Suriye'de açıklanmayan kimyasal silah izi

Diplomatik kaynaklar, uluslararası denetçilerin Suriye’de rejime ait bir araÅŸtırma merkezinde rejimin elinde olduÄŸunu açıklamadığı bazı kimyasal maddelerinin izini rastladıklarını söyledi.

Daha önce Esed rejimi, elindeki kimyasal silah stoklarını detaylı olarak Kimyasal Silahları Yasaklama Örgütü’ne (KSYÖ ) raporladığını açıklamıştı. 

Kaynaklara göre, Uluslararası denetçilerin Åžam rejimine ait bir askeri araÅŸtırma merkezinde, açıkladığı stok listelerinde yer almayan zehirli Sarin ve VX sinir gazları bileÅŸenlerini tespit etti.

Reuters’e konuÅŸan kaynaklar, geçtiÄŸimiz Aralık ve Ocak aylarında tesisten alınan örneklerde zehirli gazlarının imalatından kullanılan ham kimyasal maddeleri saptandığını belirtti.

'Yalan söylüyorlardı'

Diplomatik kaynak, “yeni tespit edilen maddeler, rejimin elindeki Sarin gazının akıbetiyle ilgili yalan söylediÄŸi açısından güçlü bir kanıt. Rejim, saptanan maddelerle ilgili hala tatmin edici bir açıklama getirmedi” ifadelerini kullandı.

Kaynaklar, maddelerin, Batı istihbarat servislerinin, rejimin biyolojik ve kimyasal silahları geliÅŸtirdiÄŸini iddia ettiÄŸi Kamu Bilimsel AraÅŸtırma ve Çalışma Merkezi’nden alındığını teyit etti.

KSYÖ Sözcüsü Peter Sawczak, diplomatik kaynaklardan edinen bilgilere yorum olarak Suriye’nin bildirisine açıklık getirmeye çalıştıklarını ve bu aÅŸamada süreçle ilgili bilgi paylaÅŸamayacağını belirtti.

Sawczak KSYÖ’ün ‘uygun zamanda’ deÄŸerlendirme raporu yayımlayacağını söyledi.

Rejim denetçilere giriÅŸ izni vermiyor

Aynı diplomatik kaynaklar, KSYÖ’nün son dönemde rejimin onlarca Klor gazı saldırısını gerçekleÅŸtirdiÄŸi yönündeki iddiaları soruÅŸturmak istediÄŸini belirtti. Ancak rejimin KSYÖ’nün bu amaçla Suriye’ye göndermek istediÄŸi ‘Gerçekler Yoklama Heyeti’  söz konusu olay yerlerine giriÅŸine izin vermediÄŸini aktardı.

'Katliamın hesabı sorulmadı'

21 AÄŸustos 2013 tarihinde Åžam'ın DoÄŸu Guta bölgesinde zehirli gaz saldırısı düzenlenmiÅŸ ve 1400'den fazla kiÅŸi katledilmiÅŸti. BirleÅŸmiÅŸ Milletler (BM) heyeti Suriye’de kimyasal silah kullanıldığı tespitinde bulunmuÅŸtu.

Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Koalisyonu (SMDK), Guta saldırısının yıldönümünde yaptığı açıklamada, Suriye halkının, katliamın boyutuna uygun bir uluslararası tavrı bulamamanın hüznü ve ÅŸaÅŸkınlığı içerisinde olduÄŸunu ifade etmiÅŸti.

Saldırının ardından ABD yönetimi ve uluslararası kamuoyu büyük ölçüde Esed rejimini sorumlu tutmuÅŸ, ABD BaÅŸkanı Barack Obama ‘kırmızı çizgilerin’ ihlal edildiÄŸi gerekçesiyle Suriye rejimine yönelik askeri müdahalede bulunacağını açıklamıştı.

Kimyasal anlaÅŸma

ABD’nin askeri müdahale tehdidine karşı Washington ile Moskova arasında bir anlaÅŸma imzalanmıştı. Esed rejimi, bu anlaÅŸmayla elindeki kimyasal silah stoklarını teslim etmeyi kabul etmiÅŸti.

Lahey merkezli ve Nobel Barış Ödülü sahibi Kimyasal Silahları Yasaklama Örgütü (KSYÖ), Suriye’nin varılan anlaÅŸmadan sonra bildirdiÄŸi ve daha sonra aÅŸamalı olarak teslim ettiÄŸi 1300 ton kimyasal silah stokunun teslim alınıp sonra da imha edilmesi sürecini bizzat denetledi.

ABD ve Ä°ngiltere, Suriye’nin KSYÖ’ye sunduÄŸu kimyasal silah stoklarına ait ilk listenin tutarlı olmadığını iddia etmiÅŸti.

Uluslararası toplumun Suriye’de IŞİD gibi örgütlerin güç kazanmasından sonra kimyasal silah tesislerinin akıbetiyle ilgili endiÅŸeleri artmıştı.

Suriye sarin gazı veya kimyasal füzelere sahip olduÄŸunu hiçbir zaman kabul etmedi, bin 400 kiÅŸinin ölümünden de muhalifleri sorumlu tuttu.

Suriye, Kimyasal Silahlar SözleÅŸmesi'ni 1997 yılında imazalamıştı. AnlaÅŸmaya göre, Suriye'nin kimyasal silah bulundurması veya kullanması yasak.

Kaynak: Reuters ve Al Jazeera