Bireysel baÅŸvuruda patlama

Anayasa Mahkemesi (AYM) bireysel baÅŸvuru istatistiklerini açıkladı. Bireysel baÅŸvuruların alınmaya baÅŸladığı 2012 Eylül - Aralık döneminde bin 342 olan sayı bir yıl sonra 9 bin 897'ye çıktı. Rakam 2014'te ilk yıla göre neredeyse 20 kat artarak 20 bin 578'e ulaÅŸtı. 2015'in ilk 4 ayındaki baÅŸvuru sayısı ise 6 bin 250 oldu. AYM rakamlarına göre bireysel baÅŸvuruda toplam sayı 10 Nisan'a kadar 38 bin 67'ye ulaÅŸtı.

AK Parti seçim beyannamesinde, AYM'nin iÅŸ yükünü arttırdığından hareketle bireysel baÅŸvuru uygulamasının gözden geçirileceÄŸi belirtilmiÅŸti. BaÅŸbakan Ahmet DavutoÄŸlu ise "AKP bireysel baÅŸvurulardan çıkan kararlardan rahatsızlık duyulduÄŸu için kaldırılacağı" yönündeki eleÅŸtirilere "Yargı Reformu Paketi"ni açıklarken yanıt verdi. Bireysel baÅŸvuru yöntemini kendilerinin getirdiÄŸini ve bundan sonra da muhafaza edeceklerini belirten DavutoÄŸlu, konunun Anayasa Mahkemesi'ni ilgilendirdiÄŸini söyledi, "Onlar da bu görevlerini, misyonlarını en etkin ÅŸekilde yapabilecek tedbirleri alırlar." dedi.

Anayasa Mahkemesi'nin açıkladığı istatistikler bu iÅŸ yükünü gözler önüne seriyor. 2012 Eylül ayından 2015 Nisan ayına kadar yapılan 38 bin 67 baÅŸvurudan 19 bin 529'u karara baÄŸlandı. BaÅŸvuruların 12 bin 729'u bizzat, 24 bin 842'si avukatlar aracılığıyla yapıldı. Bu baÅŸvuruların 7 bin 819'u doÄŸrudan AYM'ye yapılırken 30 bin 149'u diÄŸer mahkemeler kanalıyla yüksek mahkemeye gönderildi. Yurtdışı temsilcilikler aracılığıyla da AYM'ye 99 baÅŸvuru yapıldı.

559 hak ihâli kararı verildi

Anayasa Mahkemesi, 559 baÅŸvuruyla ilgili hak ihlâli kararı verdi. 10 bin 249 baÅŸvuru ise kabul edilemez bulundu. 5 bin 313 baÅŸvuru hakkında idari ret kararı verildi. 

Hak ihlâli kararı çıkan baÅŸvuruların 393'ü adil yargılanma hakkının ihlâli ile ilgili oldu. KiÅŸi hürriyeti ve güvenliÄŸi hakkının ihlâli ile ilgili 40, iÅŸkence ve kötü muamele nedeniyle 3, yaÅŸam hakkı ihlâli ile ilgili 7, din ve vicdan özgürlüÄŸü hakkının ihlâlinden 1, ifade özgürlüÄŸü hakkının ihlâl edilmesiyle ilgili 8 karar verildi. 

KesinleÅŸmiÅŸ kararlar sonrası AYM'ye yapılan baÅŸvurulara bakıldığında Yargıtay kararlarının ağırlıklı olduÄŸu görülüyor. 14 bin 529 kiÅŸi Yargıtay'daki temyiz incelemesi de olumsuz sonuçlanınca AYM'ye baÅŸvurdu. Ä°lk derece mahkemelerinde kesinleÅŸmiÅŸ 9 bin 62 dosya, Danıştay'da kesinleÅŸmiÅŸ 5 bin 503 dosya, Askeri Yüksek Ä°dare Mahkemesi'nde kesinleÅŸmiÅŸ bin 364 dosya ve bölge idare mahkemelerinde kesinleÅŸmiÅŸ 2 bin 983 dosya Anayasa Mahkemesi'ne bireysel baÅŸvuru olarak taşındı. 

6 bin 576 kiÅŸi kanun yolunu tüketmeden baÅŸvurdu

Bireysel baÅŸvuru yapabilmek için iç hukuk yollarının tüketilmesi gerekiyor. Ancak AYM'nin rakamlarına göre 6 bin 576 kiÅŸi kanun yollarını tüketmeden Yüksek Mahkeme'nin yolunu tuttu. Karar düzeltme alanında iç hukuk yolunu tüketen 9 bin 515, itirazı reddedilen 8 bin 756, temyiz yolu kapanan 13 bin 180 kiÅŸi AYM'Ye bireysel baÅŸvuru yaptı. Bu baÅŸvurulardan 15 bin 447'sinin bir önceki itiraz merci ceza yargılaması, 10 bin 155'inin hukuk yargılaması, 10 bin 58'inin idari yargı oldu.

En fazla ihlâl baÅŸvurusu adil yargılama

Anayasa Mahkemesi'ne en fazla adil yargılanma hakkının ihlâl edildiÄŸini düÅŸünenler bireysel baÅŸvuru yaptı. 34 bin 482 adil yargılanma baÅŸvurusunu, 9 bin 820 baÅŸvuruyla mülkiyet hakkının ihlâl edildiÄŸini düÅŸünenler takip etti. Kanun önünde eÅŸitlik hakkının ihlâlini gerekçe gösteren 8 bin 66 kiÅŸi de hak ihlâli nedeniyle AYM'ye baÅŸvuruda bulundu. 

Kaynak: Anayasa Mahkemesi