Her 3 kişiden biri hipertansiyon hastası

Türkiye Kardiyoloji DerneÄŸi Lipit Çalışma Grup BaÅŸkanı ve Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı ÖÄŸretim Üyesi Prof. Dr. Meral KayıkçıoÄŸlu 17 Mayıs Dünya Hipertansiyon Günü sebebiyle, hipertansiyon hastalığının nasıl teÅŸhis edilebileceÄŸini ve yapılması gerekenleri anlattı. Hipertansiyonun, sadece kan basıncı yüksekliÄŸi olarak görülmemesi gereken, insan hayatını tehdit eden önemli bir saÄŸlık problemi olduÄŸunu belirten Prof. Dr. KayıkçıoÄŸlu, "Tedavi edilmediÄŸi takdirde beyin, kalp, böbrek, damar ve göz baÅŸta olmak üzere pek çok organda kalıcı hasara yol açabilir. Hipertansiyon geliÅŸiminde hem genetik faktörler hem de yaÅŸam ÅŸeklimizin ve beslenmemizin çok etkisi var. Özellikle çocukluk ve hatta bebeklik dönemindeki beslenme, hipertansiyon geliÅŸimine neden olabiliyor" dedi.
Hipertansiyonun eriÅŸkinlerde 18 yaşından itibaren her yaÅŸ grubunda geliÅŸebileceÄŸini kaydeden Prof. Dr. Meral KayıkçıoÄŸlu ÅŸunları söyledi:

YaÅŸla beraber kan basıncının artması beklenen bir bulgudur ama yine de yaÅŸlıların hipertansif olması normal bir olay deÄŸildir. Damar sertliÄŸi (ateroskleroz) ile beraber hipertansiyonun sıklığında da artış vardır. Damar sertliÄŸi hipertansiyona neden olduÄŸu gibi, hipertansiyon aslında damar sertliÄŸinin baÅŸta gelen nedenlerinden biridir. Bir kiÅŸinin aile öyküsünde hipertansiyon varsa, yani anne, baba, kardeÅŸleri veya yakın derece akrabalarında varsa, kendisinde hipertansiyonun geliÅŸmesi daha kuvvetle muhtemel oluyor. Bu yüzden de bu kiÅŸinin hipertansiyon olup olmadığını kontrol etmek için kan basıncı ölçümü yaptırması gerekiyor. Kan basıncının en az 2 farklı günde 140/90 mmHg ve üzerinde çıkmasını hipertansiyon olarak kabul ediyoruz. Üstelik kan basıncı normal bile çıksa ailesinde hipertansiyon olanlar her yıl bu ölçümü tekrar ettirmeli."

KADINLARDA DAHA SIK GÖRÜLÜYOR

Åžeker hastalığı olanların ve böbrek hastalarının hipertansiyon geliÅŸimi açısından risk gruplarının başında geldiÄŸini dile getiren Prof. Dr. Meral KayıkçıoÄŸlu, "Kadınlarda menopoza girerken tansiyon ciddi ÅŸekilde yükselebiliyor ve bazı kullanılan menopoz ilaçları da bunu kolaylaÅŸtırabiliyor. Gebelik yine hipertansiyonun tetiklendiÄŸi bir dönem. Gebelere bu dönemde kadın doÄŸum uzmanlarının kontrolü altında olmalarını, tuz tüketimini az tutmalarını, hareketli olmalarını öneriyoruz. Zaten, hipertansiyon, kadınlarda hem daha sık hem de daha problemli seyredebiliyor, dikkatli olmak gerekli. Obezite dediÄŸimiz ÅŸiÅŸman hastalar da kan basıncı yükselmesine daha duyarlılar, hipertansiyon riskleri her zaman var" dedi.

ÖNLEM ALINMAZSA TEHLÄ°KELÄ°

Hipertansiyon hastalarında kan basıncının aniden aşırı yükselmesinin beyin kanamasına, inmeye yol açabildiÄŸine dikkat çeken Prof. Dr. Meral KayıkçıoÄŸlu, "Ani kan basıncı yüksekliÄŸi kiÅŸiyi hızlı bir ÅŸekilde kalp yetmezliÄŸine sokabiliyor veya aort damarında ani bir yırtık geliÅŸtirebiliyor. Onun dışında kronik yani uzun dönem hipertansiyon ise kalpte hipertrofi denilen kalınlaÅŸmayı meydana getiriyor, kalbin esnekliÄŸini bozuyor. Bu da zaman içerisinde kalp yetmezliÄŸine sebep oluyor. Öte yandan, yüksek kan basıncının etkisi ile zaman içerisinde böbrek bozuluyor. KiÅŸi böbrek yetmezliÄŸinden dolayı diyaliz hastası adayı haline gelebiliyor. Kronik hipertansiyon, kalp krizlerini de kolaylaÅŸtırıyor. Ama hepsinden önemlisi, bütün vücudumuzun damar içini döÅŸeyen endotel tabakasının koruyucu iÅŸlevi kan basıncının yüksek olduÄŸu zamanlarda bozuluyor. Bu yine damarın korunmasını engellediÄŸi ve damar içi çeperinin bütünlüÄŸünü bozduÄŸu için oradan kolesterol taneciklerinin içeri girmesini ve damar sertliÄŸi, damarda plak geliÅŸmesini kolaylaÅŸtırıyor. Bu kalp damarındaysa kalp krizi, beyin damarındaysa inme veya kanama ve de göz damarındaysa görme kaybıyla karşımıza çıkabiliyor" dedi.

HANGÄ° HEKÄ°ME BAÅžVURMALI?

Aile hekimlerinin, hipertansif bir hastanın teÅŸhisini ve tedavisini saÄŸlayacak donanıma sahip olduklarını belirten Prof. Dr. KayıkçıoÄŸlu, "Türkiye'de her 3 kiÅŸiden biri hipertansiyon hastası. Bu çok büyük bir sayı olduÄŸu için aile hekimlerinin bu hizmeti üstlenmesi gerekiyor. Aile hekimleri dışında kardiyologlar, nefrologlar ve dahiliye uzmanları hipertansiyonla ilgili branÅŸlar. EÄŸer nörolojik bir komplikasyon geliÅŸtiyse nöroloji uzmanları da bununla ilgileniyor ama birinci basamak olarak deÄŸil" dedi.

HÄ°PERTANSÄ°YON HASTALARINININ DÄ°KKAT ETMESÄ° GEREKENLER

Tansiyon ilaçlarını doÄŸru ve düzenli kullanın. Tansiyon ilacınızı, doktorunuzun belirttiÄŸi saatte tansiyonunuzu ölçmeden alın. Ä°laçlarınız kendi kafanıza göre kesmeyin. Düzenli olarak tansiyonunuzu ölçün (haftada 2-3 kez). Yılda bir kez mutlaka doktora gidip kalbinizi, gözlerinizi ve böbreklerinizi kontrol ettirin. Doktorunuz dışında kiÅŸilerin önerdikleri ilaçları kesinlikle kullanmayın. Piyasada satılan ve bitkisel olduÄŸu söylenen ilaç vb. maddeleri doktorunuza sormadan içmeyin. AÄŸrı kesicilerden uzak durun. YürüyüÅŸ yapın (haftada en az 3 gün en az 30'ar dakika tempolu yürüyüÅŸ). Tuzu azaltın (sofradan tuzluÄŸu kaldırın, yemeklerdeki tuz miktarını azaltın). Sigaradan uzak durun. Karın yaÄŸlarından kurtulun, fazla kilolarınızı verin. YaÅŸantınızdaki stresleri azaltmaya çalışın.