İngilizlerin parası Osmanlı topraklarında geçmedi!

Çanakkale Savaşı'nın zaferleriyle sonuçlanacağına kesin gözüyle bakan Ä°ngilizler, savaÅŸ sonrası kullanacakları paraları da bastırmıştı. Üzerinde Osmanlıca deÄŸeri belirtilen ve Ä°tilaf devletlerinin zafere olan öz güvenini simgeleyen paralar, Çanakkale geçilemeyince Osmanlı topraklarında geçmedi.

Ä°zmir Nümismatik DerneÄŸi BaÅŸkan Yardımcısı Güçlü Kayral, Çanakkale Savaşı öncesinde Ä°ngiltere'nin Osmanlıca da kullanarak bastırdığı Ä°ngiliz banknotlarının dünyadaki tüm para koleksiyoncuları için çok özel olduÄŸunu belirtti.

Ocak 1915'te kullanıma sunulan ince kağıtlara basılı paralarda özel olarak hazırlanmış filigranların bulunduÄŸunu ifade eden Kayral, bu banknotların bir kısmının üzeri sürÅŸarjlanarak (bir sayının, kelimenin yerine geçmek için üzerine baÅŸka bir sayı veya kelime basma iÅŸi) tedavüle verildiÄŸini aktardı.

PARALAR ASKERLERÄ°N KULLANIMI Ä°ÇÄ°N BASTIRILMIÅž

Kayral, bu banknotların nadir parçalar olmalarından öte sosyo-ekonomik tarih ve savaÅŸ tarihi bakımından birer belge niteliÄŸi taşıdığını vurgulayarak, ÅŸöyle konuÅŸtu:

"Paralarının Osmanlıca sürÅŸarjlanmasının arkasındaki teori subay ve askerlerin maaÅŸlarının bunlarla ödenmesi ve paraların iÅŸgal edilen yerlerde, sonrasında da Ä°stanbul'da askerlerin günlük alışveriÅŸinde kullanılabilecek olmasıydı. Ancak harekatın büyük bir felaket ve baÅŸarısızlıkla sonuçlanması bu teoriyi unutturdu. Ä°ngiliz hazine kayıtlarına göre söz konusu 1 pound ve 10 ÅŸilin , Ä°ngiliz deniz ve kara askeri seferberlik kuvvetleri için bastırıldı ve Mayıs-Haziran 1915 tarihlerinde kullanıldı."

BANKNOTLAR SELANÄ°K'TE BULUNDU

Kayral, Osmanlı arÅŸivlerinde Selanik BaÅŸkonsolosu Kamil Bey'in AÄŸustos 1915'te "Ä°ngilizlerin Ä°stanbul'u zapt edecek olursa tedavül ettirmek üzere tab ettirdikleri banknotların Selanik'te bulunduÄŸu" hakkında sadrazamlığa bilgi verdiÄŸine dair belge yer aldığını söyledi.

"Ä°NGÄ°LÄ°ZLER Ä°ÇÄ°N HATIRLANMAK Ä°STENMEYEN BÄ°R OLAY"

Küçük Anafarta ve Kirte köyleri iÅŸgal altındayken askerlerin meyve ve yumurta almak için köylülere bu paraları vermeye çalıştığını aktaran Kayral, ancak köylülerin kabul etmediÄŸini, bu paraların hiç kullanılamadığını, 1917'de baÅŸka paraların tedavüle sokulduÄŸunu belirtti.

Kayral, sürÅŸarjlı Ä°ngiliz paralarının çok nadir bulunduÄŸuna dikkati çekerek, "SürÅŸarjlı Ä°ngiliz paralarıyla ilgili bu kadar az bilgi olmasının sebebi, böylesine büyük çaplı bir harekatın ağır yenilgi ve hüsran ile sonuçlanmasıdır, doÄŸal olarak hatırlanmak istenen bir olay deÄŸil" dedi.

BANKNOTLARIN ÖZELLÄ°KLERÄ°

Ä°ngilizlerin o dönem hazırladığı 1 poundluk kupür beyaz ve filigranlı kağıda siyah olarak basılmış, üzerine kırmızı mürekkeple ve Osmanlıca harflerle "yüz yirmi gümüÅŸ kuruÅŸ" sürÅŸarjı yer alıyor. Banknotun arka yüzü ise boÅŸ.

10 ÅŸilinlik kupür ise beyaz ve filigranlı kupüre kırmızı olarak basılmış ve Osmanlıca harflerle "altmış gümüÅŸ kuruÅŸ" sürÅŸarjı taşıyor.