12 Eylül askerî darbesinin korkunç bilançosu

Darbe yönetimi döneminde 'resmi rakamlara' göre 650 bin kiÅŸi gözaltına alınmış, 1 milyon 683 bin kiÅŸi fiÅŸlenmiÅŸ, 14 kiÅŸi cezaevlerindeki açlık grevlerinde ölmüÅŸ, 171 kiÅŸi sorgularda ve cezaevi iÅŸkencelerinde can vermiÅŸ, 49 kiÅŸi idam edilmiÅŸti.

Adalet Bakanlığı tarafından sunulan bu veriler, gerçeÄŸi 'kısmen' yansıtsa da darbenin korkunç yüzünü bir kez daha gösteriyor. TBMM arÅŸivlerinde bulunan bu verilere darbeyle birlikte kapatılan partiler, sendikalar, demokratik kitle örgütleri ve yine tüm bu kuruluÅŸların gözetime alınan, sorgulanan siyaset yasakları getirilen baÅŸkanları, yönetim kurulu üyeleri ile ilgili rakamlar da eklenince durumun vehameti daha da artıyor.

 Evren’in baÅŸmimarı olduÄŸu darbenin geride bıraktığı tablo 'resmi rakamlar' göre ÅŸöyle:

* Gözaltına alınanlar: 650.000       

* FiÅŸlenenler: 1.683.000    

* Açılan dava sayısı: 210.000        

* Sıkıyönetim mahkemelerinde yargılananlar: 230.000     

* Bunlardan 141-142-163. maddelerden yargılananlar: 71.500

* Sivil mahkemelerde açılan davalar (1980-88 yıllar arası): 9,508 

* Yargılanan 'örgüt üyesi': 98.404

* Hüküm giyen 'örgüt üyesi': 21.764        

* VatandaÅŸlıktan çıkarılanlar: 14.000        

* Pasaport verilmeyenler: 388.000

* Faaliyetten men edilen dernek: 23.700

* Toplam 644 cezaevindeki hükümlü-tutuklu : 52.000 (1990'da kalanlar)   

* Açlık grevinde ölenler: 14

* Kaçarken vurulanlar: 16   

* 'Çatışma'da öldürülenler: 74      

* DoÄŸal ölüm raporu verilenler: 73

* 'Ä°ntihar' ettiÄŸi bildirilenler: 43      

* Ä°ÅŸkence sonucu öldürülenler: 171

* Açılan iÅŸkence soruÅŸturma veya davası: 9.962 (1982-1988 arası)   

* Ä°ÅŸkence yaptıkları suçlamasıyla yargılanan güvenlik görevlisi : 544   

* 1402 Sıkıyönetim yasasına göre yapılan iÅŸlem : 18.525

* Hakkında iÅŸlem yapılan memur: 7.245  

* Hakkında iÅŸlem yapılan öÄŸretmen: 3.854

* Hakkında iÅŸlem yapılan güvenlik görevlisi: 988

* Hakkında iÅŸlem yapılan din görevlisi: 266

* Hakkında iÅŸlem yapılan öÄŸretim görevlisi: 120

* Hakkında iÅŸlem yapılan mülki amir: 35

* Hakkında işlem yapılan hakim-savcı: 47

* Bölge dışına sürülenler: 7.233

* Görevlerine son verilenler: 4.891

* Cezaevlerindeki gazetecilerin aldığı ceza toplamı: 3.315 yıl 3 ay

* Ä°stanbul gazetelerinin yayın yapamadığı gün sayısı: 300 gün

* Gazetecilere istenilen hapis cezası: 4.000 yıl

* Cezaevlerindeki gazeteciler: 31

* Polisçe aranan gıyabi tutuklu gazeteciler: 13

* Silahlı saldırıda öldürülen gazeteciler: 3

* Yalnızca 1989'da 16 günlük gazeteye açılan dava: 394

* Tazminat davalarının sayısı:211

* İstenilen tazminat miktarı: 12 milyar 848 milyon

* Yakılarak yok edilen gazete, dergi, kitap: 39 ton

* Yok edilmek üzere depolarda bekleyen yayın: 40 ton

* Basın özgürlüÄŸünü kısıtlayan yasa sayısı: 151

* Yasaklanan yayın sayısı: 927

* Yasaklanan film sayısı: 927

* Haklarında idam cezası istenenler: 7.000

* Ölüm cezası verilenler: 517

* Askeri Yargıtay'ın onayladığı idam cezası: 124

* Dosyası Meclis'te bulunan idam hükümlüsü: 259

* İnfaz edilen idam cezası: 50

* Ä°nfaz edilen saÄŸ görüÅŸlü idam mahkumu: 8

* Ä°nfaz edilen sol görüÅŸlü idam mahkumu: 18

1980 – 1985 yılları arasında... 

* 22.912 kişiye 0-1 yıl ceza verildi

* 10.784 kişiye 1-5 yıl ceza verildi

* 6.186 kişiye 5-10 yıl ceza verildi

* 2.396 kişiye 10-20 yıl ceza verildi

* 939 kiÅŸiye 20 yılın üzerinde ceza verildi

* 630 kiÅŸiye müebbet hapis cezası verildi

* 420 kiÅŸiye ölüm cezası verildi

YENÄ°AKÄ°T