Avusturya - Maceristan velihatını vuran suikastiçinin akıbeti ne oldu? (Portre)
4. Suikastçilerin yakalanışı ve yargılanışı
Arşidük Fransuva Ferdinand ve Düşes Hohenberg’in ölümüyle sonuçlanan suikast girişiminin zanlıları kısa süre içerisinde yargılanmaya başladı. Yakalanan bombacı, katil zanlısı ve arkadaşlarının Sırp olması ise hadiselerin seyrini farklı bir boyuta taşıyarak daha da politikleştirdi. Mahkeme süreci, Avusturya-Macaristan Hükümeti’nin tavrı ve diğer devletlerin de işin içine dâhil olması sorunu çözülmekten öte iyice çözümsüz bir hale getirdi. Yargılaması süren Sırp suikastçı Princip mahkemesindeki ifadesinde şu sözlere yer verdi: “Veliahdı vatanın en büyük düşmanı olarak biliyorum. Çünkü bütün Güney Slavlarının birleşmesine mani olmak istiyordu.” Yapılan soruşturmanın ardından suikastın “Kara El” örgütü tarafından Belgrad’da planlandığı ve silahların Karaguyevaç Sırp Silah Fabrikası’ndan geldiği belirlendi. Suikast girişiminde bulunan üç zanlı Gavrilo Princip (19 yaşında), Nedjeljko Cabrinovic (19 yaşında), ve Trifko Grabez (19 yaşında) idamla yargılansalar da reşit sayılmadıklarından idam cezasından kurtuldular ve 20’şer yıl hapisle cezalandırıldılar. Ancak cezaevi koşulları onların çok fazla yaşamasına müsaade etmedi. Bombayı atan Nedjeljko Cabrinovic 1916 yılında, Trifko Grabez 1918 yılında, suikastı gerçekleştiren Gavrilo Princip ise zindanda 28 Nisan 1918’de tüberküloz hastalığından öldü. Geriye ise miras olarak dönüşü olmayan ağır savaş izleri kaldı.
Toplam 5 / 4. Foto
Özellikle 20. yüzyılda suikastler herhangi bir meseleye dikkat çekmek için kullanılan yaygın ve şiddet eğilimli bir eylemsellik türü olarak karşımıza çıkar. Dönem içerisinde baktığımızda bunun birçok örneği mevcuttur. 1905’te Ermeni Devrimci Federasyonu tarafından II. Abdülhamid’e karşı düzenlenen bombalı saldırı, İtalyan Kralı Umberto’nun 1900’de anarşist Gaetano Bresci tarafından öldürülüşü, U.S. Başkanı William McKinley’in 1901’de Polonyalı Leon Czolgsz tarafından suikaste uğraması, üst düzey siyasi suikastlerin bazılarıdır. Ancak Balkanlar’daki göze çarpmayan orta ve küçük seviyedeki siyasilere düzenlenen suikast sayısı ortalığı yangın yerine çeviren cinstendi. Sadece Makedonya’da gerçekleşen siyasi suikast sayısı ayda üç haneli rakamları buluyordu. Bu yangın yerinin ortasında gerçekleşen suikastlerden biri var ki dünyayı geri dönülemez bir yola soktu ve küresel bir savaş çıkmasına neden oldu. 28 Haziran 1914 yılında 19 yaşındaki genç bir Sırp olan Gavrilo Princip’in, Avusturya-Macaristan veliahtı Arşidük Fransuva Ferdinand’a ve karısına karşı gerçekleştirdiği suikast Birinci Dünya Savaşı’nın fitilini ateşledi.
