Sosyal Medya

Kızıldeniz’de bir Türk adası: Sevâkin

Müslümanların iki kutsal şehri olan Mekke ve Medine'nin özellikle Portekiz saldırılarına karşı korunmasında, Habeşistan içlerine Osmanlı nüfuzunun yayılmasında ve Mısır'ın güneyindeki Said bölgesinin hakimiyetinde stratejik önemi haiz olan Sevâkin, Osmanlı devletinin zayıfladığı esnada emperyal güçlerin iştahını tekrar kabarttı. 1869'da Süveyş kanalının Fransızlar tarafından açılmasına bağlı olarak Kızıldeniz'deki ticari trafiğin artması, Hindistan'a ulaşan yollarda hakimiyet kurmak isteyen İngilizlerin dikkatini Sevâkin'e yöneltti. Bu bölgede Fransız-İngiliz rekabetini fark eden Osmanlılar da Sevâkin'le alakalı çeşitli projeler geliştirdiler. 1865'ten itibaren Mısır hıdivi İsmail Paşa'nın yönetiminde olan Sevâkin bundan sonra süratle İngiliz nüfuzu altına girdi. 1884'ten itibaren ise bir İngiliz valinin atanmasıyla farklı bir evreye geçildi.

İngiliz sömürgeciliğine karşı Sudan'da Mehdilik hareketi bilinen dini-siyasi hareketi başlatan Muhammed Ahmed bin Seyyid'in müntesiplerinden Sevâkinli Osman Digna ve dervişlerinin hareketi de Sevâkin'in kurtarmak için yeterli olmadı. İngiliz kuvvetlerinin başında bulunan Lord Kitchener Sevâkin'i bölgedeki harekatın merkez üssü olarak kullandı. 1899'da yapılan anlaşmayla Sevâkin resmen İngiliz hakimiyeti altına girdi. Ancak İngilizler 1904'te Sevâkin'in çok yakınında Port Said'i kurarak şehrin hayat damarlarına ölümcül darbeyi indirmiş oldular. Uzun yıllardır metruk bir vaziyette kalan, binlerce yıllık bir tarihe sahip olan bu ada, umarız elden çıkışından 150 yıl sonra, tıpkı tarihte olduğu gibi, tekrar Türklerin elinin değmesiyle eski canlılığını kazanır.

Toplam 8 / 8. Foto

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Sudan ziyareti ile yeniden gündeme geldi Sevâkin adası. İslam’ın ilk döneminde Sevâkin’e yerleşen Müslümanlar, bölge halkı ile evlenerek zaman içinde adada mukim kabilelerin Müslüman olmasını sağladılar. Ancak adanın tamamıyla Müslümanlaşması ise, Osmanlılardan evvel Ortadoğu’nun en büyük devleti olan Türk Memlûkler eliyle oldu. Dolayısıyla Sevâkin’deki Türk hâkimiyetini Osmanlılarla değil, 1264 yılından itibaren Memlûklerle başlatmak gerekiyor.