Çanakkale: Geçmişi hatırlamak

'Çanakkale Savaşı'nın baÅŸtan sona anlatılması için 30 ciltlik bir kitap yazmak gerekiyor' diyor Prof. Dr. Haluk Oral. Danışmanı olarak çalıştığı 'Derinlerden Siperlere: Çanakkale 1915' sergisini çok kapılı bir keÅŸif alanı olarak tanımlıyor. Ä°ÅŸ Bankası Müzesi'nin konumu itibariyle uygun ve zamanlama açısından da gerekli bir sergi. Çanakkale Savaşı hakkında kulaktan dolma bilgileri birkaç adım öteye taşımak, bütünlüklü olarak savaşı anlamak isteyenler için hazırlanmış özel bir yol haritası niteliÄŸinde.

Bir keÅŸif alanı olmasının sebebi, sergide yer alan obje, harita, fotoÄŸraf ve video gibi her bir parçanın, savaşın bir baÅŸka noktasına açılan bir kapı niteliÄŸinde olması. Mesela savaşın insanı boyutunu merak ediyorsanız, Müstecip Onbaşı'nın başına gelenleri, bizzat kızı Ulviye Balkan tarafından anlatılanlarla öÄŸrenebilirsiniz. Ya da savaşın nasıl bir coÄŸrafyada gerçekleÅŸtiÄŸini daha iyi anlamak istiyorsanız, serginin ilk parçası olan Çanakkale maketini, üzerinde tek tek isimleri yazılmış gemileri, çıkarma yapılan plajları, tepeleri ve bayırları enine boyuna incelemeniz gerekiyor. Bir süredir Çanakkale savaşı üzerinde çalışan ve savaşın gerçekleÅŸtiÄŸi Çanakkale BoÄŸazı'nda bir dizi dalış gerçekleÅŸtirerek belgeseller yapan SavaÅŸ KarakaÅŸ'ın deyimiyle her biri bir 'zaman kapsülü' olan batık gemilerin izini sürdü. Serginin küratörlüÄŸünü de yapan KarakaÅŸ, aynı zamanda bu serginin kendisi için farklı bir önemi olduÄŸuna da deÄŸindi, 'Bu sergi benim için dedemin ÅŸarapnel parçalarıyla yaralanmış ellerini tutma imkânı saÄŸladı.'

'Millette özgüven uyanması saÄŸladı'

Ä°lker TaÅŸ - Al Jazeera

Prof. Dr. Haluk Oral, Al Jazeera'ya sergi hakkında değerlendirmelerde bulundu.

Prof. Dr. Haluk Oral, sergiyle ilgili Al Jazeera'ye bilgiler verdi, 'Tamamı sekiz ay süren Çanakkale Savaşı, Gelibolu Yarımadası'nda, Osmanlı Devleti ile Ä°tilaf Devletleri arasında gerçekleÅŸti. Türk tarihi için çok önemli bir savaÅŸ. Çanakkale muharebesine kadar Osmanlı birçok savaşı kaybetti ancak birdenbire Çanakkale'de büyük bir zafer kazanıyor. Üstelik Ä°ngiltere gibi büyük bir krallığa karşı. Millette bir özgüven uyanmasını saÄŸladı bu savaÅŸ, Ä°stanbul elde kaldı. Tabii bunun da bir sebebi var. DüÅŸünün ki bu savaÅŸ evinizin kapısının önünde gerçekleÅŸiyor. Bu savaşı kaybetsek, düÅŸman evimizin içine giriyor. Ama diÄŸer taraftan da insanın evini koruma içgüdüsü zannediyorum çok daha güçlü, çok daha içten olsa gerek. Tabii orduda yapılan yenilikler var, coÄŸrafyanın da yardımı oldu. Bu sergi özelinde baktığımız zaman da, Onur Akmanlar'ın koleksiyonundan savaÅŸ objeleri, üniformalar, benim arÅŸivimden yazılı emirler var, Mustafa Kemalin bizzat yazıp imzaladığı emirler bunlar, Birinci Dünya Savaşı'nda kullanılmış savaÅŸ afiÅŸleri de yer alıyor.'

Çanakkale SavaÅŸları'nın 100. yılında, "Derinlerden Siperlere: Çanakkale 1915" isimli sergi, Ä°ÅŸ Bankası Müzesi'nde açıldı. Serginin açılışına Müstecip Onbaşı'nın kızı Ulviye Balkan katılarak, basın mensuplarına açıklama yaptı. Serginin küratörlüÄŸünü üstlenen belgesel yapımcısı SavaÅŸ KarakaÅŸ (saÄŸ), sergiyi gazetecilere gezdirdi.

Müstecip Onbaşı'nın kızı

Ä°lker TaÅŸ - Al Jazeera

Müstecip Onbaşı'nın kızı Ulviye Balkan, sergide hazır bulundu.

Serginin açılışına Müstecip Onbaşı'nın kızı Ulviye Balkan ve torunu Kenan Balkan ile Müstecip Onbaşı'nın vurduÄŸu Ä°ngiliz E 20 denizaltısında bulunan William Long'un torunu John Shelton da katıldı. Burada aileler o dönemde yapılan ateÅŸkesin sembolü olarak el sıkıştı.

SavaÅŸ objeleri, orijinal belgeler ve belgesel filmlerden oluÅŸan 'Derinlerden Siperlere: Çanakkale 1915' sergisi, 15 AÄŸustos'a kadar açık kalacak.