Sosyal Medya

Endülüs'ün sürgün Müslümanları: Moriskolar

İbn Ümeyye'nin isyanı Moriskoları şüphe odağı haline getirdi. Aragon ve Belensiye'de yaşayan Moriskoları ile Osmanlılar ve Fransızlar arasında varlığı belirlenen gizli ilişkiler, ayrıca Osmanlıların Fransızlarla birlikte İspanya'ya saldırı hazırlığı içinde olduğu haberi, Moriskoların yeniden ayaklanıp Gırnata'dan Aragon'a kadar olan bölgelerde bağımsızlıklarını ilân edeceklerine dair söylentiler bu şüpheyi daha da kuvvetlendirdi.

Diğer taraftan engizisyon gözlemcilerinin hazırladığı raporlar, Moriskolar arasında hakiki mânada bir Hristiyanlaşmanın gerçekleşmediğini ortaya koymaktaydı. Bunun üzerine Moriskoların ya topluca ülkeden sürülmesi, ya evlenme yasağı getirilmek suretiyle tedrîcî olarak soylarının kurutulması, ya da belli yerlerde yaşamaya mecbur tutulmaları şeklinde öne çıkan üç şık üzerinde duruldu. Sonuçta 4 Nisan 1609'da sürgün yolu benimsendi. Valencia başpiskoposu Juan de Ribera da Moriskoların ülkeden sürülmesini destekledi.

1614 yılına kadar devam eden sürgün sırasında İspanya'dan çıkarılan Moriskoların sayısı 300.000'i aştı. Bunların büyük çoğunluğu Fas, Cezayir ve Tunus'a, az bir kısmı Selânik, Belgrad, İzmir, İstanbul, Adana, Şam ve Trablusgarp gibi Osmanlı şehirlerine gitti; bu arada Fransa, İngiltere ve İtalya'ya göç eden küçük topluluklar da oldu.

Toplam 15 / 13. Foto

Başlangıcı muhteşem fakat sonu hazin olan bir medeniyettir Endülüs. Bir zamanlar İslam diyarı olan o yerlerde Müslümanların, Yahudilerin ve Hristiyanların 8 asır birlikte yaşadığı bir medeniyet kurulmuştu. Fakat 1492'de Granada'nın düşmesinin ardından bu bölgede büyük acılar yaşandı. Müslümanların İber Yarımadası'ndaki varlığıysa en son Moriskoların 1609 yılında İspanya'yı terk etmesiyle son buldu. Büyük bir zulme uğrayan Moriskolar, engizisyon mahkemelerinde yargılansalar da Müslüman kimliğini sürdürmeye çalıştılar.