'Nükleerde ilerleme var'

ABD DışiÅŸleri Bakanı John Kerry, Ä°ran ile nükleer müzakerelerde ‘zorlu meselelerin’ olduÄŸu ancak siyasi bir anlaÅŸma için son tarih olan 31 Mart öncesinde 'ilerleme’ kaydedildiÄŸini duyurdu.

Ä°sviçre'nin Lozan kentindeki müzakerelerle ilgili konuÅŸan Ä°ran DışiÅŸleri Bakanı Cevad Zarif de, müzakerelerde ilerleme kaydedildiÄŸini söyledi.

Müzakerelere katılan Avrupalı bir yetkiliye göre, Ä°ran ile Batı ülkeleri arasında kritik müzakereler tarafların anlaÅŸabileceÄŸi ve Ä°ran’ı nükleer silahı geliÅŸtirmekten engelleyebilen bir çözüm bulma noktasından hala ‘çok uzak’.

Ä°sminin açıklanmaması kaydıyla Reuters’e konuÅŸan yetkili, “Bence anlaÅŸmadan hala çok uzağız. Ben gerçekten Cuma gecesine kadar bir anlaÅŸmaya varabileceÄŸimize inanmıyorum” ifadeleri kullandı.

Yetkili, “Ä°ranlıların, ‘meselelerin yüzde 90’i üzerinde anlaÅŸmaya vardık’ sözleri doÄŸru deÄŸildir” dedi.

Ä°ran Atom Enerjisi Kurumu BaÅŸkanı Ali Ekber Salihi, ABD ile yapılan görüÅŸmelerde teknik meselelerin yüzde 90 oranında hallolduÄŸunu söylemiÅŸti.

ABD yönetimi Ä°ran ile nükleer müzakerelerde varılacak olası bir anlaÅŸma halinde, Ä°ran’ın nükleer faaliyetlerine getirilecek kısıtlamanın en az 10 yıl geçerli olması gerektiÄŸini vurguluyor.

 

 

Ä°ran daha önce bunun 8 yılla sınırlanmasını istemiÅŸti.

Teknik anlamda görüÅŸülen bir diÄŸer konu da, uranyum zenginleÅŸtirici santrifüjlerin sayısı. Ä°ran aslında santrifüjlerin hepsinin kalmasını istiyordu. ABD ise sayısı 20 bin olan santrifüjlerin yüzlerle sınırlanmasını istiyordu.

Gelinen son noktada, İran 9000 ABD ise en fazla 6 bin 500'de ısrar ediyor.

Tüm bölge yakından izliyor

Nükleer müzakerelerde siyasi bir anlaÅŸma çerçevesi oluÅŸturulması için son tarih 31 Mart.

Nükleer müzakereler bölge ülkeleri arasında iliÅŸkiler ve güç dengeleri açısından da büyük önem taşıyor.

OrtadoÄŸu'daki Ä°ran etkisi nedeniyle endiÅŸeli olan Ä°srail ve Suudi Arabistan, olası bir anlaÅŸmanın Tahran'ın elini daha da fazla güçlendireceÄŸini öne sürüyor.

Bu yüzden iki ülke, nihai anlaÅŸmanın saÄŸlanmaması için ABD yönetimine baskı yapıyor. Ä°ran ile nükleer müzakereler konusu ABD siyasetinde de Obama yönetimi ve Cumhuriyetçiler arasında hızla tırmanan bir gerilim yarattı.

Nihai bir anlaÅŸma saÄŸlanması halinde Ä°ran'a yönelik yaptırımların kalkması da gündeme gelecek.

Suriye'de Esed'i destekleyen, Irak'ta büyük etkiye sahip olan ve Yemen'de de etki alanını geniÅŸleten Ä°ran'ın yaptırımların kalkmasıyla rahat bir nefes alacak olması, Riyad ve Tel Aviv'de endiÅŸe yaratıyor.

Bu sebeplerle 31 Mart tarihinin OrtadoÄŸu'daki tabloyu da büyük oranda deÄŸiÅŸtirme ihtimali olduÄŸunu söylemek mümkün.

Kaynak: Al Jazeera ve Reuters