Davutoğlu, GAP Eylem Planı'nı açıkladı

GAP Ä°daresi BaÅŸkanlığı'nın Mardin'de düzenlediÄŸi toplantıda GüneydoÄŸu Anadolu Projesi Eylem Planı'nı açıklayan BaÅŸbakan Ahmet DavutoÄŸlu, yeni planla, mevcut yatırımların tamamlanacağını, yenilikçi, ekonomik ve toplumsal geliÅŸimi hızlandırıcı, istihdam arttırıcı, üretim odaklı, insani kalkınmayı teÅŸvik eden yeni politikalar ortaya koyacaklarını söyledi. 

"GAP bölgesi yatırımlarının toplam kamu maliyetleri içindeki payı 2002'de yüzde 5'ti. Bizim dönemde bu yüzde 10,5'e çıktı" diyen DavutoÄŸlu, "Burada da durmayacağız. Ä°kinci eylem döneminde de yaklaşık 26,7 milyar lira kamu yatırımı yapacağız" ifadelerini kullandı.

DavutoÄŸlu, planda 5 ana eksen olduÄŸunu söyledi, bu eksenlerin "ekonomik kalkınmanın hızlandırılması, sosyal geliÅŸmenin güçlendirilmesi, ÅŸehirlerde yaÅŸanabilirliÄŸin artırılması, altyapının geliÅŸtirilmesi ve kurumsal kapasitenin artırılması" olduÄŸunu söyledi. 

Bu kapsamda plan döneminde Merkezi Yönetim Bütçesinden Ekonomik Kalkınmanın Hızlandırılması için 1 milyar 628 milyon, Sosyal GeliÅŸmenin Güçlendirilmesi için 6 milyar 195 milyon, Åžehirlerde YaÅŸanabilirliÄŸin Artırılması için 1 milyar 4 milyon, Altyapının GeliÅŸtirilmesi için 17 milyar 836 milyon ve Kurumsal Kapasitenin GeliÅŸtirilmesi için 25 milyon lira olmak üzere toplam 26 milyar 688 milyon lira yatırım ödeneÄŸi ayrılacak.

26.7 milyar TL deÄŸerinde 115 yeni hamle

BaÅŸbakan, eylem planını 115 yeni hamle ile gerçekleÅŸtireceklerini belirtti, bu 115 projeden baÅŸlıkları ÅŸu sözlerle paylaÅŸtı: 

• Eylem Planı çerçevesinde, bölgede tarımsal üretimde verimlilik artırılarak tarıma dayalı sanayi yapısı geliÅŸtirilecek. Üretici örgütlülüÄŸü, tarım teknolojileri, deÄŸer zinciri esaslarına dayalı doÄŸaya dost tarımsal üretim sistemlerinin yaygınlaÅŸtırılması desteklenecek.
• BüyükbaÅŸ ve küçükbaÅŸ hayvancılığın geliÅŸtirilmesi için altyapı eksikleri giderilecek. Ä°ç sularda su ürünleri üretimini artırmaya yönelik destek programlarına önem verilecek.

Tarıma Dayalı İhtisas OSB'leri kurulacak

• Sanayi altyapısının temelini oluÅŸturan Organize Sanayi Bölgeleri (OSB) ve Küçük Sanayi Siteleri (KSS) yatırımlarına devam edilecek. Ä°htiyaç duyulan illerde Tarıma Dayalı Ä°htisas OSB'leri kurulacak. Bölge sınır kapıları güçlendirilecek ve sınır komÅŸuları ile ticaret artırılacak.
• Özel sektör yatırımlarının artırılması amacıyla teÅŸvik sisteminin daha etkin bir ÅŸekilde uygulanmasına yönelik tedbirler alınacak.
• Kültür varlıklarının korunarak turizm odaklı deÄŸerlendirilmesi, istihdam ve sosyo-ekonomik kalkınmaya katkı saÄŸlanması için turizm altyapısının iyileÅŸtirilmesi, turizm çekim merkezleri oluÅŸturulması ve turizmin çeÅŸitlendirilmesi için gerekli çalışmalar yapılacak.
• Yenilenebilir enerji ile ilgili uygun yatırım alanları tespit edilecek, yenilenebilir enerji kaynaklarının elektrik enerjisi üretimi, tarım, turizm gibi alanlarda kullanımına yönelik araÅŸtırma ve uygulama faaliyetleri desteklenecek.

2018 yılı ihracat hedefi 22 milyar dolar

GAP Bölgesi ile ilgili temel ekonomik göstergelerin yer aldığı planda, söz konusu göstergelere iliÅŸkin 2018 hedeflerine de yer verildi.

Buna göre;

• 2018 yılı sonunda bölgede iÅŸsizlik oranının yüzde 10,3'e inmesi beklenirken, istihdam oranının yüzde 35,3'e, iÅŸ gücüne katılma oranının yüzde 39,1'e, Gayri Safi Katma DeÄŸerin Türkiye ortalamasına oranının yüzde 54,4'e, ihracatın da 22 milyar 119,8 milyon dolara çıkması hedefleniyor.

Derslik başına öÄŸrenci sayısı 33'e düÅŸürülecek

• Dönem sonunda okul öncesi eÄŸitimde yüzde 70 okullaÅŸma oranına ulaşılacak. Bu çerçevede 4 bin 79 derslik yapılacak. Ä°lköÄŸretimde derslik başına düÅŸen öÄŸrenci sayısı azaltılacak, fiziki altyapı ihtiyacı giderilecek. Bölgede ilköÄŸretimde derslik başına düÅŸen öÄŸrenci sayısının 33'e düÅŸürülmesi amacıyla 8 bin 302 derslik inÅŸa edilecek. Aynı ÅŸekilde ortaöÄŸretimde derslik başına düÅŸen öÄŸrenci sayısı da 33'e indirilecek ve bu amaçla 4 bin 683 derslik açılacak.
• ÖÄŸretmenlerin bölgede çalışmalarının özendirilmesi ve mevcut öÄŸretmenlerin en az 4 yıl kalmalarının saÄŸlanması amacıyla konut imkanlarının sınırlı olduÄŸu yerlerdeki eÄŸitim ikamet merkezleri artırılacak, sosyal hizmet tesisi yapımına ağırlık verilecek.
• YükseköÄŸretimde kalitenin artırılması amacıyla bölge üniversitelerinin fiziki ve beÅŸeri altyapısı geliÅŸtirilecek. Toplam 8 bin 750 kiÅŸilik yurt kapasitesi oluÅŸturulacak. Bunun 4 bin kiÅŸilik bölümü kiralama yöntemi ile 4 bin 750 kiÅŸilik bölümü ise yatırım programı kapsamında gerçekleÅŸtirilecek.
• GAP illerinde kreÅŸ ve gündüz bakım evlerinin sayısı da artırılacak.
• Okuma kültürünün geliÅŸtirilmesi için mevcut okullar bünyesinde zenginleÅŸtirilmiÅŸ kütüphaneler oluÅŸturulacak. Uluslararası öÄŸrenci sayısının artırılması için gerekli tedbirler alınacak, öÄŸretim üyesi başına düÅŸen öÄŸrenci sayısı azaltılacak.

İstihdamın artırılmasına ilişkin hedefler

• Ä°stihdamın artırılması, iÅŸgücünün kalitesinin yükseltilmesi ile sosyal bütünleÅŸmenin saÄŸlanması için baÅŸta kadınlar ve gençler olmak üzere kırılgan grupların iÅŸ gücü piyasasına giriÅŸleri kolaylaÅŸtırılacak.
• Sosyal yardım alan çalışabilir durumdaki yoksulların istihdamının artırılmasına yönelik ailelere bilinçlendirme eÄŸitimleri verilecek ve gerekli tedbirler alınacak.

Konut üretimi teÅŸvik edilecek

• Bölgenin büyüme ve çevrelerine hizmet verme potansiyeli yüksek, çekim merkezi olabilecek illerinde fiziki ve sosyal altyapı güçlendirilerek, iÅŸ ortamı iyileÅŸtirilerek, yatırımların bu merkezlere yönelmesi teÅŸvik edilerek yeni sanayi odaklarının oluÅŸması saÄŸlanacak.
• Cazibe Merkezleri Destekleme Programı uygulamalarına Diyarbakır, Åžanlıurfa ve Gaziantep'te devam edilecek. YaÅŸanabilir, düzenli, saÄŸlıklı ve güvenli kentlerin oluÅŸturulması için örnek imar uygulamaları desteklenecek.
• Åžehirlerin rekreasyon ihtiyaçlarını giderecek özel bir program geliÅŸtirilecek. Bu çerçevede; yaÅŸam mekanları spor yapmayı ve hareketliliÄŸi saÄŸlayacak ÅŸekilde tasarlanacak, kültür ve spor aktivitelerinin gerçekleÅŸtirilebileceÄŸi mekanlar iyileÅŸtirilecek, dinlenme alanlarının sayısı ve kalitesi artırılacak.
• Hane halkı büyüklüklerine yönelik konut ihtiyaç araÅŸtırması yapılacak ve ihtiyaç olan yerlerde konut üretimi teÅŸvik edilecek, gerekli finans desteÄŸi ve teknik altyapı sunulacak. SaÄŸlıklı ve güvenli yaÅŸam alanları oluÅŸturmak amacıyla kentsel dönüÅŸüm projeleri uygulanacak.

1,1 milyon hektarlık alan sulamaya açılacak

• Plan dönemi sonunda GAP kapsamında toplam 1,1 milyon hektar alanın sulanması için depolama altyapıları tamamlanacak, ÅŸebeke inÅŸaatları da önemli ölçüde bitirilecek.
• Plan çerçevesinde devam eden 362 kilometre ana kanal inÅŸaatı tamamlanacak. Yüksek terfili sulama projelerinin etüt çalışmalarının yapılmasına devam edilecek ve bunun sonucunda öncelik görülmesi halinde uygun projeler hayata geçirilecek.
• Harran Ovası baÅŸta olmak üzere sulama alanlarında drenaj sistemlerinin kurulması tamamlanacak. TaÅŸlı arazilerin belirlenmesi, haritalandırılması ve temizlenmesine yönelik arazi ıslahı çalışmaları yapılacak.
• Ilısu Barajı ve HES tamamlanacak, bunun yanı sıra Cizre Barajı ve HES yaptırılacak. DoÄŸalgaz iletim altyapısı güçlendirilecek, Bölgeye doÄŸalgaz arzı saÄŸlayacak projeler tamamlanacak.
• Merkezi idarelerin taÅŸra teÅŸkilatlarındaki personelin eÄŸitim ihtiyaçları çerçevesinde eÄŸitim programları düzenlenecek. Yatırım izleme ve koordinasyon baÅŸkanlıklarının beÅŸeri kapasitesi geliÅŸtirilecek.
• Belediye hizmetlerinin daha ÅŸeffaf ÅŸekilde saÄŸlanabilmesi için belediyelerin internet sitelerinin altyapılarının geliÅŸtirilmesi desteklenecek.
• Kamu kurumlarında üst düzey görevlerde bulunmuÅŸ ancak halihazırda emekli olan kiÅŸilerin bilgi ve tecrübelerinden ihtiyaçlar doÄŸrultusunda yararlanılması saÄŸlanacak.

"Ders niteliÄŸinde"

DavutoÄŸlu, yeni eylem planının, bölge ülkeleri için bir ders niteliÄŸinde olduÄŸunu söyledi:

"Bizim temel görevimiz, özel sektörü de devreye sokup kalkınmanın önünü açmak. Bunun için de güvenliÄŸi ve huzuru saÄŸlamaktır. Dışarıdaki durgunluk ülke ekonomisinin direnci göz önüne alındığında, kalkınma hamlelerini olumsuz etkilenmeyecektir. Bu eylem planının, bölgedeki vatandaÅŸlara ve tüm Türkiye'ye hayırlı olmasını diliyorum. Bu eylem planı sadece Türkiye açısından deÄŸil etrafta ateÅŸ çemberi halindeki ülkeler için de ders niteliÄŸindedir. Bölgesel kalkınma örneÄŸi inaÅŸllah Suriye ve Irak'a da geniÅŸ katkı saÄŸlayacaktır. Bir gün oralarda da bu ÅŸiddet ortamı ortadan kalktığında GAP'taki kalkınma hem bir ilham hem de bir güç kaynağı olacaktır. Siyasi istikrar, huzur, ekonomik kalkınma, Türkiye nin geleceÄŸini belirlemede ana faktörlerdir."

Kaynak: Al Jazeera