Sosyal Medya

Kızıldeniz’de bir Türk adası: Sevâkin

15. ve 16. yüzyıllarda Arap yarımadasına saldıran Portekizliler Sevâkin'e pek çok defa hücum etti ve hatta 1540'da adayı yağmaladılar. Ancak Arap topraklarını hâkimiyet altında tutan iki Türk devletinden önce Memlûkler, ardından Osmanlılar bölgeyi Portekizlilere karşı korudular. Günümüzde bazı Körfez ileri gelenlerin mesnetsiz ve tarihi realiteye tamamen aykırı iddialarının aksine, şayet Memlûkler ve ardından Osmanlılar olmasaydı, bugün Arap yarımadası Portekizce konuşan Katoliklerden oluşacaktı. Zaten Memlûklerin ardından Müslüman Sevâkin halkı da Portekiz tehdidine karşı Osmanlı hâkimiyetini tanıdı.

Nitekim Yavuz Sultan Selim'in Mısır'ı fethettiği 1517'den itibaren Sevâkin'e gelen Osmanlılar, burada su kuyuları yaptırmıştı. Ancak dönemin kaynaklarından anlaşıldığına göre, Sevâkin'in kesin olarak Osmanlı idaresi altına girmesi 1554'te olmuştu. Bu yıllarda Özdemir Paşa Osmanlıların Habeş eyaletini tesis etmiş, merkezini de Sevâkin olarak tayin etmişti. Bu yıllarda Mısır'a bağlı bir sancak şeklinde teşkil edilen Sevâkin'in ilk Sancak beyi Abdülbâki Bey, ilk kadısı ise Abdülvehhab Efendi'ydi. Bir yıl sonra, 1555'te Özdemir Paşa Sevâkin merkezli Habeş Beylerbeyliğine atandı. Böylece Habeş eyaletinin ele geçirilmesi ve burada hakimiyet kurulması, stratejik Sevâkin limanı üzerinden mümkün oldu. Daha sonra Habeş Eyaleti'nin merkezi daha güneyde Musavva'ya kaydırılmıştı. 17. yüzyılda Sevâkin'i ziyaret eden Evliya Çelebi, şehri çepeçevre saran kale ve surlarından bahseder.

Toplam 8 / 7. Foto

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Sudan ziyareti ile yeniden gündeme geldi Sevâkin adası. İslam’ın ilk döneminde Sevâkin’e yerleşen Müslümanlar, bölge halkı ile evlenerek zaman içinde adada mukim kabilelerin Müslüman olmasını sağladılar. Ancak adanın tamamıyla Müslümanlaşması ise, Osmanlılardan evvel Ortadoğu’nun en büyük devleti olan Türk Memlûkler eliyle oldu. Dolayısıyla Sevâkin’deki Türk hâkimiyetini Osmanlılarla değil, 1264 yılından itibaren Memlûklerle başlatmak gerekiyor.