄŸu ortada. Ilımlı muhalefetin vurulması da dahil. Zaten Putin'in Obama ile görüştükten sonra Suriye'de hava saldırılarına baÅŸlaması da tesadüf deÄŸildi. 
Böylece son görüşmelerle netleÅŸen husus, ABD ve Rusya'nın hem Suriye'nin hem de Irak'ın geleceÄŸini belirlemede çok ağırlıklı role sahip olacağı. Irak ve Suriye'de DAÄ°Åž'in nasıl, hangi aktörler eliyle tasfiye edi- leceÄŸi bu iki ülkenin kaderini belirleyecek. Hatta tüm OrtadoÄŸu'daki yeni denklemi oluÅŸturacak. Ä°ki büyük gücün ana stratejisi, kendileri havadan bombalarken karadan da Esed güçleri, PeÅŸmerge, Åžii milisler ve PYD DAÄ°Åž'i çevreleyecek. Böylece DAÄ°Åž'in bu saldırılar sonunda içe çökmesi beklenecek. 

***


Bu süreçte en kritik konu bölgesel güçlerin; Türkiye, Suudi Arabistan ve İran'ın yeni bölgesel denklemde yerinin ne olacağı. ABD ve Rusya'nın bölgesel güçleri ikincil role mahkûm etmeleri kuvvetle muhtemel. Bu mücadelede eli zayıf olanlar Türkiye ve S. Arabistan iken İran'ın eli daha güçlü. Suriye krizinde en başından itibaren Türkiye'nin yaşadığı zorluk ABD ile Suriye üzerinde bir türlü anlaşılamamasıdır.
En başında ABD'nin Suriye'de jandarmalığını kabul etmeyen Türkiye, kendi milli politikasına uygun adımları sebebiyle dönem dönem ABD'nin "sınırlandırma" operasyonlarına muhatap oluyor. Bu, eğit-donat projesinin iflas etmesinden PYD'nin önünün açılmasına ve bir türlü hayata geçmeyen güvenli bölgeye kadar uzanıyor. Hatta Rusya ile yaşanan gerilim bile ABD'nin Türkiye'ye yönelik enstrümanlarını genişletti.
Malum, Obama yönetimi, bölgedeki her krizi küçük müdahalelerle kendi stratejisi için yönlendirmede mahir. Uçak krizini de iki yönlü kullanmayı tercih etti. Bir yandan NATO ittifakına olan ihtiyaç üzerinden Türkiye, ABD politikasına daha da yakınlaÅŸma baskısı altına girdi. Zira ABD, kimi zaman Türkiye'nin Suriye ve Irak'taki tek başına giriÅŸimlerinden rahatsız oluyor. BaÅŸika'ya asker sevki gibi. DiÄŸer yandan ABD, Rusya'yı Suriye- Irak denkleminde yönetebilmek için bu gerilimi kullanabilir. Mesela, PYD'nin daha fazla Rusya'ya yakınlaÅŸması durumunda ABD'nin Türkiye'nin bu örgüte karşı alacağı sert tedbirlere göz yumması beklenebilir. 

***


Bence Suriye-Irak denkleminde en zorda olan aktör S.Arabistan. Her bölgesel aktör gibi Riyad da DAİŞ ile mücadele kartına sıkı sıkıya sarıldı. Suud öncülüğünde 34 ülkenin katılımıyla kurulan "Teröre Karşı İslam İttifakı" projesini Riyad'ın bölgesel denklemde kalma gayreti olarak okumak lazım.
Nitekim Kral Selman iç siyasi liderlik kapışmaları üzerinden tasfiye edilme tehlikesi ile karşı karşıya. Bu "ittifak" giriÅŸimiyle hem iç bütünlüğünü korumaya, hem de Suriye- Irak masasında kalmaya çalışıyor. "Sünni bloklaÅŸma" yorumları ise sakil deÄŸerlendirmeler. "Ä°ttifak"ın kısa vadede etkili bir askeri güce kavuÅŸması çok zor. 

***


Pakistan, Mısır ya da Türkiye'nin bu ittifakın krizlerde savaşacak askeri birliklerini temin etmesi mümkün görünmüyor. Pakistan'ın Yemen'de vermediği askeri desteği şimdi sunması için bir sebep yok. Mısır ile Suud arasındaki ilişkiler de görünenin aksine sıkıntılı. Rusya'ya yakınlaşma eğilimindeki Sisi yönetiminin de asker sağlaması beklenmemeli. Türkiye de söz konusu ittifak operasyonları için asker sağlayabilecek bir ülke değil.
İşte bu sebeplerle bölge ülkelerinin terörle mücadele üzerinden inisiyatif alabilecekleri mütevazı bir çerçeve oluşturabilmesi dahi başarı olarak addedilmeli. Radikal grupların terörüne karşı "İslami" bir dil üretilmesine katkı sağlanabilir.
Bu yüzden söz konusu "İttifak"ı Riyad'ın bölgesel denklemde tahkim olma arayışı olarak görmek gerekir. İran'ın bölgesel denklemdeki yerine ise başka bir yazıda devam edelim.

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.