Sosyal Medya

Makale

Finansın verimli olması mı gerekiyor?

tarihinde yayınlandı.

En fazla kurumlar vergisi ödeyen mükellefler listesinde ilk sıralarda bankalar yer alıyor. Elektrik, demirçelik, petrol, madencilik ve iletiÅŸim sektöründe faaliyet gösteren ÅŸirketler de keza ilk sıralarda. Bu ÅŸirketlerin bir kısmı 'kamu', bir kısmı 'özel', bir kısmı 'özelleÅŸtirilmiÅŸ' kamu ÅŸirketleri. Finans piyasalarının bu kadar verimli olması doÄŸru mu? 2008'de ABD'deki finans krizine kadar, 'Liberal finansal piyasaların verimliliÄŸi bir ülkenin refahında kilit rol oynar' diye bir ezber vardı. Küresel ekonominin büyümesi için tüketimin devamlı artması gerekiyordu, ancak pek çok Amerikalının geliri uzun süredir sabitken tüketim nasıl sürdürülecekti? 'Nobel' ödüllü ekonomist Joseph Stiglitz, 'Serbest DüÅŸüÅŸ/ Amerika, Serbest Piyasalar ve Dünya Ekonomisinin ÇöküÅŸü' kitabında soruyu ÅŸöyle kritik ediyor:

'Amerikalılar dâhice bir çözüm buldular: Borç al ve gelirin artıyormuÅŸ gibi tüket. Ve evet, borç aldılar. Ortalama tasarruf oranı sıfıra indi ve pek çok Amerikalının önemli miktarda birikim yaptığı düÅŸünülürse, fakir Amerikalıların tasarruf oranlarının çok eksilerde olduÄŸu söylenebilir. Bir baÅŸka deyiÅŸle giderek daha büyük bir borç batağına düÅŸüyorlardı. Hem onlar, hem de borç verenler kendilerini iyi hissediyorlardı: Borçlananlar gelirlerindeki durgunluk ve düÅŸüÅŸ gerçeÄŸiyle yüzleÅŸmeden, tüketim çılgınlığını sürdürebiliyor, borç verenler de devamlı yükselen iÅŸlem masraflarına dayalı rekor kârlarıyla mutlu olabiliyordu.'

DüÅŸük faiz oranları ve gevÅŸek düzenlemeler konut balonunu beslemiÅŸti. Gayrisafi yurt içi hasılanın büyük kısmı konut sahibi olma ile ilgiliydi. Borçlar yığını üzerine inÅŸa edildiÄŸi için büyümenin temeli zayıftı. Biribirini besleyen banka-konut iliÅŸkisi, biribirini yıkıma götüren bir döngüye dönüÅŸtü.. Stiglitz'e göre iÅŸlem bedellerinden doÄŸan kolay kazancın cazibesi bankaları asli görevlerinden uzaklaÅŸtırdı. ABD ve diÄŸer pekçok ülkedeki bankacılık sistemi, her ekonomide iÅŸ imkanları yaratmanın temelini oluÅŸturan küçük ve orta ölçekli iÅŸletmelere borç vermekle ilgilenmediler. Bunun yerine konut piyasasını teÅŸvik etmeye odaklandılar.

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.