Ãœretime ihracat darbesi

Büyümenin öncü göstergesi sanayi üretimi Ocak ayında beklentilerin altında geldi, yüzde 2.2 düÅŸtü. Oysa beklenti yüzde 2.7 artıştı. Bu 2012 Aralık’taki yüzde 0,9 düÅŸüÅŸün ardından en kötü seviye. Ä°ki yılın ardından ilk kez sanayi üretimi düÅŸtü.  

Al Jazeera’ye konuÅŸan Adana Sanayi Odası BaÅŸkanı Zeki Kıvanç’a göre, ihracatın düÅŸmesi sanayide üretimi etkiliyor. Sanayici dolar ile mal alıp euro ile mal satıyor. Euronun dolara karşı deÄŸer kaybetmesi de sanayicinin hesaplarını ÅŸaşırttı. Kıvanç, euro/dolar paritesinden dolayı sanayicinin sıkıntıda olduÄŸunu anlatıyor:

 

 

“Ä°hracat düÅŸüÅŸündeki artış sanayicinin üretimine yansıyor. Pariteden dolayı sanayici sıkıntı çekiyor. Ä°hracat sanayideki durumu anlamak için en büyük gösterge. Åžubat ayı ihracat rakamları da belli. Yatırım yok ÅŸu anda. Sanayi üretiminin düÅŸmesi iÅŸsizliÄŸin tetiklenmesine sebep oluyor.”

“Talep yok, ihracat nasıl artsın?”

Türkiye Ä°hracatçılar Meclisi verilerine göre ihracat Ocak ayında yüzde 9.8, Åžubat ayında da yüzde 13 düÅŸtü. Sanayiciler ve ekonomistler bu rakamlar ışığında Åžubat ayında da sanayi üretiminin düÅŸük gelebileceÄŸini vurguluyor, büyümenin de beklenen de az olabileceÄŸini ifade ediyor. Türkiye, 2015 için Orta Vadeli Program’da büyüme hedefinin yüzde 5’ten yüzde 4.4’e çekmiÅŸti. IMF’nin beklentisi yüzde 3.4.

 

 

Denizli Sanayi Odası BaÅŸkanı Müjdat Keçeci, sanayi üretimi sonuçlarını deÄŸerlendirirken sözlerine “Bu Türkiye’deki yatırım eksikliÄŸinin had safhaya ulaÅŸması, Türkiye’de yatırım yok” diyerek baÅŸlıyor. Al Jazeera’ye konuÅŸan Keçeci, iç ve dış piyasadaki risklere dikkat çekiyor:

“Üretim için yatırım olması gerek. En yüksek düÅŸüÅŸ sanayi üretiminde dayanılı tüketim mallarında. Demek ki iç satışta inanılmaz daralma var. Ä°hracatta da önemli düÅŸüÅŸler var. Parite önemli bir faktör. Bunun dışında Avrupa’da talep düÅŸüÅŸü söz konusu. Rusya ve Ukrayna pazarı da gerçek bir dram artık. Ä°hracatçıların ellerinde stok kaldı, sipariÅŸ yok ki arkası gelsin. Yeterli talep yok. Nasıl üretim artsın?”

Keçeci tablonun böyle devam etmesi durumunda istihdamda iÅŸçi çıkarmaların gündeme gelebileceÄŸini düÅŸünüyor.

"Çevremizdeki sıkıntılar da belirsizlik doÄŸurdu"

Al Jazeera'ye konuÅŸan Türkiye Ä°hracatçılar Meclisi BaÅŸkanı Tahsin Öztiryaki de dövizdeki hareketliliÄŸin sanayicide “Üretip satabilir miyiz?” sorusunu da beraberinde getirdiÄŸini vurguluyor:

“Çevremizdeki sıkıntılar da belirsizlik ortamı doÄŸurdu. Kısa dönemde durum böyle olur ama daha sonra yol alınacaktır. Toparlanma olacaktır.”

Oyak Yatırım Menkul DeÄŸerler BaÅŸekonomisti Mehmet BesimoÄŸlu üretim düÅŸüÅŸünde parite ile hızlı kur artışı ve jeopolitik etkenlerin etkili olduÄŸunu anlatıyor. Al Jazeera’ye konuÅŸan BesimoÄŸlu, bu trendin sürmesi halinde yüzde 3’ler civarındaki büyüme beklentisinine ulaÅŸmanın zorlaÅŸacağını söyledi:

“Sanayi üretimi Åžubat ayı için de farketmeyecek. Tarımda da düzelme olmadı. Olumsuz hava koÅŸulları devam etti Åžubat ayında.”

Türkiye Ä°statistik Kurumu (TÜÄ°K), 2015 yılı ocak ayına iliÅŸkin sanayi üretim endeksi verilerinde bir önceki aya göre mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış ara malı imalatı yüzde 2,7, dayanıklı tüketim malı imalatı yüzde 5, dayanıksız tüketim malı imalatı yüzde 2 oranında azaldı; enerji yüzde 1,1, sermaye malı imalatı yüzde 0,8 arttı.

Ä°malat sanayii alt sektörleri incelendiÄŸinde, Ocak ayında bir önceki aya göre en yüksek artış yüzde 78,7 ile diÄŸer ulaşım araçları imalatında gerçekleÅŸti. Bu artışı yüzde 17,2 ile kok kömürü ve rafine edilmiÅŸ petrol ürünleri imalatı ve yüzde 5,4 ile deri ve ilgili ürünleri imalatı izledi.

Ä°malat sanayinde Ocak ayında bir önceki aya göre en yüksek düÅŸüÅŸ yüzde 11,6 ile bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatında görüldü. Bu düÅŸüÅŸü yüzde 9 ile elektrikli teçhizat imalatı, yüzde 8,2 ile mobilya hariç aÄŸaç, aÄŸaç ürünleri ve mantar ürünleri imalatı takip etti.

Kaynak: Al  jazeer 

Muhabir: Melis Kobal