Türk sinema tarihini değiştirecek belge bulundu!
- Siz "Osmanlı basını sinemayı yakından takip ediyor" dediniz. O dönem gazeteler ilk film olarak hangi filmi öne çıkarıyor? - 1917'de Müdafaa-i Milliye Cemiyeti'nin yapımcılığında Sedat Simavi'nin çektiği Casus ile Bican Efendi Belediye Müfettişi filmleri 1 Ekim 1917'de Beyoğlu'daki Royal Sineması'nda gösterime giriyor. Dönemin gazetelerinde filmlerle ilgili sıcağı sıcağına yazılar çıkıyor. "Bizde Milli Sinema başladı" deniyor. Bu filmler övülüyor. Hatta ilk film Casus için "Milli Sinema'nın ilk adımı" diye yazılıyor. O dönem kimse ne üç yıl önce çekilmiş Ayastefanos'tan ne de Osmanlı tebaasından olan Manaki Kardeşler'in Osmanlı'yı çektiği aktüel belge filmlerden bahsediyor. Bu manzaraya bakınca Osmanlı basını için sinema, uzun metrajlı film demek diye düşünülebilir. Çünkü aktüel kısa belge filmleri sinemadan saymıyorlar. ŞİMDİ İLK TÜRK FİLMİ HANGİSİ TARTIŞMASI YAŞANACAK - Bulduğunuz bu belge ile Ayastefanos ile ilgili tartışmayı bitirdiniz. Peki şimdi tartışma nereye evrilir? - İlk Türk filmi hangisi tartışması yapılır diye tahmin ediyorum. - Sizce hangi film? - Bu, meseleye nereden baktığınızla ilgili. Eğer ulusal kimliği önemsiyorsanız filmi çekenin kimliğine bakarsınız. Karşınıza Fuat Uzkınay çıkar. Orada da Ayastefanos mu yoksa Cihad-ı Ekber İlanı Mitingi filmi mi seçilecek bir soru işareti. Ayrıca Uzkınay Türk de yanında Mösyö Mordo gibi bir yabancı var. Bu durum, ulusal kimlik yaklaşımına nasıl oturtulacak, o da bir başka soru. Yok meseleye vatandaşlık bağı ile bakılırsa Osmanlı vatandaşı olan Uzkınay'dan daha önce filmler çeken Manaki Kardeşler'in filmleri öne çıkar. Manaki Kardeşler, vatandaş olmanın ötesinde filmlerinde Osmanlı'yı çekmişlerdi. Padişahı, halifeyi, İstanbul'u, Osmanlı insanlarını, törenlerini çektikleri aktüel belge filmler var. Meseleye Osmanlılar gibi aktüel kısa belge filmleri yok sayıp ilk kurmaca filme odaklanarak da bakabilirsiniz. O zaman karşınıza Sedat Simavi'nin Casus'u çıkar. Ama Casus'tan önce çekimlerine başlanan, fakat bu filmden sonra, 1918'de gösterime giren Himmet Ağa'nın İzdivacı filmini nasıl konumlandırmak gerek o da soru işareti... İşte bunun için sinema tarihimizin başlangıcıyla ilgili tartışma farklı bir şekilde sürecektir. Fakat bu tartışmaları belgeler üzerinden yapmak bizi daha sağlıklı bir sonuca götürür diye düşünüyorum.
Toplam 12 / 12. Foto
