İsrail: Hata yaptık

Rivlin açıklamasında, “Protesocular Ä°srail toplumunun kalbinde bir yara açtı. Bu, ayrımcılık, ırkçılık hissiyle ve cevap bulamayan bir topluluÄŸun çektiÄŸi acıdır. Biz hata yaptık, yeterince dönüp bakmadık, yeterince dinlemedik” ifadelerini kullandı.

Ä°srail BaÅŸbakanı Binyamin Netanyahu da geçen hafta polis tarafından dövülme görüntüleri ortaya çıkan Etiyopya asıllı Ä°srail askeri Damas Pakada ile görüÅŸtü.

Netanyahu, dövülme görüntülerini izledikten sonra ‘ÅŸok geçirdiÄŸini’ söyledi. Bu görüntüleri kabul edilemez bulduÄŸunu belirten Netanyahu, "Güvenlik güçlerimiz konuya iliÅŸkin çalışmalarını yürütüyor. Ancak senin (Pakada) de sokaktaki ÅŸiddet olaylarının durması çaÄŸrısında bulunduÄŸunu duydum. Bu gerçek bir liderlik" diye konuÅŸtu.

Etiyopya asıllı bir Ä°srail askerinin, polis tarafından dövülme görüntülerinin ortaya çıkmasının ardından ülkede tansiyon yükselmiÅŸti. Binlerce Etiyopya asıllı Yahudi, dün Tel Aviv'deki Azrieli Kulesi yakınlarında gösteri düzenlemiÅŸ, bazı ana yolları kapatmış, çıkan olaylarda 68 kiÅŸi yaralanmış, 43 kiÅŸi de gözaltına alınmıştı.

Ä°srail’in öteki Yahudileri: FalaÅŸalar

Beta Ä°srael bugün birçoÄŸunun Ä°srail'de yaÅŸadığı Etiyopyalı Yahudiler'in adıdır. FalaÅŸalar olarak da bilinen bu topluluk, FalaÅŸa kelimesinin Amhara dilinde "yaban" anlamına gelmesinden dolayı kendilerini Ä°srail Evi (Beta Ä°srael) olarak adlandırıyor.

Beta Ä°srael cemaatinin yüzde 85'i 120.000 kiÅŸilik nüfusuyla Ä°srail'de yaşıyor. Ä°srail hükûmetince hayata geçirilen 1984'deki Musa Operasyonu ve 1991'deki Süleyman Operasyonu ile on binlerce Etiyopyalı Yahudi Ä°srail'e getirtilerek Etiyopya'daki iç savaÅŸ ve kıtlıktan kurtarıldı.

Ä°srail Evi binlerce yıllık gecmiÅŸe sahip. Etiyopya'nın Gondar ve Tigre bölgelerinde Yahudi dünyasından habersiz olarak yaÅŸadılar. Ä°srail Evi, Sorbonne Üniversitesi profesörü Joseph Halevi'nin 1862'de bölgeyi ziyaretiyle keÅŸfedildi.

FalaÅŸaların, Ä°srail'e taşınmaları seksenli yıllara dayanmasına raÄŸmen hala entegrasyon sorunları yaÅŸanıyor. Yapılan bir araÅŸtırmaya göre topluluÄŸun yüzde 75’i Ä°branice yazamıyor, ve yaklaşık yarısı Ä°branice konuÅŸamıyor.

Etiyopyalı Yahudi gençlerin tamamı askerlik görevini yapmasına raÄŸmen, iÅŸsizlik oranı Ä°srail ortalamasının 3 kat üstünde. Binin üzerinde aile Ä°srail'e getirildiklerinden bu yana aynı karavanlarda hayatlarını sürdürüyor.

Yahudilikleri ile ilgili bir aÅŸağılanma ise evlilik alanında. Ä°srail'de seküler nikah olmadığından nikahlar hahamlıklar tarafından kıyılır. Bir Etiyopyalının evlenmeden önce (YahudiliÄŸini garantilemek için) sembolik bir ihtida törenine katılması gerekmektedir. Yüksek Mahkeme'nin bunun gerekli olmadığını belirtmesine raÄŸmen, Ä°srail'de bunu pratik yaÅŸamda karşılığı yoktur. 

Kaynak: AFP ve AA