Artık Fransızlar da dinlenecek

Fransa'da yeni istihbarat yasa tasarısı, istihbarat birimlerine iletiÅŸimin takip edilmesi konusunda çok geniÅŸ yetkiler veriyor. Ülkedeki insan hakları örgütleri, terörle mücadele kapsamında meclis gündemine getirilen yeni istihbarat yasa tasarısının ülkeyi antidemokratik hale getireceÄŸini savunuyor.

Hükümetin Meclis’ten geçirmeyi planladığı bu metin internet saÄŸlayıcılarını da endiÅŸelendiriyor. Uygulanacak kontrol mekanizmaları yüzünden birçok ÅŸirket Fransa’yı terk etme seçeneÄŸini gündeme aldı. Fransız polisine ve istihbarat birimlerine internet ve telefon dinleme konusunda geniÅŸ yetki veren yasa, Fransız kamuoyunda, “sivil özgürlükleri” sonlandıracağı endiÅŸesiyle eleÅŸtiriler alıyor.

Yasayla, internet üzerinden terör propagandası yapan sitelerin kapatılması, polisin ve istihbarat birimlerinin savcılık kararına gerek duymadan terör ÅŸüphelilerini dinleyebilmesi, teknik alt yapının artırılması gibi yenilikler getiriliyor. “Potansiyel teröristlerin” telefon görüÅŸmelerinin ve elektronik iletiÅŸimlerinin izlenmesi için savcılık iznine gerek olmaksızın Ä°çiÅŸleri Bakanlığı ve istihbarat birimlerine yetki veriyor. Ayrıca, bu yılın sonuna kadar, Arapça baÅŸta olmak üzere yabancı dil bilen ve biliÅŸim uzmanı olan 2 bin 680 yeni istihbarat elemanının alınması da öngörülüyor.

Ulusal Ä°stihbarat Kontrol Komisyonu adlı yeni bir istihbarat birimi kuruluyor. Hukukçu, politikacı ve uzmanlardan oluÅŸacak komisyon üyelerinin, internet ve telefon denetimini öngören tedbirlerin yasalara uygunluÄŸunu denetlemesi planlanıyor.

Solcu hükümetin sunduÄŸu ve 5 Mayıs’ta oylanacak metin, Meclis’teki tüm tartışmalara raÄŸmen ülkede saÄŸ kanat tarafından da destekleniyor.

STK’LARDAN TEPKÄ°LER

Fransa Ä°nternet Özgürlükleri Platformu "La Quadrature du Net" sözcüsü Adrienne Charmet, Fransa'daki yeni istihbarat yasa tasarısına iliÅŸkin AA muhabirine deÄŸerlendirmelerde bulundu.

Charmet, yasanın kitleleri takip etmeyi hedeflediÄŸini belirterek "Bu yasanın amacı istihbarat servisleri için internet ve telefon operatörleri üzerinde bir karakutu kurmak. Söylediklerine göre ÅŸüpheli eylemleri tespit etmek için bunu yapacaklar. Ancak onlar kitlesel olarak kiÅŸisel verileri toplayacaklar" dedi.

"HERKES TAKÄ°P ALTINDA"

Yasanın temel insan haklarına tehdit oluÅŸturduÄŸunu vurgulayan Charmet, "Kitlesel izlemeden bahsediyoruz. Herkes takip altında olacak. Bu gözetleme yasasının ABD gizli servisi NSA’ya verilen yetkilerden bir farkı yok" diye konuÅŸtu.

Charmet, Fransa'da hükümetin yeni yasayı terörle mücadele adına çıkarmak istediÄŸini ancak istihbarat servislerine sınırsız yetki sunulduÄŸuna iÅŸaret etti. Bunların ABD istihbaratına verilen yetkileri hatırlattığını belirten Charmet, "Snowden'ın ABD istihbaratının gizli izleme programlarını ifÅŸa etmesinden 2 yıl sonra böyle bir yasa tasarısının Fransa'da oylanması tamamen antidemokratik ve cumhuriyete aykırı" ifadesini kullandı.

ABD'de 11 Eylül 2001’de düzenlenen saldırılardan sonra çıkarılan Yurtseverlik Yasası, Ulusal Güvenlik Dairesi'nin (NSA), ABD vatandaÅŸlarının telefon ve elektronik postalarını yasal izin olmadan takip edebilmesine olanak saÄŸlamıştı.

BaÅŸbakan Manuel Valls, konuya iliÅŸkin geçen ay Elysee Sarayı'nda düzenlediÄŸi basın toplantısında, yeni çıkarılacak yasanın ABD'deki Yurtseverlik Yasası gibi bir kanun olmayacağını belirtmiÅŸti. Valls, yasa tasarısını "Kitlesel bir gözetleme söz konusu olmayacak. Ä°nternet ortamında kesinlikle hukuksuz bir uygulama yapılmayacak" sözleriyle savunmuÅŸtu.

Hafta başında Liberation gazetesine konuÅŸan Ä°çiÅŸleri Bakanı Bernard Cazeneuve de kitlesel gözetleme faaliyetinin olmayacağını ve yasanın sadece Fransız vatandaÅŸlarının korunmasına yönelik takipleri öngördüÄŸünü ifade etmiÅŸti.

Ulusal Meclis önünde pazartesi günü düzenlenen gösterilerde, vatandaÅŸların internet ve telefon trafiklerinin doÄŸrudan takibine izin veren yasa tasarısı protesto edildi.

"MEDYA ÖZGÜRLÜÄžÜNE BÜYÜK DARBE"

Yasaya iliÅŸkin yazılı açıklama yapan Sınırsız Gazeteciler Örgütü, tasarının ifade özgürlüÄŸünü askıya alma potansiyeli bulunduÄŸunu ve kötüye kullanılabileceÄŸini öne sürdü. Açıklamada, örgütün Genel Sekreteri Christophe Deloire, yasanın gazetecilerin takip edilmediklerini temin edecek ÅŸekilde temel haklarını koruyucu tedbirler de içermesi gerektiÄŸini belirtti. Deloire, aksi takdirde yasanın "medya özgürlüÄŸüne büyük darbe" vuracağını savundu.

Uluslararası Af Örgütü'nden yapılan açıklamada da yasanın mahkeme kararı olmaksızın gerçekleÅŸtirilecek izinsiz izlemelere yol açacağına iÅŸaret edildi. Yasayla orantılılık ve meÅŸruiyet ilkelerinin çiÄŸneneceÄŸini belirten örgüt yetkilileri, mahremiyet ve ifade özgürlüÄŸü haklarının kısıtlanacağını vurguladı.

Yeni yasayla istihbarat servisinin daha verimli çalışması için teknolojik imkanların güçlendirilmesi öngörülüyor. Bu kapsamda geliÅŸmiÅŸ coÄŸrafi konumlandırma ve kameralı güvenlik sistemleri kullanılacak. Terörle mücadele kapsamında internet baÄŸlantı verilerinin ve cep telefonu iletiÅŸim trafiÄŸi de analiz edilecek. Yasa çerçevesinde "Ulusal Ä°stihbarat Teknik Kontrol Kurulu" adında yeni bir idari kurul oluÅŸturulacak. Yeni kurulda hukukçular, milletvekilleri ve iletiÅŸim uzmanları görev alacak.