Sosyal Medya

Makale

EÅŸek ile kaplan istiaresi

tarihinde yayınlandı.

Kadim Çin bilgelerinden Dsung-Yuan'dan rafine bir öykünce:

'Guicon eyaletinde eÅŸek yokmuÅŸ. Bir gün bir adam bir eÅŸeÄŸi bu eyalete getirmiÅŸ, fakat oradaki daÄŸlar yüzünden istifade edememiÅŸ ve salıvermiÅŸ. Bir kaplan eÅŸeÄŸi görmüÅŸ, eÅŸeÄŸin heybetinden korkmuÅŸ ve onu bir tanrı sanmış, bir yere gizlenip eÅŸeÄŸi gözetlemeye baÅŸlamış. Bir ara eÅŸeÄŸe yaklaÅŸmış, eÅŸek farkında deÄŸilmiÅŸ gibi davranmış. Ertesi gün eÅŸek anırmış, kaplan eÅŸeÄŸin sesinden dehÅŸete düÅŸüp kaçmış. Kaplan geri dönüp eÅŸeÄŸe bakmaya baÅŸlamış, bir yandan da korkuyormuÅŸ. Fakat içinden eÅŸeÄŸin fazla yetili bir yaratık olmadığını da sezinlemeye baÅŸlamış; çünkü onun anırmasına da yavaÅŸ yavaÅŸ alışmaya baÅŸlıyormuÅŸ. Böylece eÅŸeÄŸe yaklaÅŸarak onu bir önünden, bir arkasından yoklamaya baÅŸlamış ve gide gide kendine güveni de artmış. Nihayet bir defasında eÅŸeÄŸe çarpmış, eÅŸek de hiddetlenip kaplana bir tekme atmış. Kaplan sevinmiÅŸ, çünkü eÅŸeÄŸin baÅŸka bir marifeti olmadığını böylece öÄŸrenmiÅŸ. Ve üzerine atılarak eÅŸeÄŸin boÄŸazından ısırmış ve onu yemiÅŸ.' (Çin Denemeleri, çev: W. Eberhard-N. Hızır, MEB Yay. Ä°stanbul 1992, s. 68).

Bu istiarenin sahibi ondan ÅŸöyle bir hisse çıkarıyor: kimileri kuvveti varmış gibi büyük görünür, büyük yetileri varmış gibi yüksek sesle anırır: marifetinin neden ibaret olduÄŸunu göstermedikçe kaplan bile ondan korkar, yanına yaklaÅŸamaz. Ama marifetinin neden ibaret olduÄŸu anlaşılınca sonu gelir ve mahvolur.

Bu istiare biraz dolambaçlı yoldan bir Ä°ngiliz maksimini de anımsatıyor. 'Bilinen düÅŸman bilinmeyen düÅŸmandan yeÄŸdir.' Bu sözün baÅŸka bir versiyonu: 'Bilinen Åžeytan bilinmeyen Åžeytandan iyidir…'

Türk usulü güreÅŸlerde, yaÄŸlı güreÅŸ olsun karakucak güreÅŸi olsun, rakipler birbirine elense çekerek güçlerini ve marifetlerini tanımaya, ölçmeye, sınamaya çalışırlar. Åžimdiki grekoromen güreÅŸlerinde olduÄŸu gibi rakipler birbirini tanımadan saldırıya geçmezlerdi; hele Türk usulü güreÅŸte arkadan dolanıp puan kazanma asla akla gelmez ve bu günün bu kuralını bizim eski pehlivanlar bilse, utançlarından yerin dibine geçerdi. Böyle dandik numaralarla güreÅŸ kazanmayı kabul etmezlerdi.

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.