Savaşın harap ettiği ekonomi

Merkezi Åžam'da bulunan Suriye Siyasi AraÅŸtırmalar Merkezi tarafından hazırlanan rapor, 2011 yılında baÅŸlayan iç savaşın ülke ekonomisine maliyetini çarpıcı rakamlarla ortaya koydu.

Ä°ç savaşın ülke ekonomisine verdiÄŸi zararın 202,6 milyar dolar olduÄŸu belirtilen raporda, bu rakamın Suriye'nin 2010 yılı gayri safi milli hasılasının dört katına tekabül ettiÄŸi ifade edildi. 

Raporda, Suriye ekonomisinin, rejimin Ä°ran gibi mali, askeri ve hatta insan gücü desteÄŸini esirgemeyen bazı müttefik ülkelerden saÄŸladığı destekler ile büyük ölçüde dışa bağımlı olduÄŸu vurgulandı.

Etkileyen faktörler

Suriye ekonomisini olumsuz etkileyen faktörlerin de ele alındığı raporda, otorite boÅŸluÄŸu, kaynakların savaÅŸa tahsis edilmesi, çeÅŸitli kentlerde çatışmaların ÅŸiddetlenmesi ve karaborsanın yayılması gibi nedenlerin ekonomiyi olumsuz etkilediÄŸine iÅŸaret edildi.

Savaşın 2014 yılı sonuna kadar olan etkilerine yer verilen raporda, 2014 yılı içinde gayri safi milli hasılada bir önceki yıla göre yüzde 9,9 küçülme gerçekleÅŸtiÄŸi ve yatırımlarda gerileme olduÄŸunun altı çizildi.

2010 yılında yüzde 82,7 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı ise 2014'te keskin bir düÅŸüÅŸ yaÅŸayarak yüzde 29,6'ya geriledi.

Ticaret açığının yüzde 42,7'ye, bütçe açığının yüzde 40,5'e ulaÅŸtığına ve kamu borç yükünün arttığına dikkat çekilen raporda, bu oranlarla, ekonomik krizdeki Yunanistan'ın durumuna yaklaşıldığı ifade edildi.

Her 5 kiÅŸiden 4'ü fakir

Suriye lirasının ABD doları karşısında deÄŸer kaybetmesi, Merkez Bankası'nın döviz rezervinin erimesi, iÅŸ adamları ve yatırımcıların yaklaşık 36 milyar doları bulan servetleriyle yurt dışına kaçmasının ekonominin belini büktüÄŸü deÄŸerlendirmesi yapılan raporda, temel hizmet ve malların fiyatının da ülkede yaÅŸanan kriz sebebiyle iki katına çıktığı duyuruldu.

Suriyelilerin maaÅŸlarının düÅŸmesinin alım gücünün de gerilemesine yol açtığına iÅŸaret edilen raporda, iÅŸ imkanlarının azaldığı ve iÅŸsizlik oranının da geçen yıl yüzde 57,7'ye ulaÅŸtığı ifade edildi.

Raporda, 2011 yılından bu yana devam eden iç savaÅŸ sebebiyle, bakmakla yükümlü olduÄŸu kiÅŸi sayısı toplamda 13 milyonu bulan yaklaşık 3 milyon Suriyelinin iÅŸsiz kaldığı vurgulandı. 

Her 5 kiÅŸiden 4'ünün "fakir" sınıfına girdiÄŸi Suriye'de, halkın yüzde 70'inin zor ÅŸartlarda yaÅŸamını sürdüÄŸü aktarılan raporda, asgari temel ihtiyaçlarını dahi karşılamaktan aciz olan Suriyelilerin yüzde 30'unun aşırı yoksulluk sınırında yaÅŸadığına dikkat çekildi.

BM’de uyardı

BM Ä°nsani Ä°ÅŸler ve Acil Durumlar Koordinatörü Amos, Suriye'de yardıma muhtaç kiÅŸi sayısının 440 bine çıktığını söyledi, “Dünya seyretmeye devam ederken Suriye'de savaşın başından bugüne ortalama yaÅŸam süresi 20 yıl azaldı” demiÅŸti.

Valerie Amos, BM Güvenlik Konseyi'ne yaptığı sunumda Suriye'deki insani durumun, BM Güvenlik Konseyi'nin kararlarına raÄŸmen dramatik bir ÅŸekilde kötüleÅŸtiÄŸini söylemiÅŸti.

BM Güvenlik Konseyi'nden yayınlanan basın bildirisinde de, Suriye'de her geçen gün kötüleÅŸen yaÅŸam koÅŸullarından duyulan kaygı vurgulanmıştı.

Ülkede 12.2 milyon kiÅŸinin yardıma muhtaç olduÄŸu kaydedilen bildiride, fon yetersizliÄŸi nedeniyle BM kuruluÅŸlarının dağıttığı yardım miktarında azalma olduÄŸu belirtilmiÅŸti.

Kaynak: Al Jazeera ve  AA