Koalisyon değil, seçim ama nasıl?

Belirli aralıklarla kamuoyu araÅŸtırma ÅŸirketlerinin yöneticileriyle konuÅŸuyorum. AraÅŸtırmaları takip ediyorum. ANAR Genel Müdürü Ä°brahim Uslu, Andy-Ar ÅŸirketinin sahibi Faruk Acar ve A&G AraÅŸtırma ÅŸirketi BaÅŸkanı Adil Gür'le konuÅŸtum.

Seçmenlerin tercihini etkileyen iki nokta ön plana çıktı.

1-Liderlerin, koalisyon kurma çalışmalarındaki tavrı

2-PKK'ya yönelik operasyonlar ve ÅŸehit cenazeleri ile girilen iklim.
7 Haziran'dan hemen sonra koalisyon arayışlarında uzlaÅŸmaz bir tavır sergilediÄŸi için MHP oylarında, PKK ile arasına kalın çizgiler çizmediÄŸi için HDP oylarında bir gerileme yaÅŸanıyordu.

Ta ki terör saldırıları, PKK'ya yönelik operasyonlar baÅŸlayana ve ÅŸehit cenazeleri gelene dek.
Åžehit cenazelerinin gelmesi MHP'yi, PKK'ya yönelik operasyonlar HDP'yi toparlamaya baÅŸladı. PKK'yı kınamadığı için HDP'nin oylarının düÅŸmesini beklemeyin. HDP'nin Kürt oyları yüzde 11'e ulaşıyor ve operasyonlar onların desteÄŸini azaltmıyor tam aksine kenetlenme saÄŸlıyor. PKK'ya yönelik operasyonlarla HDP'ye yönelik eleÅŸtiriler birbirinden ayrılmadığı sürece, HDP hak etmediÄŸi bir maÄŸduriyete itiliyor.

AK Parti ve CHP'nin oy oranlarına gelince. Koalisyon arayışlarındaki sorumlu tutumu nedeniyle CHP'de bir kıpırdanma gözleniyor. CHP 7 Haziran'dan bu yana 1 puan artmış durumda. AK Parti için tam 4 ayrı kamuoyu araÅŸtırma kuruluÅŸunun ortalamasını aldığımızda ise 7 Haziran'a göre 2 puanlık bir artış gözleniyor. PKK adına algı operasyonu yönetenlerin iddia ettiÄŸi gibi operasyonlardan ve ÅŸehit cenazelerinden dolayı deÄŸil. Tam aksine operasyonel sürecin uzaması AK Parti'ye zarar verme tehlikesi taşıyor. Çünkü süreç HDP ve MHP'yi besliyor.

4 araÅŸtırmada da 4 partinin barajı aÅŸtığı görülüyor. Bu durumda AK Parti nasıl tek başına iktidar olacak? 4 Partinin barajı aÅŸtığı bir tablo da tek başına iktidar mümkün deÄŸil, ÅŸeklindeki yaklaşım çok genellemeci. Åžu ana kadar güçlü bir AK Parti iktidarını ortaya koyacak oy oranı yok. 7 Haziran'da HDP'nin barajı aÅŸmak için saÄŸladığı motivasyonun bir benzerini AK Parti'nin, tek başına iktidar için oluÅŸturması gerekiyor.

AK Parti'ye, Saadet Partisi ve BBP ile istikrarsızlık kaygısı taşıyan kesimlerden oy geliyor.

AK Parti'ye yöneliÅŸte iki nokta ön plana çıkıyor.

1-Ä°stikrar beklentisi

2-AK Partisiz hükümet kurulamaması.
Ä°stikrar arayışı içinde olanlar, “Erken seçimi” ve AK Parti'nin yeniden tek başına iktidarını istiyor. Ama bu yöneliÅŸ tek başına iktidara yetecek mi? Orası henüz belli deÄŸil.

Bugün liderler masaya otururken, iki partinin erken seçim ve koalisyon profillerini de ortaya koymakta yarar var.
Erken seçimi en çok AK Parti, en az CHP istiyor.
Koalisyonu en az AK Parti, en çok CHP istiyor.

AK Partililer yüzde 75-80 düzeyinde erken seçim istiyor. CHP'de ise bu oran yüzde 20 düzeyinde.
Koalisyonda ise kum saati tersine dönüyor. AK Partililerin yüzde 20'si, CHP'lilerin ise yüzde 75'i koalisyon istiyor. Bu oranları bugün yapılacak DavutoÄŸlu-KılıçdaroÄŸlu görüÅŸmesine ışık tutması açısından yansıttım.
BaÅŸbakan DavutoÄŸlu, bugünkü görüÅŸme öncesinde, ”Durum biraz daha netleÅŸir” demiÅŸti.
“PerÅŸembe'nin geleceÄŸi ÇarÅŸamba'dan bellidir”
Dün iki lider stratejilerine son ÅŸeklini verdiler.
CumhurbaÅŸkanı ErdoÄŸan'ın çıkışı, CHP'de umutları azalttı.

AK Parti cephesinde ise iki öneri ön plana çıkıyor.

1-Reform gündemli, seçim hedefli, uzun süreli olmayan bir koalisyon

2-AK Parti-CHP seçim hükümeti
CHP'de ise farklı rüzgarlar esiyor.

Ä°ki liderin görüÅŸmesi sırasında BaÅŸbakan, ”Masaya bir soru iÅŸareti olarak koymak istiyorum.

1-Azınlık hükümetine nasıl bakarsınız

2- Gündemi önceden belirlenmiÅŸ, süreli bir hükümet için ne düÅŸünüyorsunuz”
BaÅŸbakan'ın bu önerisi üzerine KılıçdaroÄŸlu, ”4 yıllık güçlü bir hükümet istiyoruz” karşılığını veriyor.
CHP aynı noktada. Pazarlıkta elini yukarıda tutmak istiyor olabilir. 2 yıllık bir hükümeti de müzakereye açıklar. Ama Türkiye'nin önemli sorunları var. Bunların çözümü için 4 yıllık güçlü bir hükümete ihtiyaç var” düÅŸüncesindeler.

KılıçdaroÄŸlu, dün milletvekilleriyle toplantıda, azınlık hükümetine destek ve kısa süreli koalisyon ortaklığına sıcak bakmadığını net bir ÅŸekilde söyledi. ”Bu olmaz, zaten hiçbir CHP'linin koltuk ve plaka derdi yoktur. CHP ilk günden itibaren, “Önce CHP deÄŸil, önce Türkiye” demiÅŸtir. Böyle demeye devam edecektir. Yüzde 60'lık muhalefet blokundan hükümet çıkartmak için Bahçeli'ye BaÅŸbakanlık teklifimiz de buna örnektir” dedi.

CHP'de görüÅŸmelerin uzamasından dolayı duyulan bir rahatsızlık var. EÄŸer bugünkü görüÅŸmede BaÅŸbakan, yeniden bir araya gelmeyi önerirse, CHP'nin buna sıcak bakmadığını ifade etmesi sürpriz olmamalı. Ama toplantının havası iyi olursa aynı gün içinde ikinci kez bir araya gelme ya da 24 saat sonra tekrar buluÅŸma gibi bir formül geliÅŸtirilebilir.
Bu sözler KılıçdaroÄŸlu'na ait, “Yarın yeniden buluÅŸacağız, CHP MYK'sının aldığı kararı Sayın BaÅŸbakana aktaracağım, 14 ilkemiz ve beÅŸ ana sorun alanı ortada, bunlara raÄŸmen koalisyon kurulamazsa, neden kurulamadığını öÄŸreneceÄŸiz”

Ä°ki liderin buluÅŸması öncesinde CumhurbaÅŸkanı süreci etkileyecek üç önemli çıkış yaptı.

1-45 günlük süreyi esnetme imkanının olmadığını açıkladı.

2-CHP ile koalisyon pazarlığına oturan AK Parti'ye, ”Kendi ilkeleriyle de karşı düÅŸüncenin örtüÅŸmesi lazım. Herhalde örtüÅŸmüyorsa, intihar edecek hali yoktur” diye mesaj gönderdi. Koalisyon hükümeti için, ”Ä°nÅŸallah kurulur” dedi ama CHP ile koalisyonun, “Siyasi intihar” olabileceÄŸi imasında bulundu.

3-Erken seçime Azınlık hükümeti ile gidilebilmesi için AK Parti'nin destek bulması gerektiÄŸini söyledi.
Erken seçim kararının alınması ve Azınlık hükümeti için AK Parti'nin, Meclis'te desteÄŸe ihtiyacı var.
CHP'siz formüllerde anahtar Bahçeli'nin elinde.
Bahçeli'nin dün yaptığı açıklama üzerine AK Parti, MHP'ye dayalı stratejisini yeniden gözden geçirme durumunda kaldı.
ErdoÄŸan'ın çıkışı, Bahçeli'nin tavrı nedeniyle BaÅŸbakan'ın önündeki seçenekler azaldı.
CumhurbaÅŸkanı'nın uyarılarına, AK Parti ve CHP kulislerine bakınca bugünkü görüÅŸmeye iliÅŸkin umutlarım azaldı. Erken seçim ihtimali ise güçlendi. Seçim ama nasıl?