Bilgi İnşaası ve İdrak Kodları

               Epistemolojik açıdan bilginin iki temel  unsuru vardır. Bilen ve bilinen.Dışa dönük nesneye yönelen özne bilgiyi bil-mek üzerinden inÅŸaa ederken , özne kendine yöneldiÄŸinde algılamak/anlamak/yorumlamak  üzerinden de idraki inÅŸaa eder.Peki ! özne   kendine yöneldiÄŸinde kendini nesne gibi algılayabilirmi?yani kendi dışına çıkarak veya en derininine inerek kendi ile kendi kendine baÄŸ kurabilir mi?Kendinden çıktığında kendi kalmış olabilir mi?(insan idrak  ile son kertede kendisinin ÅŸahididir.)Bu olamayacaksa o halde her bilgi kendine geldiÄŸinde kırılır ve açı deÄŸiÅŸtirir.Fakat ondan önce bilgi kendisine gelmeden önce kırılmış olur.Peygamberlerin örnekliÄŸi bu durumda önem kazanıyor.Zira vahyin hayat nakÅŸettiÄŸi ilk zihin-his-kalp ve hayal dünyası peygamberlerin dünyasında inÅŸaa edilerek müÅŸahhas bir hale geliyor.Ümmilik  iÅŸte burada ‘olanın olduÄŸu gibi olmasını’ saÄŸlayan kristalize olmuÅŸ bir yansıma.Bu da korunmuÅŸluÄŸu hem kitapta hemde kitabın ilk muhatabı olan ve sorumluluk üzerinden aktaran peygamberlerde  de zaruriyet kesbetmiÅŸ oluyor.kitap için korunmuÅŸluk Peygamber(sav) için masumiyeti gerekli kılıyor.(Hususi bir tespiti genel anlamda örneklendirirsek ÅŸayet bir  söz sahibinin  sözünün arkasında durabilmesi için sözünün önünde bir konum belirlemiÅŸ olma zorunluluÄŸu ve sorumluluÄŸu taşır ki  eÄŸer bu olmazsa sözün sahibi , sözün arkasına saklanmış olur böylece  dinleyicileriyle saklambaç oynuyordur.Oyun , söz sahibinde , kendi nefsinde  önceden kurgulanıp baÅŸlamıştır çoktan.)Bu meselenin teknik bir boyutudur ve duygusal boyutları önceler.Vahiy,dosdoÄŸru bilgidir ki dosdoÄŸru bir insanda istikamet kazanıyor.DoÄŸru insanlara  ulaÅŸtıkçada istikametinin hızını ve konumunu belirlemiÅŸ oluyor
 
            Temel hatlarıyla  bilgi nin iki ileti noktası ve mutlak anlamda bir hesap verme mercisi  vardır.Kendi benliÄŸi-kendi dışı ve Rabbi.Bilgi sahibinin söz sahibi olması ile birlikte  hatib  hitabıyla amel etmiÅŸ olur.Hem hatip olarak hem de hitap olarak sorumludur.SorumluluÄŸun baÅŸlangıç noktası.Bilgi akla/zihne hitap ederken idrak kalbe yönelmiÅŸtir.iÅŸte vahiy bu iki çiginin fıtrat üzerinden üst üste izdüÅŸüm oluÅŸturduÄŸu bir istikamettir.Aldatma ve aldanma kuru aklın kupkuru bir ÅŸekilde kalbi abluka altına alması ile gerçekleÅŸiyor.Akıl kalpten uzaklaÅŸtığında sivrilir ve eÄŸrilir.Ta ki kendi  yönelene kadar.Qalp bu ÅŸekilde de mühürlenmeye baÅŸlar.
 
           Aklın halleri olduÄŸu gibi kalbinde halleri vardır.ÖrneÄŸin ; vehim , kıyas ,kabul  aklın bazı halleri olduÄŸu gibi zeyÄŸ , rayn,kasvet,itminan,ucb , kibir kalbin bazı halleridir.Bunlar olumlu veya olumsuz ÅŸekilde birbirini açığa çıkardığı gibi birbirinide örtebilir.Ä°nsan /insanlık bu hallerin derece ve karşılıklı etkileÅŸimin kıvamına göre tutarlılık seviyesi belirler.Nefs-i emmare de ki akıl/kalp ile nefs-i mardiyyedeki akıl/kalp aynı donelerden hareket etmez.Hem iÅŸleyiÅŸ bakımından hem de beslendiÄŸi memba bakımından farklılık arz eder.Her sevabın aklı olduÄŸu gibi her günahında aklı vardır.Ä°blis , Ademi günahına akıl vererek ortak etmiÅŸtir.Adem , meseleyi idrak ettiÄŸinde yine aklı ile tevbe etmiÅŸ,kalbiyle aÄŸlamıştır.Ä°mdi bizim aÄŸlamaya ihtiyacımız var.Muttaki olmak ; bilmek ve idrak etmenin cüzlerinden bir cüzdür.
                       Dava;muhakkak ki zor ,uzun ve meÅŸakkatli

                        Davalı zalim lakin sana davan ÅŸefkatli