Obama: Ä°ran bizi tatmin etmezse anlaÅŸma olmaz

ABD BaÅŸkanı Barack Obama, Ä°ran’ın nükleer programına yönelik muhtemel bir anlaÅŸmayı, Ä°ran’ın nükleer silah elde etme yollarını engelleyeceÄŸi noktasında kendilerini tatmin etmemesi halinde imzalamayacaklarını söyledi.

Panama’da düzenlenen Amerika Devletleri Zirvesi’nin ardından Washington’a hareketinden önce basın toplantısı düzenleyen Obama, gazetecilerin Ä°ran’ın nükleer programına yönelik batılı ülkeler ile Tahran yönetimi arasındaki anlaÅŸma çabalarına yönelik soruları da cevapladı.

Muhtemel bir anlaÅŸmanın Ä°srail BaÅŸbakanı Binyamin Netanyahu ile ABD’deki bazı Cumhuriyetçi çevrelerin istediÄŸi anlamda “mükemmel” olmayacağını belirten Obama, "Amacımız Ä°ran’ın nükleer silah elde etmesini önlemek" ifadesini kullandı.

Obama, Ä°ran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney’in Nisan başında varılan uzlaşıya iliÅŸkin geçtiÄŸimiz günlerdeki açıklamalarının yöneltilmesi üzerine, Hamaney ve Ä°ran’daki diÄŸer yetkililerin bu konuya kendi iç siyasetleri açısından yaklaÅŸtıklarını söyledi.

Ä°ranlı siyasetçilerin kendi pozisyonlarını korumak için bu tür bir yaklaşımı benimsemelerinin kendisi için sürpriz olmadığını dile getiren Obama, "Onların onurlarını, görüÅŸlerini ve politikalarını memnun edecek fakat bizim de asıl ve uygulanabilir hedeflerimizi karşılayacak bir nihai anlaÅŸma yapmanın bir çok yolu olabilir" diye konuÅŸtu.

"Her zaman söylediÄŸim ÅŸey, bizim (anlaÅŸma olmaması halinde) geriye dönme ihtimalimizin olduÄŸudur" diyen Obama, nihai anlaÅŸmanın çetin görüÅŸmeler gerektireceÄŸini ve kendilerinin imzalamayacağı bir anlaÅŸmayla da sonuçlanabileceÄŸine iÅŸaret etti.

Obama, ABD Kongresi’nde bazı çevrelerin Ä°ran’ın nükleer programına dönük yürütülen çabalara yaklaşımlarını da eleÅŸtirdi.

Cumhuriyetçi Parti Arizona Senatörü John McCain, bir radyo programında yaptığı açıklamada, dini lider Hameney’in anlaÅŸmaya dair yorumlarının, yaptırımların aÅŸamalı olarak kaldırılacağını ve ihlal edilmesi durumunda yeniden yürürlüÄŸe gireceÄŸini söyleyen ABD DışiÅŸleri Bakanı John Kerry’den daha güvenilir olduÄŸunu dile getirmiÅŸti.

Obama da, bu yaklaşımı eleÅŸtirerek, "BaÅŸkan veya dışiÅŸleri bakanının kim olduÄŸuna bakılmaksızın, bizim dış politikayı bu ÅŸekilde yönetmemiz gerekiyor" dedi.

Obama, nihai anlaÅŸmaya yönelik kongrenin dış iliÅŸkiler komitesindeki önde gelen Cumhuriyetçi ve Demokrat senatörlerle görüÅŸtüÄŸü bilgisini verdi.

Herhangi bir anlaÅŸmaya ulaşılmadan peÅŸin yargıda bulunulmasından kaygı duyduÄŸunu belirten Obama, muhtemel bir anlaÅŸma ihtimalini prosedür tartışmalarıyla ortadan kaldırma çabası içerisinde bulunanlardan da endiÅŸe duyduÄŸunu aktardı.

Bir nükleer anlaÅŸmanın, Ä°ran’ın nükleer silah elde etmesini önleyecek en iyi yol olduÄŸuna hala inandığını belirten Obama, ÅŸunları kaydetti:

"Herkesin niçin bu denli baÅŸarısızlık beklentisi içerisinde olduÄŸunu anlamıyorum. AnlaÅŸmaya karşı çıkanlar, nasıl iyi bir anlaÅŸmaya varacağımızdan ziyade nasıl iyi anlaÅŸma elde edemeyeceÄŸimize odaklanmış durumdalar. Benim asıl söylemek istediÄŸim ÅŸey, anlaÅŸmanın ne olacağını bekleyip görmek. EÄŸer anlaÅŸmanın Ä°ran’ın nükleer silah elde edeceÄŸi yolları engelleyeceÄŸinden tatmin olmazsak, biz bu anlaÅŸmayı imzalamayacağız."

"KÜBA, ABD Ä°ÇÄ°N TEHDÄ°T DEĞİL"

Obama, Küba Devlet BaÅŸkanı Raul Castro ile zirve kapsamındaki "tarihi" görüÅŸmesiyle ilgili bir soru üzerine, “Raul Castro ile aramda çok samimi ve verimli bir görüÅŸme yaptım" ifadesini kullandı.

Castro ile daha önce iki kez telefonda bir kez de bugün yüz yüze görüÅŸme gerçekleÅŸtirdiÄŸini bilgisini veren Obama, "Toplumun nasıl yönetilmesine dair farklı görüÅŸlerimiz var. Castro’ya demokrasi, insan hakları, toplanma özgürlüÄŸü ve basın özgürlüÄŸü konularında sesimizi yükseltmeyi sonlandırmayacağımızı doÄŸrudan ilettim" diye konuÅŸtu.

Küba’nın da ABD politikalarına yönelik kaygılarını dile getirmeye devam edeceÄŸini belirten Obama, iki ülkenin diplomatik ve ekonomik iliÅŸkilerinin normalleÅŸtirilmesi çabalarının devam edeceÄŸini kaydetti. Obama, "Küba ile iliÅŸkilerimizi normalleÅŸtirmeye devam edeceÄŸiz" dedi.

"Küba’da rejim deÄŸiÅŸikliÄŸi peÅŸinde deÄŸiliz" diyen Obama, "Biz ne yaparsak yapalım, Küba’ya bir deÄŸiÅŸim geliyor" ifadesini kullandı.

Obama, Küba ile on yıllardır iÅŸlemeyen bir politikanın ardından yeni bir ÅŸey denemek istediklerine vurgu yaparak, Küba’nın ABD için bir tehdit oluÅŸturmadığının altını çizdi. ABD için terör örgütü DAEÅž’in, Ä°ran’ın nükleer silah elde etmesinin, Yemen ve Libya’daki silahlı grupların ve Boko Haram’ın tehdit oluÅŸturduÄŸuna vurgu yapan Obama, "Küba, ABD için bir tehdit deÄŸildir" açıklamasında bulundu.

Washington ile Havana’da karşılıklı elçiliklerin açılması noktasında Küba tarafında ÅŸu anda bazı endiÅŸeler bulunduÄŸu belirten Obama, bu noktada bir çerçeve belirlediklerini ancak detayların önemli olduÄŸunu dile getirdi.

Obama, Castro ile görüÅŸmesinde, ABD DışiÅŸleri Bakanlığının Küba’nın teröre sponsor olan ülkeler listesinden çıkarılmasının ele aldıklarını ve bu noktadaki kararını ilerleyen günlerde vereceÄŸini belirterek, Washington’a dönüÅŸte bakanlığın tamamladığı deÄŸerlendirmeyi inceleme imkanı bulacağını ifade etti.

Panama'daki zirve kapsamında, elli yıl sonra ilk kez bir ABD BaÅŸkanı ile Küba Devlet BaÅŸkanı yüz yüze görüÅŸme yaptı. ABD BaÅŸkanı Barack Obama ve Küba Devlet BaÅŸkanı Raul Castro, bugün ilk kez bir araya gelmiÅŸlerdi.