Dışişleri'nden 4 ülkeye '1915' tepkisi

DışiÅŸleri Bakanlığı'ndan yapılan üç ayrı açıklamada, ABD, Rusya ve Almanya liderlerine, 1915 olaylarına iliÅŸkin açıklamaları nedeniyle tepki gösterildi. 

DışiÅŸleri Bakanlığı, ABD BaÅŸkanı Obama'nın 1915 olaylarıyla ilgili açıklaması için "Açıklamanın, I. Dünya Savaşı'nda yaÅŸananların, Ermeniler kadar Türk halkı bakımından da hassasiyet taşıdığı gerçeÄŸinden kopuk olması ve tek taraflı bir bakış açısını yansıtması sorunludur. Bu seçici ve tarafgir adalet anlayışını reddediyoruz" ifadelerini kullandı.

Bakanlığın açıklaması ÅŸu ÅŸekilde:

"ABD BaÅŸkanı Obama’nın 23 Nisan 2015 tarihinde yaptığı açıklamanın Türkler ile Ermenilerin ortak tarihlerinin acılı bölümünü adil bir hafıza temelinde deÄŸerlendirmekten çok uzak olduÄŸunu üzüntüyle not ettik.

Açıklamanın, I. Dünya Savaşı’nda yaÅŸananların, Ermeniler kadar Türk halkı bakımından da hassasiyet taşıdığı gerçeÄŸinden kopuk olması ve tek taraflı bir bakış açısını yansıtması sorunludur. Bu seçici ve tarafgir adalet anlayışını reddediyoruz.

CumhurbaÅŸkanımız Recep Tayyip ErdoÄŸan’ın BaÅŸbakanlığı döneminde 23 Nisan 2014 günü yayınladığı taziye mesajı ile daha sonra BaÅŸbakanımız Ahmet DavutoÄŸlu tarafından 20 Ocak 2015 ve 20 Nisan 2015 tarihlerinde yayınlanan açıklamalar konuya Türkiye’nin bakış açısını özenle yansıtan metinlerdir.

Bunlar, geçmiÅŸte yaÅŸanan acıları inkâr etmeden, doÄŸru tanım ve tutumlarla paylaÅŸmayı, Osmanlı Ermenilerinin kayıpları dâhil tüm kayıplarımızı birlikte ve saygıyla anmayı, dahası ortak geleceÄŸimizi yeniden inÅŸa etmeyi teklif eden samimi çaÄŸrılardır.

Bu tarihi konuda herkesi sağduyuyla hareket etmeye davet eden yaklaşımımıza ve uzattığımız dostluk eline olumlu karşılık almayı umut ediyoruz.

Türklerle Ermenilerin barışmalarına giden yola adil bir biçimde katkıda bulunacak her ülke bu “dostluk projesinin” ortakları olarak tarihteki yerlerini alacaklardır.

Bu çerçevede dost ve müttefik ülkelere düÅŸen rolün ayrı bir önem taşıdığı da açıktır."

Obama 'Büyük Felaket' demiÅŸti

Obama, 1915 olaylarının 100. yıldönümünde yaptığı açıklamada "Bugün Meds Yeghern'i anıyor ve 20. yüzyılın en kötü mezalimlerinden birinde can verenleri onurlandırıyoruz. 99 yıl önce Osmanlı Ä°mparatorluÄŸu'nun son günlerinde 1,5 milyon Ermeni katledildi ya da ölüm yürüyüÅŸüne zorlandı" demiÅŸti. Obama, açıklamasında soykırım ifadesini kullanmamıştı.

Putin'e: Reddediyor ve kınıyoruz

DışiÅŸleri Bakanlığı, Rusya Devlet BaÅŸkanı Vladimir Putin'in 1915 olaylarını anarken 'soykırım' ifadesini kullanmasıyla ilgili açıklamasında da  "Rusya Devlet BaÅŸkanı Putin’in, tüm uyarı ve çaÄŸrılarımıza raÄŸmen, 1915 olaylarını soykırım olarak nitelendirmesini ‎reddediyor ve kınıyoruz. Hukukun açık ihlali olan bu tür siyasi açıklamalar Türkiye bakımından yok hükmündedir" ifadelerini kullandı.

Açıklamanın devamında ÅŸu ifadeler yer aldı:

"Rusya’nın Kafkaslar, Orta Asya ve DoÄŸu Avrupa’da yüz yıl boyunca gerçekleÅŸtirdiÄŸi kitlesel katliamlar, sürgünler ve Holodomor gibi topluca cezalandırma yöntemleriyle özellikle kendi tarihinde Türk ve Müslüman halklara yönelik insanlık dışı uygulamaları göz önüne alındığında, “soykırımın” ne olduÄŸunu ve hukuki boyutunu esasen en iyi kendisinin bilmesi gerektiÄŸini düÅŸünüyoruz.

Duma’nın 1995 yılından bu yana her 10 yılda bir tek yanlı Ermeni iddialarını destekleyen siyasi açıklamalar yapma alışkanlığını biliyoruz. Bu geleneÄŸi bozmayan Duma, 24 Nisan 2015 günü eski kararları doÄŸrultusunda yeni bir açıklama daha yapmıştır. Bu açıklamayı da kınıyoruz.

Rusya Devlet BaÅŸkanı’nın Ermenistan’ın yüzüncü yıl propaganda kampanyasının gösteri ayağı olan 24 Nisan Erivan törenlerine katılması da bu çerçevede deÄŸerlendirilmelidir.

Türkiye’nin dostluÄŸuna önem vermesi ve hassasiyetlerini dikkate alması gerektiÄŸini beklediÄŸimiz Rusya’nın yanlışta ısrar etmesi bölgemizdeki huzur, barış ve refaha yardımcı olmayacaktır.

Rusya'nın bu konuda yapabileceÄŸi bir ÅŸey varsa o da, tarafgir tutumunu bir yana bırakıp, Ermenistan ve Ermenileri Türkiye'nin dostluk ve barış çaÄŸrılarına olumlu karşılık vermeye teÅŸvik etmesidir.

Putin'in 'soykırım' ifadesi

Rusya Devlet BaÅŸkanı Vladimir Putin, 1915 olaylarıyla ilgili açıklamasında “24 Nisan 1915 insanlık tarihinin en korkunç ve dramatik olaylarından ve Ermeni halkının soykırımı ile ilgili kederli bir tarih” ifadelerini kullanmıştı. 

Hollande ve Valls'e tepki

DışiÅŸleri Bakanlığı, Fransa CumhurbaÅŸkanı François Hollande ve BaÅŸbakanı Manuel Valls'a da açıklamaları nedeniyle tepki gösterdi:

"Fransa CumhurbaÅŸkanı Hollande, uzun süre öncesinden ilan ettiÄŸi üzere, 24 Nisan 2015 tarihinde Erivan’da düzenlenen ve iddia edildiÄŸi gibi geçmiÅŸte yaÅŸanan kayıpların anılmasından çok, Türk kimliÄŸine, tarihine ve toplumuna yönelik iftiraların dillendirildiÄŸi bir tören ÅŸeklinde cereyan eden etkinliklere iÅŸtirak ederek, Ermeni anlatısına verdiÄŸi desteÄŸini tekrarlamıştır.

Benzer ÅŸekilde, Fransa BaÅŸbakanı Valls bugün Paris’te, tarihten barış ve dostluk deÄŸil, husumet çıkarma üzerine kurulu bir etkinliÄŸe katılarak tarihsel gerçekleri çarpıtan ve hukuku tahrif eden ifadeler kullanmıştır.

CumhurbaÅŸkanı Hollande’dan, sözkonusu törenler sırasında, Osmanlı Ä°mparatorluÄŸunun çöküÅŸü sürecinde hangi dine ve etnik kökene mensup olursa olsun, tüm Osmanlı vatandaÅŸlarının büyük acılar yaÅŸadıklarını teslim etmesi beklenirdi. Farklı dinlerin mensuplarının acıları arasında ayrım yapmayan böyle bir yaklaşım, kuÅŸkusuz, Fransa’daki 600 bin Türk tarafından da, olumlu ve kucaklayıcı bir davranış olarak görülürdü. Ancak, Fransa maalesef bir kere daha ayrımcı yaklaşımını sürdürmeyi tercih etmiÅŸtir."

Gauck'a: Türk milletine iÅŸlemediÄŸi bir suçu isnat etme hakkı yoktur

DışiÅŸleri Bakanlığı, Almanya CumhurbaÅŸkanı Gauck'un, 1915 olayları için 'soykırım' ifadesini kullanmasına da tepki gösterdi. Açıklamada ÅŸu ifadelere yer verildi. 

"Almanya Federal CumhurbaÅŸkanı Gauck, 23 Nisan 2015 tarihinde Berlin Katedralinde düzenlenen ve Türk kimliÄŸine, tarihine ve toplumuna mesnetsiz ithamların dillendirildiÄŸi bir törene iÅŸtirak etmiÅŸtir.

CumhurbaÅŸkanı Gauck’un, hukuka ve tarihi gerçeklere aykırı ÅŸekilde, Türk milletine iÅŸlemediÄŸi bir suçu isnat etme hakkı yoktur. Toplumsal birlik, bütünlük ve uyumu temsil etme makamında olanlardan, toplumu oluÅŸturan tüm fertlerin hassasiyetlerini dikkate almaları ve daha kucaklayıcı bir yaklaşım sergilemeleri beklenir. Bu baÄŸlamda, Gauck’un, temsil ettiÄŸi insanlar arasında bulunan yüzbinlerce Türk asıllı Alman vatandaşının düÅŸüncelerini yok sayması  ibret vericidir.

Türk tarihi ve kimliÄŸi, Türk-Alman toplumunun ayrılmaz bir parçasıdır. Bu kimliÄŸi karalamaya yönelik giriÅŸimlere bu toplumun fertleri sessiz kalmayacaklardır. Türk halkı, Almanya CumhurbaÅŸkanı Gauck’un bu ifadelerini unutmayacak ve affetmeyecektir.

Önümüzdeki günlerde, 1915 olayları konusunda bir karar tasarısını ele alması öngörülen Almanya Federal Meclisinin, bu tarihi mesele konusunda tarafsız ve yapıcı bir tutum içerisinde olmasını, Türk-Alman iliÅŸkilerine uzun dönem olumsuz yansımaları olacak bir yaklaşım sergilememesini temenni ediyoruz."

Gauck da 'soykırım' demişti

Almanya CumhurbaÅŸkanı Joachim Gauck, 1915 olaylarıyla ilgili açıklamasında 'soykırım' ifadesine yer vermiÅŸ ve ÅŸunları söylemiÅŸti.

"Osmanlı Ä°mparatorluÄŸu'nda Ermeni halkı bir soykırıma benzer dinamikle kurban düÅŸtü. Faillerin çocuklarına suç isnat edilemez. Ancak kurbanların yakınlarının da tarihi olayların tanınmasını bekleme hakkı vardır."

Kaynak: Al Jazeera