Ä°nsan embriyosunun genetiÄŸi deÄŸiÅŸtirildi

Guangzhou kentindeki Sun Yat-sen Üniversitesi, bilim dünyasında aylardır spekülasyon olarak yer alan bir haberi doÄŸrulayarak insan embriyosunun DNA'sını deÅŸifre ettiklerini açıkladı.

Protein & Cell dergisinde yayımlanan araÅŸtırmaya göre, kullanılan yöntemin henüz sonuçları bilinmeyen birçok etkisi olabileceÄŸi belirtildi. AraÅŸtırmacılar, etik tartışmalara neden olmaması için birden fazla spermle döllenen ve yaÅŸaması mümkün olmayan embriyolar üzerinde çalıştıklarını belirtti.

CRISPR-Cas9 sistemine odaklanan araÅŸtırmalar sonucunda, genetik kökenli hastalıkların önüne geçebileceÄŸi düÅŸünülüyor. Söz konusu sistemde hedef hücreye ÅŸifrelenmiÅŸ enzim ve RNA enjekte ediliyor, böylece spesifik bir DNA dizini kesiliyor. Ortaya çıkan hasar, kesilen DNA'ya benzeyen genetik bilgiyle onarılıyor. EÄŸer mühendislik ürünü DNA enzimle beraber enjekte edilirse, yapay DNA genoma entegre oluyor ve hasarı onarmak için kullanılabiliyor.

GeliÅŸtirilen yöntemi β-globin geni üzerinde deneyen araÅŸtırmacılar, yapay olarak üretilen DNA dizininin genom içinde belirlenen yere enjekte edilmesinde tatmin edici baÅŸarı saÄŸlayamadı. Ä°nsan geninde β-globin geninin birçok versiyonu bulunması nedeniyle, hedefe enjekte edilemeyen yapay DNA'nın ciddi yan etkileri olabileceÄŸi belirtiliyor.

Deneylerde, DNA enjekte edilen 86 embriyodan bazıları ölürken, geride kalan 54 embriyodan yarısında β-globin genine müdahale edilebildi. Sonuç olarak, embriyoların sadece yüzde 14'ünde yapay DNA kullanılarak deÄŸiÅŸiklik yapılabildi.

Tartışmaları da beraberinde getirecek

Çinli araÅŸtırmacıların Parkison ve Dawn sendromu gibi birçok hastalığı ortadan kaldırabileceÄŸini öngördüÄŸü araÅŸtırma, bilim dünyasının dikkatini üzerine topladı. Nature dergisinde geçtiÄŸimiz ay yayımlanan makalede, embriyoların DNA mühendisliÄŸi için kullanılmaması gerektiÄŸi savunuldu.

Henüz baÅŸlangıç aÅŸamasında olan deneylerin gerçekte denenmesi halinde ne gibi yan etkileri olacağı ve dünyaya gelen çocuklarda yıllar sonra nasıl deÄŸiÅŸimler ortaya çıkarabileceÄŸi de bilinmiyor.

AraÅŸtırmayı yorumlayan Harvard Tıp Okulu'ndan kök hücre biyoloÄŸu George Daley, 'yapılan çalışmanın dönüm noktası olabileceÄŸi gibi uyarı niteliÄŸi taşıdığını' söyledi. Daley, 'teknolojiyle genleri deÄŸiÅŸtirebileceÄŸi düÅŸünen herkesin araÅŸtırmayı bir uyarı olarak algılaması gerektiÄŸini' ifade etti.

Kaynak: Al Jazeera