Bursa'daki işçilere adli süreç başlatıldı

Bursa'da metal iÅŸçilerinin yaklaşık 1 ay önce baÅŸlattıkları protestolar ve eylemler dalga dalga yayılıyor. Metal iÅŸçilerinin, kendilerini temsil edemediÄŸini iddia ettikleri Türk Metal Sendikası ve iÅŸveren ile anlaÅŸmaya varamaması baÅŸta otomotiv olmak üzere metalin deÄŸdiÄŸi sektörleri olumsuz etkiliyor.

Türk Metal Sendikası'nın Bursa'da örgütlü olduÄŸu Bosch'ta imzalanan toplu iÅŸ sözleÅŸmesinin ardından, aynı bölgedeki bazı fabrika ve iÅŸyerlerinde baÅŸ gösteren eylemler büyüyor. Protesto gösterileri toplu iÅŸ bırakma eylemlerine dönüÅŸürken sendikalardan ise arka arkaya istifalar geliyor.

Bursa’da metal sektöründe genel grev havası hâkim. TofaÅŸ, Renault ve Ford Otosan Gölcük ve Yeniköy fabrikaları üretime ara vermek zorunda kaldılar. Åžehirde yer alan CoÅŸkunöz, Ototrim, Mako, DJC'de iÅŸçiler eylemi greve dönüÅŸtürdü, üretim durdu. Delphi, Valeo, SKT, Maysan Mando, TBVC Beltan, Rollmech, ÇemtaÅŸ, Trelleborg Vibracoustic,Farba, Ficosa fabrikalarında da eylemler sürüyor.

Eylemler 18 Mayıs akÅŸamı itibarıyla Gebze'de yer alan ZF Sachs fabrikasına da sıçradı. Ä°ÅŸçiler fabrika içinde yürüyüÅŸ yaparak Türk Metal Sendikası'na yönelik tepkilerini gösterdi.

SAVCILIKTAN TEBLÄ°GAT

Bu arada iÅŸçilerden bazılarına Bursa Cumhuriyet BaÅŸsavcılığınca tebligat gönderildi. TOFAÅž'ta tebligat alan 17 iÅŸçiden, 24 saat içinde Bursa Adalet Sarayı'nda, ilgili cumhuriyet savcısının odasında hazır bulunması istendi. Söz konusu iÅŸçilerden Zeki Kırlak, “TOFAÅž Fabrikası'nı zarara uÄŸratmaktan dolayı tebligat geldi. Yarın (bugün) gidip savcıya ifade vereceÄŸiz” dedi. Eylemci iÅŸçilerin avukatlarından Deniz Baykal, Renault'da da bazı iÅŸçilere tebligat gönderildiÄŸini ancak sayıyı bilmediÄŸini kaydetti.

10 KİŞİ GÖZALTINDA

Bu arada fabrika iÅŸçilerinin eylemlerinde provokatörlük yapmak için ÅŸehir dışından gelerek kentte ev ve araba kiraladıkları ve sosyal paylaşım siteleri üzerinden iÅŸçileri kışkırttıkları öne sürülen 1'i kadın 10 kiÅŸi gözaltına alındı.

Alınan bilgiye göre, Bursa Emniyet MüdürlüÄŸü Terörle Mücadele Åžube MüdürlüÄŸü ekipleri, istihbari çalışmalar sonucu, 15 Mayıs'tan itibaren 4 ayrı fabrikada iÅŸ bırakılması eylemlerinin, ÅŸehrin dışından gelen kiÅŸiler tarafında yönlendirildiÄŸini belirledi.

Ä°ÅŸçileri eyleme teÅŸvik etmek suretiyle üretimin durdurulması ve iÅŸ yerlerinin tahliye edilmemesi, oluÅŸan toplumsal kaos ortamından istifadeyle örgütsel tabanlarını geniÅŸletme amacı taşıdıkları belirlenen bu kiÅŸilerin kaldıkları adreslere operasyon yapan polis, 1'i kadın 10 kiÅŸiyi gözaltına aldı.

TEMEL NEDEN SENDÄ°KALARIN YETKÄ° KARMAÅžASI

Binlerce otomotiv iÅŸçisini eyleme götüren neden, sendikaların baraj ve yetki çekiÅŸmesi. Son 9 yılın ihracat ÅŸampiyonu Bursa'da otomotivin kalbi eylemler nedeniyle durmuÅŸ durumda. 20 bin iÅŸçi grevde olduÄŸu için bantlar çalışmıyor. Türkiye'de 50 yıldır kaliteli üretimiyle öne çıkan, son 9 yılın ihracat ÅŸampiyonu olan, 2014 yılında da 22.3 milyar dolar ihracat yaparak toplam ihracatın 6'da birini gerçekleÅŸtiren, yüz binlerce kiÅŸiye istihdam saÄŸlayan otomotiv sektörü büyük bir sarsıntı geçiriyor. “Bosch iÅŸçisi bizden daha yüksek zam aldı, hakkımızı isteriz” diyerek eyleme baÅŸlayan Renault iÅŸçilerini TofaÅŸ çalışanları izledi. Ardından ana sanayiye tedarik saÄŸlayan yan sanayi firmaları da “Aynı ücreti isteriz” diye üretimi durdurdu. Ä°ÅŸ yerlerine farklı muamele iddiasıyla gündeme gelen Türk Metal sendikası iddiaları reddederken, iÅŸçileri eylemde olan ÅŸirketlerin yöneticileri ve patronları, “Ä°ÅŸinize dönün” çaÄŸrılarıyla orta yol bulmaya çalıştı. Son olarak Kocaeli'de üretim yapan Ford Otomotiv Fabrikası da hızlı artan sipariÅŸlere yetiÅŸmek için fazla mesai programı yaparken, “Parça tedarikinde sorun yaşıyoruz” diyerek üretimi durdurdu. Böylece birçok dünya markasının üretim için fırsat beklediÄŸi otomotiv sektörü büyük bir darbe almış oldu. Eylemler baÅŸlayınca, 'krizi fırsata çevirmek' isteyen birçok siyasi oluÅŸum ortaya çıktıysa da iÅŸçiler buna meydan vermedi.

BOÅžANANLAR, Ä°CRALIK OLANLAR

Günlerdir bütün kesimlerin “saÄŸduyuya” çağırdığı iÅŸçilerin “Onlar bizden daha yüksek ücret alıyor” diye baÅŸlattıkları eylemlerin temelinde, aslında sendikaların 'yetki ve baraj' kavgası yatıyor. ÇeÅŸitli sendikaların temsilcileri ile iÅŸçi cephesinden aldığımız bilgiye göre olayların baÅŸlangıcı 38 ay öncesine dayanıyor. Metal iÅŸ kolunda 11 sendika örgütlü bulunuyor. Metal çalışanlarının 4'te 3'ü Türk Metal'de örgütlü bulunuyor. Türk Metal'in dışında, Çelik-Ä°ÅŸ ve BirleÅŸik Metal'in de bazı iÅŸ yerlerinde toplu sözleÅŸme yetkisi bulunuyor.

Daha yüksek ücret aldığı iddia edilen Bursa Bosch iÅŸçileri için toplu sözleÅŸme baÅŸlayacakken, büyük oranda toplu sözleÅŸme yetkisine sahip olan Türk Metal ile DÄ°SK'e baÄŸlı BirleÅŸik Metal sendikası arasında 'yetkilendirme süreci' baÅŸladı. Ä°tirazlar, baraj endiÅŸesi, üye alma, üye istifası derken iÅŸ yerinde toplu sözleÅŸme için Türk Metal'in yetki alması 38 ayı buldu. Bu 38 ay içerisinde 1200 iÅŸçi iÅŸinden ayrıldı. 600 kiÅŸi borçlarını ödeyemediÄŸi için icralık oldu, 53 kiÅŸi de ekonomik sebepli 'ÅŸiddetli geçimsizlik' sonucu eÅŸinden ayrıldı. Bu süre içerisinde de Bosch iÅŸçisi bazı iÅŸçilere kendi inisiyatifi ile ücret düzenlemeleri yaptı. 3 ay önce de Türk Metal, 100 bin üye iÅŸçi için 1 Eylül 2014 ile 31 AÄŸustos 2017 tarihlerini içerecek toplu sözleÅŸmeye imza attı. Bu dönemde ücretlere iÅŸçiler tarafından itiraz gelmezken, Bosch iÅŸverenin kendi inisiyatifiyle ücretini artırdığı iÅŸçi ücretlerine de aynı oranlar uygulanınca, 191 kiÅŸinin ücretinde yaklaşık 300 lira fark oluÅŸtu. Ä°ÅŸte bu fark eylemlerin de fitilini ateÅŸledi.

KARDEÅž KAVGASINA YOL AÇTILAR

Ä°smini vermek istemeyen bir iÅŸ yeri temsilcisi de, “Bosch'ta sadece sendikaların yetki kavgası sebebiyle toplu sözleÅŸmeler 38 ay gecikti. Bu süre içerisinde iÅŸçiler büyük maÄŸduriyetler yaÅŸadı. Toplu sözleÅŸmenin üzerinden 1.5 ay geçti. O dönemde Bosch iÅŸçileri daha yüksek alıyor, diÄŸerleri az alıyor diye bir ÅŸey söz konusu olmadı. Ne zaman bazı sendikalar baraj altında kalıp yetkilerini kaybedeceklerini anladı, iÅŸte o zaman bu kavga baÅŸladı. Yani iÅŸçiler, sendikaların kavgasının piyonu.

Ä°ÅžÇÄ°LERÄ°N TALEBÄ° NE?

Türk Metal-Sen’e baÄŸlı iÅŸçilerin Bosch fabrikasında MESS ile yapılan toplu sözleÅŸme sonucunda kendilerinden daha yüksek oranda zam aldıklarını ifade ediyor. Söz konusu zam oranını kendileri için de talep eden TOFAÅž, Renault ve diÄŸer yedek parça saÄŸlayıcı ÅŸirketlerde eylem yapan yaklaşık 12 bin iÅŸçi Bosch’ta çalışan iÅŸçilerin önümüzdeki 3 yıl için yüzde 60 zam aldığını belirtip benzer zam oranlarını talep ediyorlar. Ä°ÅŸçiler, haklarının yeterince savunulmadığını düÅŸünüp Türk Metal Sendikası’na tepki gösteriyorlar.

SENDÄ°KA NE DÄ°YOR?

Türk Metal Sendikası ise Bosch çalışanlarının yıl başında imzalanan toplu iÅŸ sözleÅŸmesi kapsamı dışında kaldığını, bu nedenle de ayrı bir anlaÅŸmanın imzalandığını söylüyor.Sendikadan yapılan açıklamada "Renault iÅŸyerindeki üyelerimiz, imzalamış olduÄŸumuz ve yaklaşık 8 aydır yürürlükte bulunan toplu iÅŸ sözleÅŸmemize raÄŸmen, Sendikamızdan, (Bosch çalışanları için yapılan) artışların kendilerine de yansıtılmasını talep etmiÅŸlerdir. Sendikamız, bunun yasal olarak mümkün olmadığını, ancak kendilerine bir sonraki sözleÅŸmede gruplar arasındaki bu farkın kapatılacağına dair güvence vermiÅŸtir" deniyor.

TÜRK TRAKTÖRDE DE EYLEM BAÅžLADI

Bu arada Koç Holding'e baÄŸlı Türk Traktör fabrikasında iÅŸçiler üretimi durdurdu. Türk Traktör'de sabah vardiyası da üretimi durdurarark direniÅŸe devam dedi.

Dün akÅŸam Türk Traktör iÅŸçileri fabrika içinde yürüyüÅŸ yapan iÅŸçiler, fabrika yöneticileriyle yaptıkları görüÅŸmenin ardından fazla mesaiye kalmayarak fabrikadan ayrılmıştı. 

Saat 15.00 vardiyasındaki iÅŸçiler ÅŸanzıman hattında saat 23.00'te üretimi durdurmuÅŸ, normalde 02.00'ye kadar mesaiye kalan iÅŸçiler sloganlarla fabrika kapısına kadar birlikte yürümüÅŸtü.

Fabrikadan ayrılan iÅŸçiler, sabah mesaisinde iÅŸ bırakmanın daha kitlesel bir ÅŸekilde devam edeceÄŸini söylemiÅŸti.