Soma'daki faciada ölen madencilerin aileleri, sanıkların duruÅŸmaya katılmamasına tepkiliydi. Tepkileri de yerine ulaÅŸtı ve duruÅŸma 15 Nisan ÇarÅŸamba gününe ertelendi. ÇarÅŸamba günkü duruÅŸmaya 8 tutuklu sanık da getirilecek.

Madenci yakınlarından Nursel KocabaÅŸ, "Bizim talebimiz belliydi. Tepkimizle amacımıza ulaÅŸtık. Katillerle göz göze geleceÄŸiz. Mutluyuz" dedi. Naciye Kaya ise, "Taleplerimiz belliydi, kabul edildi. BaÅŸardık, davamızın sonuna kadar takipçisiyiz" diye konuÅŸtu.

 

DuruÅŸmayı Selahattin DemirtaÅŸ da izledi. [FotoÄŸraf: Turaç Top / Al Jazeera Türk]

Milletvekillerinin mahkeme baÅŸkanı Aytaç Ballı ile yaptığı görüÅŸme sonucu listede ismi olmayanlar da dahil ailelerin tümü salona alındı. Ailelere kimlik kontrolünden sonra oturmaları gereken yerin numarası veriliyordu ancak bundan da vazgeçildi, istedikleri yere oturdular.

DuruÅŸmayı Halkların Demokratik Partisi (HDP) EÅŸbaÅŸkanı Selahattin DemirtaÅŸ ve CHP Manisa Milletvekili Özgür Özel de izledi. Kimlik tespiti yapılırken, aileler ekranda gördükleri sanıklara yuhalayarak tepki gösterdi. Bazıları kürsüye çıkmak isteyince içeri polis çağırıldı. Hâkim duruÅŸmaya beÅŸ dakika ara verdi. Ortalık sakinleÅŸince duruÅŸmaya devam edildi.

"Bir siyasetçi sanık sandalyesinde deÄŸil"

Gazetecilere konuÅŸan DemirtaÅŸ, yargılamanın eksiksiz yapılması halinde dahi adaletin yerine gelmeyecÄŸini savunarak, siyasilerin de hesap vermesi gerektiÄŸini söyledi.

"301 maden iÅŸçisi burada alenen açık bir ÅŸekilde katledildi. Bunu biz iÅŸ kazası demedik. Ä°ÅŸ kazası demenin de bu katliamı örtme anlamına geleceÄŸini hep söyledik. Tabii ki bütün Türkiye'nin 7'den 70'e hepimizin yüreÄŸi Soma'da madenci ÅŸehit aileleriyle birlikte attı. Hepimizin aklı, yüreÄŸi gönlü burada. Belki bu mahkeme salonunda mahkeme heyetinin yapabileceÄŸi elinden gelen bir yargılamayla iyi kötü bir adalet çıkarmaya çalışacaklar. Fakat buradaki yargılama en mükemmel ÅŸekilde yapılsa ve sanıklar hak ettikleri cezayı tümden alsalar dahi Soma katliamının hesabı soruldu anlamına gelmeyecek. Adaletin yerini bulduÄŸu anlamına gelmeyecek. Nihayetinde içeride yargılanan sanıklar sadece bütün bu olup bitenlerden tek sorumlu deÄŸildir. Bu ülkenin baÅŸbakanı 301 maden iÅŸçisinin katledilmesine, 'Bu iÅŸin fıtratında var' diyebilmiÅŸtir. Enerji bakanı koltuÄŸunu terk etmeyi, istifa etmeyi kendine zul görmüÅŸtür. Tek bir siyasetçi bugün sanık sandalyesinde deÄŸildir. Tek bir siyasi sorumlu hesap verme makamında deÄŸildir."

Aileler duruÅŸma öncesi basın açıklaması yaparak adalet istediklerini söyledi.

[FotoÄŸraf: Turaç Top / Al Jazeera Türk]

Madenci aileleri 8'i tutuklu 45 sanığın yargılandığı duruÅŸma öncesi Madenci Heykeli'ne karanfil bıraktı. DuruÅŸma öncesi aileler adına açıklamayı Soma'da hayatını kaybeden madenci UÄŸur Çolak’ın babası Ä°smail Çolak yaptı. Çolak adil yargılama istediklerini söyledi.

Sonra baret ve kaybettikleri yakınlarının fotoÄŸraflarının olduÄŸu tiÅŸörtlerle duruÅŸma salonuna geldiler.

 

Facianın başından beri konuyu takip eden CHP'li Özgür Özel de duruÅŸmadaydı. [FotoÄŸraf: Turaç Top / Al Jazeera Türk]

"Salonda yargılanmalılar"

Ä°smail Çolak can güvenliÄŸi nedeniyle sanıkların mahkemeye getirilmemesine tepkiliydi; "Adalete güvenmiyorum. Bunu için nedenim çok. Hem dava geç açıldı, bir de üstüne sanıkların duruÅŸmaya gelmemesine karar verildi. DuruÅŸmaya katılsalar ne kadar insanı maÄŸdur ettiklerini görecekler. Onların dışındaki sorumlular da hâlâ ortalıkta geziyor. O salona gelip yargılanmaları en büyük talebimiz" dedi. 

Madenci Zeki Gezer’in eÅŸi Pınar Gezer de, “Gerçek sorumlular niye yargılanmıyor? Sanıkların o salonda bulunmasını, yüzlerini görmek istiyorum. Gözümün içine bakıp konuÅŸabilecekler mi?" sözleriyle tepkisini dile getirdi.

Ne kadar sürerse sürsün takipçisi olacakları davadan en ağır cezanın çıkması ise en büyük temennileri.

Somalı bir kadın 301 madencinin adının yazıldığı listede kendi eşinin ismini arıyor.

[FotoÄŸraf: AFP]

Kültür merkezi duruÅŸma salonuna çevrildi

Dava, duruÅŸma salonuna çevrilen Akhisar’daki Bülent CiÄŸeroÄŸlu Kültür Merkezi’nde görülüyor. Akhisar Cumhuriyet BaÅŸsavcılığı duruÅŸmanın taraflarının sayı olarak fazla olması nedeniyle Akhisar Belediyesi’nden dört bin TL karşılığında bir yıllığına kültür merkezini kiraladı.

700 kiÅŸilik kültür merkezi; marangozluk iÅŸleri, nezarethane, kapıların tadilatı, ses sistemi, mefruÅŸat, elektrik abone iÅŸlemleri, bakım ve onarımı, korkuluk yapımı, paratoner yapımı, dış ortam güvenlik kameraları ve yangın alarm sistemi için toplam 95 bin 507 lira 73 kuruÅŸ harcanarak duruÅŸma salonu haline getirildi.

Güvenlik önlemleri de artırılmış durumda. Ä°lk duruÅŸmada bine yakın polis görev yaptı.

Kültür merkezi, bir yıllığına belediyeden kiralandı.

[FotoÄŸraf: Turaç Top / Al Jazeera Türk]

Soma'da ne oldu?

13 Mayıs 2014’te Türkiye tarihinin en ağır felaketlerinden biri yaÅŸandı. Alp Gürkan’ın sahibi olduÄŸu Soma Holding’e baÄŸlı Soma Kömür Ä°ÅŸletmeleri Anonim Åžirketi’nde akÅŸam saatlerinde yangın çıktı.

Mahsur kalanları kurtarmak için Türkiye’nin seferber olduÄŸu, günler süren çalışma sonrası acı bilanço ÅŸöyleydi: 301 ölü, 162 yaralı…

Sekiz kiÅŸi tutuklu

Soma ve çevresindeki ilçelerde nerdeyse her bir eve ateÅŸ düÅŸtü. Faciayla ilgili Soma Cumhuriyet Savcılığı’nca hemen soruÅŸturma baÅŸlatıldı. Gözaltına alınan Soma Holding Yönetim Kurulu BaÅŸkanı ve CEO’su Can Gürkan, ÅŸirket yöneticileri Akın Çelik, Ramazan DoÄŸru, mühendis Ertan Ersoy, madenin emniyet vardiya amirleri Ä°smail Adalı, Yasin Kurnaz, Hilmi Kazık ile Mehmet Ali Günay Çelik nöbetçi mahkemece tutuklandı.

Faciaya iliÅŸkin bilirkiÅŸi raporunun Eylül’de Akhisar Cumhuriyet BaÅŸsavcılığı'na teslim edilmesinin ardından savcının talimatıyla gözaltına alınan, aralarında Soma Kömürleri A.Åž. ve Ege Linyitleri Ä°ÅŸletmesi çalışanlarının bulunduÄŸu 24 kiÅŸi ise ifadelerinin ardından serbest bırakıldı.

Ä°ddianame 10 ay sonra kabul edildi

Soma Cumhuriyet Savcılığı soruÅŸturmanın ardından sonra halen 8'i tutuklu, 37’si tutuksuz 45 sanıkla ilgili hazırladığı iddianameyi geçen Kasım ayında tamamladı. Ancak Akhisar Ağır Ceza Mahkemesi eksik bulduÄŸu iddianameyi savcılığa iade etti. Eksiklikler giderildikten sonra iddianame geçen ay kabul edildi. Mahkeme 13 Nisan’ı ilk duruÅŸma günü olarak belirledi ve tutuklu sanıkların can güvenlikleri gerekçesiyle duruÅŸmaya getirilmemesine, kaldıkları cezaevinden görüntülü katılmalarına karar verdi.

301 kez 25 yıl hapis

231 sayfalık iddianamede, tutuklu sekiz ÅŸüphelinin "olası kasıtla öldürme" suçundan 301 kez 20 yıldan 25 yıla, "neticesi sebebiyle ağırlaÅŸmış yaralama" suçundan öncekine göre artarak, 162 kez 2 yıldan 6 yıla kadar hapisle cezalandırılmaları istendi.

Tutuksuz 37 sanığın ise taksirle birden fazla kiÅŸinin ölümüyle birlikte birden fazla kiÅŸinin yaralanmasına sebep olma suçundan 2 yıldan 15 yıla kadar hapsi talep edildi. Bunlardan 25'inin cezalarının "bilinçli taksir" olduÄŸu gerekçesiyle, Türk Ceza Kanunu'na (TCK) göre üçte birden yarısına kadar artırılması talebinde bulunuldu.

Ä°ddianamede ölen iÅŸçilerin yakınlarından 487 kiÅŸi ÅŸikâyetçi, olayda yaralanan 162 kiÅŸi ise maÄŸdur-müÅŸteki olarak yer alıyor.

Soma'daki facia, Türkiye'nin en büyük madencilik kazası olarak tarihe geçti. [FotoÄŸraf: AA / ArÅŸiv]

 

Åžu an yargılanacak kamu görevlisi yok

Faciayla ilgili bilirkiÅŸi heyetlerince iki ayrı rapor hazırlanıp soruÅŸturmayı yürüten savcılığa ulaÅŸtırıldı. Ä°kinci bilirkiÅŸi raporunun sonuç bölümünde, olayın nedenine iliÅŸkin olarak ÅŸu ifadelere yer verildi:

“Maden kazasının pek çok ihmal ve kusurun bir araya gelmesi sonucu meydana geldiÄŸi, kazanın önlenebilir olduÄŸu fikri oluÅŸmuÅŸtur. Otopsi sonuçlarına göre, ölümlerin büyük çoÄŸunluÄŸu CO (karbonmonoksit) kaynaklı COhb (karboksihemoglobin) zehirlenmesi sonucunda meydana gelmiÅŸtir. Bu boyutta bir zehirlenmenin meydana gelebilmesini saÄŸlayacak CO konsantrasyonuna, yeraltı ocağının boyutları göz önüne alındığında, tek başına bant, ahÅŸap tahkimat ve PVC boru yanmasının neden olması olası görülmemektedir. Olayın ana kaynağı, U 3 trafosu etrafında topuk bırakılan kömürün kontrolsüz ÅŸekilde kendiliÄŸinden yanması sonucu oluÅŸan CO’nun hava giriÅŸine ulaÅŸması, temiz hava ile temas eden, kendiliÄŸinden yanan kömürün tam yanmaya dönüÅŸmesi, bu yangının 4 nolu kömür nakil bandının bulunduÄŸu yoldaki bant, ahÅŸap, kabloları tutuÅŸturması ve su ile soÄŸutma çalışmaları sırasında açığa çıkan zehirleyici ve boÄŸucu gazlardır.”

BilirkiÅŸiler, tespitlerine dayanarak, Maden Ä°ÅŸleri Genel Müdürü, Türkiye Kömür Ä°ÅŸletmeleri Yönetim Kurulu BaÅŸkanı’nın da aralarında bulunduÄŸu birçok kamu görevlisini ‘asli’ ve ‘tali’ kusurlu buldu.

Suçlanan kamu görevlileri hakkında soruÅŸturma yapılması için Danıştay’a açılan davalar ve ilgili bakanlıklara yapılan baÅŸvurulardan izin çıkmaması nedeniyle ÅŸu ana kadar sonuç alınamadı. Ä°ddianamede kamu görevlilerine yer verilmedi.

Komisyon araştırdı

Faciayla ilgili TBMM’de Soma AraÅŸtırma Komisyonu kuruldu. Milletvekillerinden ve uzmanlardan oluÅŸan komisyon, tutuklu sanıklar baÅŸta olmak üzere madenci aileleri, yakınları ve ÅŸirket görevlileriyle görüÅŸmeler yaptı. Aylar süren incelemenin ardından raporu açıklayan Komisyon BaÅŸkanı Ali Rıza Alaboyun, “Bu tabiat kanunu deÄŸil, rapor iyi incelenirse ihmal ortaya çıkar” deÄŸerlendirmesini yaptı.

Raporda maden kazalarının önlenmesi için Maden Bakanlığı’nın kurulması, sertifikalı iÅŸçi yetiÅŸtirilmesi önerildi.

Kaynak: Al Jazeera

MUhABÄ°R: 

Turaç Top