Sosyal Medya

Makale

Godiva

tarihinde yayınlandı.

Ä°smet Özel'in 'ne godiva geçer yoldan ne bir kimse kör olur' dizesini bilenleriniz vardır elbet. Dizede geçen Godiva'nın öyküsünü bilenleriniz de. Ben gene de, bilmeyenler için anlatayım.

Ä°ngiltere kaynaklı bir öyküdür Leydi Godiva. Anlatıya göre, Coventry'de yaÅŸayanlar, lordun koyduÄŸu vergilerden bıkmış usanmışlardır. Ä°yi yürekli bir insan olan lordun eÅŸi Godiva, kocasına vergilerin düÅŸürülmesi konusunda yalvarmaktadır. Sonunda bıkar lord. 'Tamam' der. Fakat bir ÅŸartı vardır. Leydi Godiva, anadan doÄŸma ÅŸekilde bir ata binecek ve ÅŸehri baÅŸtanbaÅŸa dolaÅŸacaktır. Lord çok rahattır bu teklifi yaparken, zira eÅŸinin asla böyle bir davranışa kalkışmayacağından emindir.

Teklifi kabul eder Godiva. Bir gün, ÅŸehri baÅŸtan aÅŸağı çırılçıplak dolaşır. Fakat sokaklar bomboÅŸ, iÅŸyerleri kapalı, evlerin perdeleri sıkı sıkıya kapalıdır. Coventry halkı, çok sevdikleri leydilerini çırılçıplak görmemek için evlerine kapanmışlardır.

O gün, yalnızca bu durumdan haberdar olmayan biri, Leydi Godiva'yı bir atın üzerinde çırılçıplak ÅŸekilde görür. Åžaşırır. Adama durumu anlatırlar. Adam, vergileri düÅŸürmek için çırılçıplak soyunan leydisine hürmeten gözlerine mil çekip kör olur.

Ä°mdi. Hikayenin bize önerdiÄŸi iki olumlu duygu vardır: Fedakarlık ve utanma.

DoÄŸrusu, pek çok temel duygumuz gibi bu ikisi de bu yüzyılın insanına hitap eden duygular deÄŸil.

'Allah utanılacak iÅŸ vermesin' duası hayatımızdan çekiliyor. Tam tersine 'bunda utanılacak ne var' kalıbı olanca ağırlığıyla çöküyor insanın omzuna. O Filistinli küçük kız, ÅŸiirinde dünyaya 'utanmalısınız' diye seslenirken hep ÅŸunu düÅŸünmüÅŸümdür: 'Bize utanmalısınız diyorsun, ama artık dünyada kimse hakiki bir utanma duygusuyla hareket etmiyor. Dolayısıyla bu çaÄŸrın havada kalacak küçük kız.'

Ben mesela, gündelik hayatta, filmlerde, hatta aptal TV dizilerinde birinin utanç verici bir anını, bir sahnesini gördüÄŸümde onun yerine utanırım. Modern psikiyatrinin bunu bir çeÅŸit hastalık kabul ettiÄŸini öÄŸrendiÄŸimde çok ÅŸaşırmıştım. Hem kendimiz, hem de baÅŸkaları adına 'utanabilmek' iyi bir ÅŸey çünkü bence. Hatta diyebilirim ki insan olmamızı ve insan kalmamızı saÄŸlayan en önemli duygulardan biri bu.

Gelelim fedakarlığa. 'Herhangi bir durumda, fakat özellikle de zor bir anda, kendi avantajımıza deÄŸil, bir baÅŸkasının lehine hareket edebilme yetisi' olarak tanımlayabilir miyiz fedakarlığı? Bence bir mahsuru yok. Peki bunu böylece baÅŸarabilen kaç kiÅŸi tanıyorsunuz etrafınızda?

Kendine iyice, iyice, iyice gömülmüÅŸ olarak yaÅŸayan bencil insan teklerinden yapılma bir dünyada yaşıyoruz artık. Dolayısıyla fedakarlık da, tıpkı utanma gibi güçlükle karşılaÅŸtığımız bir duygu. Hatta gerçek bir fedakarlık yaptığınızda artık insanlar 'acaba ne çıkarı var da bu fedakarlığı yapıyor' diye soruyor genellikle.

Unutmadan söyleyeyim. Fedakarlık kelimesinin ikincil anlamlarından biri de 'davasında hiçbir karşılık gözetmeden sebat etmek' demek. Sözgelimi BeÅŸiktaÅŸ'ın 'feda' sloganı, iÅŸte bu ikincil anlama daha bir uygun düÅŸüyor.

Peki artık kim davasında hiçbir karşılık beklemeden sebat etme baÅŸarısını gösteriyor günümüzde?

Kendimizi kandırmayalım. OlaÄŸanüstü büyük bir baÅŸarıyla paketlenip süslenmiÅŸ modern bir kurmacanın içinde yaÅŸayıp gidiyoruz. Hiçbirimiz daha fazlası deÄŸiliz.

Hal böyle olunca, siz Godiva olsanız 'vergilerde indirim yapılsın diye' sokaklarda çırılçıplak dolaşır mısınız?

Bir baÅŸka soru daha. Godiva yolda geziyor olsa ve siz onu yanlışlıkla görseniz, kendinizi kör eder misiniz?

Hadi topu biraz ayaÄŸa indirelim.

Mesela sizce çokça egemen bir eski bakanda 'kendini kör edebilecek' cesaret var mıdır? 'Öyle ya da böyle, ben bunca Müslümanı mahcup ettim, utandırdım, en iyisi kimseyi daha fazla zor durumda bırakmadan gözlerime mil çekmek' diyebilir mi sizce?

Mesela sizce bir hoca, ya da bir baÅŸbakan 'halkımın iyiliÄŸi için' deyip at sırtında çırılçıplak dolaÅŸmayı göze alabilir mi? Bütün ceketlerinden, bütün gömleklerinden, bütün elbiselerinden sıyrılabilmeyi baÅŸarabilir mi?

Söz veririm bakmayacağım. Bakmayacak bir sürü insan da tanıyorum.

Ne diyordu Shakespeare :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.