Cezaevindeki çocuklar birbirlerine eziyet ediyor

Åžakran Çocuk Cezaevi’nde, iÅŸkence ve cinsel istismar iddialarını inceleyen Ä°zmir Barosu, rapor hazırladı. Rapora göre, çocukların ÅŸiddet gördüÄŸü iddia edilen mavi odada, kurumuÅŸ kan lekeleri tespit edildi. GörüÅŸme yapılan çocukların koÄŸuÅŸtaki büyüklerin küçükleri ve yeni gelenleri dövdüÄŸünü, hakaret ettiÄŸini, bu sebeplerle ezilenlerin olduÄŸunu, yaÅŸça büyük ve güçlü olan “aÄŸabey”lerin otoritesine uymayanların cezalandırıldığı, hatta bazı çocukların bu sebeplerden yönetime dilekçe vererek koÄŸuÅŸlarının deÄŸiÅŸtirilmesini talep ettiklerini aktardığı kaydedildi.

Ä°zmir Barosu Çocuk Hakları Merkezi sorumlu yönetim kurulu üyesi avukat Nuriye Kadan, üye avukatlar Derya Durmaz, Birsen ÅžimÅŸek, Nilgün CoÅŸkuner ve Emel YeÅŸildaÄŸ’ dan oluÅŸan heyet, Åžakran Çocuk ve Gençlik Kapalı Ceza Ä°nfaz Kurumu'nda yaptığı incelemenin ardından 23 sayfalık bir rapor hazırladı.

Ä°zmir Ceza ve Tevkif Evlerinden sorumlu Cumhuriyet BaÅŸsavcı Vekili Mehmet Fatih Öztürk, Åžakran Cumhuriyet Savcısı GüneÅŸ Okur, Cezaevi Müdürü ve bir ekip infaz koruma memuru eÅŸliÄŸinde 3 Mart'ta cezaevinde incelemelerde bulunulduÄŸu belirtilen raporda, cezaevinin koridor aralarında güvenlik nedeniyle demir kapıların kilitli tutulduÄŸu, iç ve dış alanların güvenlik kameralarıyla izlendiÄŸi kaydedildi.

Psikolog tarafından çocuklara iliÅŸkin grup çalışmalarının yapıldığı oda, oyun odası, kurs alanları, sinema ve gösteri salonu, kütüphane, okuma odası, sınıf gibi alanların incelendiÄŸi belirtilen raporda, yetkililerce bilgi verildiÄŸi, ancak bu alanlarda çocuk bulunmadığından daha fazla gözlem yapılamadığı ifade edildi.

Cezaevindeki basketbol sahasında 4-5 çocuÄŸun basketbol oynadığı, bir çocuÄŸun ayakkabıları olmadan bisiklete bindiÄŸinin görüldüÄŸüne yer verilen raporda, “Bu gezide çocuklarla temas kurulabilen tek alan olduÄŸundan çocuklarla konuÅŸulmaya çalışıldı. Ancak yönetici müdür ve savcıların da olduÄŸu heyet karşısında çocukların her ÅŸeyden memnun olduklarını belirten kısa ve ayrıntıdan uzak cevaplar verdikleri gözlenmiÅŸtir” denildi.

Çocukların bulunduÄŸu ünitelerden zaman zaman yükselen sesler ve kapı tekmeleme seslerinin duyulduÄŸu kaydedilen raporda, bu durumun cezaevi müdürü tarafından çocukların top oynadıkları ve topu kapıya vurdukları ÅŸeklinde açıklandığı ifade edildi.

MAVÄ° ODA Ä°ZLENÄ°MLERÄ°

Heyetin talebi üzerine “mavi oda/süngerli oda” olarak adlandırılan yan yana iki “hücre”den oluÅŸan odaların gezildiÄŸi, odanın taban, tavan ve duvarların strafor benzeri bir maddeyle kaplandığı, odada hiçbir eÅŸyanın bulunmadığı, sadece köÅŸede küçük bir alaturka tuvalet olduÄŸu görüldüÄŸü belirtilen raporda ÅŸu ifadelere yer verildi:

“Cezaevi müdürünce sorun çıkaran çocukların sakinleÅŸmesi için burada en fazla 3 saat kadar bekletilmesi için kullanıldığı belirtilen bu odanın bazı yerlerinde kurumuÅŸ kan lekeleri, duvar ve tavanlarında kazınma ÅŸeklinde yazılmış isim, harf, rumuz ve sözler olduÄŸu görülmüÅŸtür. Kan lekelerinin ve bu yazıların nasıl yazıldığı sorulduÄŸunda, 'burada kalan çocukların tuvalet taşına çarpmak suretiyle kendilerine zarar verdikleri, yaralandıkları, tuvalet taşından kopardıkları parçalarla da duvar ve yerlere kazımak suretiyle yazı yazdıkları' beyan edilmiÅŸtir. Mavi odanın yanında tek kiÅŸilik düzenlenen çok dar ve küçük tecrit odalarında ise herhangi bir çocuÄŸun tutulmadığı beyan edilmiÅŸtir.”

GörüÅŸme yapılan çocukların hepsinin “mavi oda”yı bildiÄŸi, fakat hiç götürülmediklerini belirttikleri, mavi odada kamera olduÄŸundan çocukların utandıkları için tuvaletlerini bile yapamadıklarını duyduklarını, mavi odaya üzerinde sadece alt iç çamaşırı ile "atıldığını" ve görevlilerce yüzleri hariç olarak tekme tokat dövüldüklerini, bu nedenle her yerin kan içinde kaldığını, hatta bu yüzden Ä°zmir Barosu'nun ziyaretinden önce bu odanın çocuklara temizlettirildiÄŸini ifade ettikleri kaydedildi. 

DuruÅŸmaya gidip gelirken beklenilen "bekleme odası" adı verilen yerde kamera olmadığı için çocuk ve gençlerin en çok burada küfür edip birbirlerini dövdüklerini belirttikleri raporda yer aldı.

ÇOCUKLARIN GÖRÜÅžMELERDEKÄ° TUTUM VE DAVRANIÅžLARI

Raporda, çocukların verdikleri cevaplar kısa ve tutuk olduÄŸu, konuÅŸmak için istekli olmadıkları, sadece sorulanlara cevap verdikleri, konuÅŸurken kontrollü ve sakin, fakat tedirgin oldukları ve göz teması kurmadıkları, cezaevi hakkında çok fazla konuÅŸmak istemedikleri, basında çıkan haberleri bildikleri ve söz konusu olaylara ÅŸahit olmadıklarının anlaşıldığı bildirildi.

“GörüÅŸme yapılan çocuklar cinsel suç, baskı veya rahatsızlık veren bir ÅŸey olmadığını söylerken aÄŸlamaklı olmuÅŸ, söyleyip söylememek arasında kararsızlık yaÅŸamıştır” denildi.

"MERDÄ°VEN ALTI; KAMERAYLA Ä°ZLENMEYEN KÖR NOKTA"

Ä°nfaz koruma memurlarının 17.30’da mesailerinin sona erdiÄŸi, çocukların 23.00’dan önce odalarına girmelerinin yasak olduÄŸu, uykusu gelen çocuklar bazen ortak alandaki sandalyeleri birleÅŸtirerek uyumak zorunda kaldığı, 17.30-23.00 arası zaman diliminde sadece kamerayla gözlendiÄŸi, ancak yukarı kata çıkan beton merdivenlerin altında 4-5 kiÅŸinin sığabileceÄŸi bir boÅŸluk alanın olduÄŸu ve bu alanın kamera ile izlenemediÄŸi ifade edildi.

Cezaevinde bir adet saÄŸlık merkezinin bulunduÄŸu, aile hekiminin gerekli görmesi halinde çocukların AliaÄŸa ve Ä°zmir’deki hastanelere sevk edildiÄŸi, ancak mesai saati bitimi olan 17.30’dan sonra cezaevi bünyesinde görevli hekim bulunmadığı, hastaneye sevki gerçekleÅŸen acil durumlar dışında çocuk ve gençlerin saÄŸlık hizmeti alamadıkları kaydedildi.

Çocukların ifadelerinden ilaç kullanımının yaygın olduÄŸu, bu nedenle çocuklarda uyku halinin gözlemlendiÄŸi, ilaçların istenildiÄŸinde cezaevi doktorlarınca verildiÄŸi ifade edildi.

Raporun sonuç bölümünde ise, “Çocuk ceza infaz kurumları, çocuk adalet sistemine aykırıdır. Çocuk adalet sisteminin amacı çocuÄŸu yargılamak ve dört duvar arasına kapatmak deÄŸil, suça iten sebepleri araÅŸtırmak, ortadan kaldırmak ve çocuÄŸu rehabilite etmektir. Ceza yasalarının revize edilmesi, çocuk ve genci rehabilite edip topluma kazandırma ya yönelik kurum ve kuruluÅŸların oluÅŸturulması gerekmektedir” görüÅŸlerine yer verildi.