Abdullah Gül: IŞİD'in mutlaka yenilmesi lazım

Marmara Grubu Vakfı tarafından WOW Otel Kongre Merkezi’nde düzenlenen “18. Avrasya Ekonomi Zirvesi”nin ikinci gününde gerçekleÅŸen ‘Akil Ä°nsanlar Oturumu’nda, aralarında 11. CumhurbaÅŸkanı Abdullah Gül’ün de olduÄŸu bazı Orta Avrupa ve Balkan ülkelerinin eski ve yeni 12 cumhurbaÅŸkanı bir araya geldi.

Zirveye, Gül’ün yanı sıra, KaradaÄŸ CumhurbaÅŸkanı Filip Vujanovic, Makedonya CumhurbaÅŸkanı Gjorge Ä°vanov, Bosna-Hersek CumhurbaÅŸkanı Marinko Cavara, eski Bulgaristan CumhurbaÅŸkanı Petar Stoyanov, eski Arnavutluk CumhurbaÅŸkanı Bamir Topi, eski Çek Cumhuriyeti CumhurbaÅŸkanı Vaclav Klaus, eski Letonya CumhurbaÅŸkanı Valdis Zatlers, eski MoÄŸolistan CumhurbaÅŸkanı Punsulmaa Ochırbat, eski Moldova CumhurbaÅŸkanı Petru Lucinschi, eski Romanya CumhurbaÅŸkanı Emil Constantinescu ve eski Slovenya CumhurbaÅŸkanı Danilo Türk, konuÅŸmacı olarak katıldı.

“Ä°LK 15 YIL ÇOK BÜYÜK PROBLEMLER, KARMAÅžIKLIKLAR VE ÇELÄ°ÅžKÄ°LERLE GEÇTÄ°”

Eski ve yeni cumhurbaÅŸkanları ‘Ä°nsanlık Nereye Gidiyor?’ konulu oturumda birer konuÅŸma yaptı. Oturumun ilk konuÅŸmasını yapan Abdullah Gül, 21. yüzyıla çok olumlu düÅŸüncelerle ve ümitli bir ÅŸekilde girildiÄŸini, ancak bu yüzyılın ilk 15 yılının çok büyük problemler, karmaşıklıklar ve çeliÅŸkilerle geçtiÄŸini söyledi.Gül, “GloballeÅŸmenin ortaya çıkardığı bir gerçek var: Ä°letiÅŸim açısından, kültürel açıdan bütün ülkeler birbirine çok baÄŸlanmış vaziyette. Böyle olunca, siyasi problemlerin, ekonomik problemlerin keskinliÄŸini muhafaza ediyor olması çeliÅŸkili bir durumdur. Ancak inanıyorum ki, tarihte nasıl çıkan olaylarda problemler olduysa ve onların içinden nasıl çıkıldıysa, bu kez daha kolay çıkılacaktır. Çünkü bu kez seçilmiÅŸ parlamentolar var, sivil toplum örgütleri çok güçlü, basın birçok ülkede uyarıcı iÅŸlevini yapıyor” dedi.

“AB’NÄ°N ASLA KENDÄ° Ä°ÇÄ°NE KAPALI KALMAMASI GEREKÄ°R”

Avrupa’nın 2. Dünya Savaşı’yla çok büyük bir tecrübeden geçtiÄŸini kaydeden Gül, ideolojik ve siyasi bölünmelerin maliyetinin Avrupa tarafından çok ciddi ÅŸekilde ödendiÄŸini ifade etti.Avrupa BirliÄŸi’nin (AB) kurulmasıyla yeni bir düzene geçildiÄŸini belirten Gül, Avrupa’da ortaya çıkan aşırı akımlara dikkat çekti. Gül, ÅŸöyle devam etti: 

“Avrupa’daki bazı aşırı akımların gerek saÄŸ gerek soldan olsun Rusya ile olan yakın iliÅŸkileri çok dikkat çekici. Rusya, Avrupa’nın bir parçası olursa müspet sonuçlar ortaya çıkar. EÄŸer çeÅŸitli saiklerden dolayı Avrupa’daki bu akımlar desteklenirse, ki soÄŸuk savaÅŸ döneminde bunlar maalesef oldu, o zaman baÅŸka bir dünya da ortaya çıkar. Ukrayna meselesine baktığımızda, kaygılar ne kadar artsa yerindedir. Özellikle Kırım’ın bütün uluslararası hukuku bir kenara bırakılarak ilhak edilmesi, oranın orta ve uzun dönemde asimile gayretlerinin çok büyük bir ÅŸüpheler uyandırdığını söylemek isterim. Burada AB’nin çok büyük sorumluluÄŸu var. AB’nin asla kendi içine kapalı kalmaması gerekir. AB, geniÅŸledikçe birliÄŸin dışındaki Avrupa’ya da deÄŸerlerini yaymaya baÅŸlar. Bu, hem AB hem NATO ÅŸemsiyesi altında istikrarın, güvenliÄŸin saÄŸlanması; ayrıca küçük ihtilafların da çözümünü daha rahat saÄŸlar.”

“ORTADOÄžU’DA YAÅžANANLAR Ä°NSANLIK ADINA ÇOK ÜZÜCÜ”

Abdullah Gül, konuÅŸmasında, OrtadoÄŸu’daki olaylara da deÄŸinerek, yaÅŸananların insanlık adına çok üzücü olduÄŸunu dile getirdi. OrtadoÄŸu’da uzun sürecek savaÅŸlara fırsat verilmemesi gerektiÄŸinin altını çizen Gül, ÅŸöyle konuÅŸtu:“OrtadoÄŸu’da uzun sürecek kavgalar, savaÅŸlar, çatışmalar vakum doÄŸurur. Bunlar adeta ‘Pandoranın Kutusu’nu açmak gibi olur. Irak’ta yaÅŸananları gördük. Savaşın Suriye’ye taşınması ayrı bir felaket getirdi. Birdenbire sınırların anlamsızlığı, toplumların nasıl birleÅŸtiÄŸi ortaya çıkmış oldu. Burada en çok üzülenler Müslümanlardır, çünkü radikalleÅŸme, aşırılık ve nihayetinde terörizm... Bu iklim OrtadoÄŸu’da oluÅŸmamış olsaydı, bu tip yapılanmaların da ortaya çıkması söz konusu olmayacaktı. Çünkü 4-5 sene geriye gidildiÄŸinde görülecek ÅŸey ÅŸudur; vatanına, ailesine, ülkesine baÄŸlı insanlar, ülkeleri kavga, savaÅŸ ortamına gelince, herkes kendisine bir yol seçiyor. Bu yol, insanları rüyalarında görmeyecekleri noktalara götürüyor.”

“IŞİD’Ä°N MUTLAKA YENÄ°LMESÄ° LAZIM”

Abdullah Gül, “Bizim Türkiye olarak DEAÅž dediÄŸimiz ya da IŞİD olarak bilinen bu yeni yapılanma bölgede mutlaka yenilmesi lazım. Bu, öyle bir yapılanma oldu ki, birdenbire organik olarak Avrupa ile Ä°ngiltere, Fransa ile OrtadoÄŸu’yu birbirine baÄŸlamış oldu. Çünkü buralardan adeta insan devÅŸiriliyor ve geliyor. Aslında ortaya çıkan bir fenomen, bir yıkım, bir ümitsizlik, adaletsizlik, fakirlik, eÄŸitimsizliÄŸin ortaya çıkardığı bir fenomen yapı bu IŞİD dediÄŸimiz ÅŸey. Bu yapıyı sadece askeri tedbirlerle geriletmek, yok etmek yeterli deÄŸil. Bunun muhakkak ‘hard power’ unsurların yanında ‘soft power’ unsurlar da kullanmak gerekiyor. Bölge insanlarının ikna edilmesi, aÅŸiretler, kabileler, liderlerle çok iyi bir ÅŸekilde konuÅŸulması ve bunlara ümit verilmesi, düzenin kurulabileceÄŸinin gösterilmesi gerekli olduÄŸu kanaatindeyim. Bunun için büyük bir iÅŸbirliÄŸi gerekiyor” diye konuÅŸtu.Gül’ün ardından, oturumda sırasıyla söz alan konuk cumhurbaÅŸkanları görüÅŸlerini dile getirdi.