Esed'in saflarında kimler savaşıyor?

Yeni Åžafak'ta yer alan habere göre; Suriye iç savaşında ortaya çıkan ve Suriye ile Irak topraklarının büyük bir bölümünü kontrol altında tutan IŞİD ile birlikte yeni bir uluslararası sorun belirdi: Yabancı savaÅŸçılar... Suriye ve Irak’ta merkezi hükümete karşı savaÅŸan gruplara baÅŸka ülkelerden katılan savaÅŸçılar genellikle ‘yabancı savaÅŸçılar’ veya ‘cihatçılar’ adıyla anılıyor. El-Kaide’nin Suriye uzantısı Nusra Cephesi ile IŞİD arasındaki çatışmaların ardından yabancı savaÅŸçılar büyük oranda IŞİD saflarına katıldı. Özellikle Avrupa ülkelerinden IŞİD’e yoÄŸun katılımların yaÅŸanması, sorunun uluslararası boyutta tartışılmasına zemin hazırladı. Ancak Suriye’de, bu ülkelerin nüfuslarına kayıtlı olmadığı halde savaÅŸçı unsur olarak bulunan yabancılar sadece muhalif gruplar içinde deÄŸil; hatta daha fazlası Åžam rejimi lideri BeÅŸÅŸar Esed saflarında savaşıyor.

AKIN AKIN GELÄ°YORLAR
Özellikle Suriye’de, Åžam rejimi saflarında savaÅŸmak için gelen ve sayıları onbinlerle ifade edilen yabancı savaÅŸçı bulunuyor. Sadece geçtiÄŸimiz nisan ayında 40 bini Irak’tan 20 bini ise Lübnan’dan olmak üzere 60 bin yabancı, Suriye’ye getirildi. Bu gruplar baÅŸta Özgür Suriye Ordusu olmak üzere bölgedeki ‘sünni’ gruplara karşı savaşıyor. Büyük bir kısmını ÅŸiilerin oluÅŸturduÄŸu bu ‘öteki yabancılar’, yalnızca Irak ve Lübnan’dan gelmiyor. Ä°stihbarat analiz raporlarına göre ‘insan kaynağı’ dünyanın her yanına dağılmış durumda. Afganistan, Nijerya, Yemen, Moritanya, Pakistan ve BangladeÅŸ’den gelen onbinlerce kiÅŸi belli vaatler ya da ücret karşılığında cepheye sürülüyor. ‘Åžii direniÅŸ hattı’nın sünnilere karşı müdafaasını ise Ä°ran organize ediyor.

SURÄ°YE’DE AFGAN DRAMI
Suriye’de savaÅŸan gruplara ‘insan kaynağı’ desteÄŸi, en baÅŸta Afganlardan geliyor. Genellikle ABD’nin Afganistan saldırısının ardından Ä°ran’a kaçan ÅŸii Afganlar, bu devletin baskılarıyla Suriye’ye muhaliflere karşı savaÅŸmak üzere gönderiliyor. O Afganlardan ikisi geçtiÄŸimiz ay Esed birliklerine karşı savaÅŸan Ä°slam Cephesi örgütü tarafından yakalandı. Ä°slam Cephesi’nin görüntülü sorguladığı Afganlardan biri, Ä°ran’da cezaevine atıldıktan sonra kendisine ulaşıldığını ve özgürlük vaadi karşılığında Suriye’deki savaÅŸa gönderildiÄŸini, burada savaÅŸtığı için ailesine maddi yardım yapıldığını söyledi. DiÄŸer Afgan ise kendisine ulaÅŸanların, “Suriye’de selefiler Zeynebiye Camii’ni yıkacak” dediÄŸini belirtti ve mezhepsel faktörler nedeniyle Suriye’ye gittiÄŸini iddia etti.

Ä°ki ana rota
Suriye’ye gönderilen ‘öteki yabancılar’ bu ülkeye ulaÅŸmak için iki ana rotayı takip ediyor. En kestirme ulaşım, BaÄŸdat’tan Åžam’a uçak seferleri. DiÄŸeri ise Lübnan’dan Güney Kıbrıs Rum Kesimi’ne gitmek, oradan da motor veya botlarla Tartus Limanı’na varmak. Yabancı savaÅŸçıların Suriye’ye sevkiyatını ise Ä°ran’ın Irak’taki en önemli askeri yetkilisi Ebu Mehdi el Muhandis yürütüyor. Muhandis ise Ä°ran’ın Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani’ye baÄŸlı çalışıyor, raporlarını direkt olarak ona iletiyor. Suriye’deki rejime destek vermek için bölgeye ‘emekli edilerek’ gönderilen üst düzey Rus askerler de, hâlâ Åžam yönetiminin elinde bulunan Tartus ve Lazkiye limanlarında ÅŸii milislere askeri eÄŸitimler veriyor.

Bir Ä°ranlı daha öldü
Muhalif gruplara karşı Esed saflarında savaÅŸmak üzere Suriye’ye gönderilen ÅŸii milisler, yine bu ülkedeki yabancı komutanlar tarafından yönlendiriliyor. Ülkede, Suriyeli olmayıp da muhaliflere karşı savaÅŸan grupların başında Lübnan veya Ä°ranlı generaller bulunuyor. Ä°ran’ın kurduÄŸu Fatımiyyun Birlikleri’nin Afgan asıllı Komutanı Ali Rıza Tevessuli, birkaç gün önce Suriye’nin Dera bölgesinde girdiÄŸi bir çatışmada, yanındaki 5 Ä°ranlı askerle birlikte öldürülmüÅŸtü. Dün de Ä°ran Devrim Muhafızları komutanlarından Yarbay Muhammed Sahibkerem Erdekani, yine Dera’da muhaliflerce öldürüldü. Suriye ve Irak’ı da içine alan ‘DireniÅŸ Bölgesi’nin Ä°ranlı komutanı Yarbay Murteza Husrevani, çatışmada ölen Erdekani için taziye mesajı bile yayınlayıp baÅŸsaÄŸlığı diledi. Irak ve Suriye’deki fiili varlığını uzun süre reddeden Ä°ran, “DAEÅž’e karşı kutsal mekanları korumak ve gönüllü milislere askeri danışmanlık yapmak” gerekçeleriyle bu iki ülkede bulunduÄŸunu kabullenmiÅŸti.

‘Bize yalnız Suriyeli gelsin’
Suriye’de Nusra ile IŞİD ayrışmasının ardından, batı ülkelerinden gelen yabancı sünni savaÅŸçılar ağırlıklı olarak IŞİD içinde hareket ediyor. Özellikle Ä°ngiltere, Almanya ve Fransa’dan katılımlar, bu örgüte yapılıyor. Suriyelilerin oluÅŸturduÄŸu gruplar ise yabancı savaÅŸçılar hususunda oldukça çekinceli. Yeni Åžafak’ın telefonla ulaÅŸtığı bir Ahrar-uÅŸ Åžam yetkilisi, kendi örgütlerinin yabancı savaÅŸçı kabul etmediÄŸini belirtti. Tıpkı Ahrar-uÅŸ Åžam gibi Suriye’nin geniÅŸ bir bölgesinde faaliyet gösteren Ä°slami Cephe de yabancı savaÅŸçı kabul etmeyen örgütlerden. Bunların dışında bir de, ‘Nusra ya da IŞİD saflarında savaÅŸmak istemeyip kendi gruplarını kuran’ yabancı savaÅŸçılar var. Genellikle Çeçenler, Libyalılar, Dağıstanlılar, Kazaklar ve Tatarlardan oluÅŸan bu gruplar, herhangi bir örgüt çatısı altına girmeyip kendi tugaylarını kurmuÅŸ durumda.