Sosyal Medya

Makale

Finansın verimli olması mı gerekiyor?

tarihinde yayınlandı.

En fazla kurumlar vergisi ödeyen mükellefler listesinde ilk sıralarda bankalar yer alıyor. Elektrik, demirçelik, petrol, madencilik ve iletişim sektöründe faaliyet gösteren şirketler de keza ilk sıralarda. Bu şirketlerin bir kısmı 'kamu', bir kısmı 'özel', bir kısmı 'özelleştirilmiş' kamu şirketleri. Finans piyasalarının bu kadar verimli olması doğru mu? 2008'de ABD'deki finans krizine kadar, 'Liberal finansal piyasaların verimliliği bir ülkenin refahında kilit rol oynar' diye bir ezber vardı. Küresel ekonominin büyümesi için tüketimin devamlı artması gerekiyordu, ancak pek çok Amerikalının geliri uzun süredir sabitken tüketim nasıl sürdürülecekti? 'Nobel' ödüllü ekonomist Joseph Stiglitz, 'Serbest Düşüş/ Amerika, Serbest Piyasalar ve Dünya Ekonomisinin Çöküşü' kitabında soruyu şöyle kritik ediyor:

'Amerikalılar dâhice bir çözüm buldular: Borç al ve gelirin artıyormuş gibi tüket. Ve evet, borç aldılar. Ortalama tasarruf oranı sıfıra indi ve pek çok Amerikalının önemli miktarda birikim yaptığı düşünülürse, fakir Amerikalıların tasarruf oranlarının çok eksilerde olduğu söylenebilir. Bir başka deyişle giderek daha büyük bir borç batağına düşüyorlardı. Hem onlar, hem de borç verenler kendilerini iyi hissediyorlardı: Borçlananlar gelirlerindeki durgunluk ve düşüş gerçeğiyle yüzleşmeden, tüketim çılgınlığını sürdürebiliyor, borç verenler de devamlı yükselen işlem masraflarına dayalı rekor kârlarıyla mutlu olabiliyordu.'

Düşük faiz oranları ve gevşek düzenlemeler konut balonunu beslemişti. Gayrisafi yurt içi hasılanın büyük kısmı konut sahibi olma ile ilgiliydi. Borçlar yığını üzerine inşa edildiği için büyümenin temeli zayıftı. Biribirini besleyen banka-konut ilişkisi, biribirini yıkıma götüren bir döngüye dönüştü.. Stiglitz'e göre işlem bedellerinden doğan kolay kazancın cazibesi bankaları asli görevlerinden uzaklaştırdı. ABD ve diğer pekçok ülkedeki bankacılık sistemi, her ekonomide iş imkanları yaratmanın temelini oluşturan küçük ve orta ölçekli işletmelere borç vermekle ilgilenmediler. Bunun yerine konut piyasasını teşvik etmeye odaklandılar.

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.