Makale
ABD'nin müzmin derdi: İsrail
Ä°srail'in 'güvenliÄŸini' 'Yakın Åžark' politikasının temeli sayan etkili bir güç odağı var ABD'de. Ä°srail'in baÅŸta 'Filistin meselesi' olmak üzere bölgede sebebiyet verdiÄŸi gerilim üzerinden 'Yakın Åžark'ın iç çeliÅŸkilerini düzenleyerek kontrol saÄŸladıklarını zannediyorlar. Ä°srail'in ABD için katlanılması giderek zorlaÅŸan bir yük olduÄŸunu düÅŸünenler de var tabii. Çünkü Ä°srail'in iÅŸlediÄŸi her suçun bedeli ABD'ye fatura ediliyor. Ä°srail'i koÅŸulsuz desteklemesi ABD'ye 'sorun'olarak dönüyor. Bu destek Amerikan halkına yarar saÄŸlamadığı gibi ağır yükler bindiriyor. Geçen yıl Cumhuriyetçiler, BaÅŸkan Obama'nın dar gelirlileri rahatlatacak saÄŸlık reformunu durdurması için bütçe yasasının geçmesini engellediler. Bu yüzden ABD Hükümeti 16 gün kepenkleri indirmiÅŸti.
Ä°srail'e ABD'nin verdiÄŸi büyük çaptaki askeri, ekonomik ve siyasi destek baÅŸta Suriye ve Mısır olmak üzere bölgedeki rejimleri askerileÅŸtirmiÅŸti. 'AskerileÅŸme' bölge sakinlerine diktatörlük, yoksulluk ve umutsuzluk olarak yansıyor. Bölgenin doÄŸal geliÅŸimine ket vuran Ä°srail etraftaki despot rejimleri meÅŸrulaÅŸtırmaktan baÅŸka bir iÅŸe yaramıyor. Washington Ä°srail'le savaÅŸmasınlar diyerek yurttaÅŸlarının parasını Mısır ve Ürdün'e cömertçe saçıyor. Michael Mann 2011'de yayınlanan '21. Yüzyılda Ä°ktidar' kitabında, 'bu yardımlar geliÅŸme yönünde çok da fazla bir katkıda bulunmuyor. Ve görünen o ki Mısır bugün daha da otoriter hale geliyor' demiÅŸti.
Mann'ın dediÄŸi gibi oldu, 'General Hüsnü' gitti, 'General Sisi' geldi. Ä°srail, Suudi Arabistan, BeÅŸÅŸar Esed(ve tabii ABD) bu iÅŸe pek sevindi. Ne ki, bölgede diktatörlere yönelik nefret ABD'ye duyulan derin güvensizlik ile birleÅŸti. Amerika'ya olan budur. 'Ä°srail Lobisi' kitabının yazarları Stephen Walt ve John Mearsheimer, Ä°srail'in ABD'ye getirdiÄŸi yükü, 'Ä°srail ve ABD'nin, ortak bir terörist tehdit ile birleÅŸtiÄŸini söylemek, bunun tersi bir iliÅŸkiyi de içerir: ABD, Ä°srail ile bu denli yakın bir müttefik olduÄŸu için bir terörizm sorunu vardır' diye özetlerler.
Parag Khanna da bazı Amerikalılar için Ä°srail'in, ABD'nin çözümlerine deÄŸil, dertlerine katkıda bulunan bir 'müttefik' olduÄŸunu kaydeder. Khanna Amerika'da 'Dış Ä°liÅŸkiler Konseyi(CFR)' için çalışmış, 'Özel Kuvvetler Komutanlığı'na baÅŸ jeopolitik danışman olarak hizmet vermiÅŸ bir stratejist. Söyledikleri bazı güç odaklarının eÄŸilimlerini hissettiriyor. 'Ä°kinci Dünya' kitabında Khanna, Ä°srail'in ABD'nin dert katsayısını artıran bir faktör olduÄŸunu söylerken ÅŸu örneÄŸi verir:
'2005'te Ä°srail tam anlamıyla Çin'in ikinci en büyük silah tedarikçisi haline geldi. Bu silahlar içinde anti-radar uçakları ve havadan havaya füzeler de vardı. Çin ise bu füzeleri Ä°ran'a satarak ironik bir biçimde füzelerin menzilini Ä°srail'i de kapsayacak ÅŸekilde geniÅŸletiyordu. Çin ayrıca, Ä°srail limanlarının geniÅŸletilmesi için yatırım yaparak, bu ülkenin Akdeniz'den Avrupa'ya yapacağı ihracatın merkezi olmak istiyor. Ä°leride, Çin'in de Ä°srail'i en az ABD kadar destekleyeceÄŸi günler gelebilir ama bu bile Ä°srail'in var olmasından beri süren Filistin sorununu çözmeye yetmez.'
'Yakın Åžark'ı sakinleri için yaÅŸanmaz hale getiren ve bir zamanlar 'Verimli Hilal' olarak anılan bölgeyi cehenneme çeviren geliÅŸmelerde yerel dikta rejimler kadar her koÅŸulda Ä°srail'e destek veren ABD'nin büyük payı var. Ä°srail penceresinden olaylara bakan ABD'nin neden sevilmediÄŸini ve neden bu bölgede 'düzen kurucu' olamayacağını anlaması için daha fazla sebebe ihtiyacı var mı?
YENÄ°ÅžAFAK
Henüz yorum yapılmamış.