Azerbaycan'ı devalüasyon ve enflasyon bekliyor

Azerbaycan CumhurbaÅŸkanı Ä°lham Aliyev'in, "Bir manat, bir avroya eÅŸit olursa daha doÄŸru olur. Manatın deÄŸerli olması ekonomi ve ihracat potansiyelimiz için çok da olumlu durum deÄŸil" sözleri petrol zengini ülkede devalüasyon beklentilerini gündeme getirdi.

Dünya piyasalarında petrol fiyatlarının düÅŸmesinin ardından Azerbaycan Merkez Bankası, 16 Åžubat'ta dolara endeksli kur sistemini, dolar ve avroya endeksli kur sepeti sistemiyle deÄŸiÅŸtirmesi devalüasyonun yumuÅŸak ÅŸekilde yapılacağı düÅŸüncesini doÄŸurdu. Nitekim, tüm bunlardan sonra Azerbaycan para birimi manat, dolar karşısında deÄŸer kaybetmeye baÅŸladı.

Merkez Bankasının aldığı kararı "olumlu ve gerekli" olarak deÄŸerlendiren ekonomistler, 1,4 oranındaki yıllık fiyat artışının 2015'te yüzde 10'a çıkacağı görüÅŸünde birleÅŸiyor.

"YÜZDE 10 ENFLASYON MAKUL BÄ°R RAKAM OLACAK"

Milli Ä°limler Akademisi Ä°ktisat Enstitüsü BaÅŸkanı Prof. Dr. Nazim Ä°manov, hür ülkede olduÄŸu gibi Azerbaycan ekonomisinde de sorunların olduÄŸunu fakat makroekonomik verilerin ve döviz rezervinin bu sorunlar üstesinden gelebilecek düzeyde olduÄŸunu bildirdi. 

Merkez Bankasının kararını "zorunlu ve kaçınılmaz" olarak deÄŸerlendiren Ä°manov, kısa süreli deÄŸerlendirildiÄŸinde fiyat artımı yaÅŸanacağı için insanların bu durumdan memnun kalmayacağını fakat orta ve uzun vadeli düÅŸünüldüÄŸünde kararın hem ülke ekonomisine hem de halka fayda saÄŸlayacağını öne sürdü. 

Azerbaycan ekonomisine iliÅŸkin alınan kararların amacının enflasyonu belli sınırda tutmak olduÄŸunu vurgulayan Ä°manov, "Ne sıfır olacak ne 100. Benim düÅŸünceme göre bugünkü Azerbaycan ekonomisi için yüzde 10 enflasyon makul bir rakam olacak" dedi. 

Merkez Bankasının çift dövizli sepet kuruna geçmesiyle döviz piyasasında kayıp yaÅŸanmayacağı, kullanılan döviz oranının deÄŸiÅŸeceÄŸi, sadece Merkez Bankasının döviz rezervlerinin azalabileceÄŸi tahmininde bulunan Ä°manov, ülke ekonomisi için önemli kayıp oluÅŸturan petrol fiyatının düÅŸmesine deÄŸindi.

"Petrol fiyatlarındaki düÅŸüÅŸ ekonomimizi büyük kayıplara uÄŸratacak. Devlet bütçesi varil fiyatı 90 dolardan hesaplanmıştı. Åžimdi ise 55-60 dolar arasında olacağı ihtimal ediliyor. Bu da bütçeye yapılacak transferlerin üçte bir oranında azalması anlamına geliyor." 

"PANÄ°ÄžE KAPILMAYA GEREK YOK"

Ä°ktisat Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Evez Bayramov da ekonominin dayanıklı olduÄŸunu fakat 2008'deki küresel krizin dalgasının beklentiler içinde olmasının Azerbaycan ekonomisini de kötü etkileyeceÄŸini belirtti.

Azerbaycan'da maliye sisteminin devlet tarafından güçlü ÅŸekilde korunduÄŸunu, yurt dışında yaÅŸanan krizlerin kendilerinde sadece tüketici piyasasında hissedildiÄŸini ifade eden Bayramov, devalüasyon beklentisi içinde olduÄŸunu söyledi.

Bayramov, ÅŸöyle devam etti:

"Devalüasyonun yüzde 5-10 oranında olacağını düÅŸünüyorum. Bu süreç ise aniden deÄŸil, aÅŸamalı olacak. Bundan korkmamıza gerek yok. Petrol fiyatlarındaki düÅŸüÅŸ ekseninde belli kayıplar yaÅŸanacak. Birçok ülke benzer kayıplarla karşılaşıyor. Bundan felaket beklemeye, paniÄŸe kapılmaya gerek yok. Karamsarlık birkaç hafta içerisinde kaybolacak."

Yüzde 10'luk bir devalüasyonun ülke ekonomisinde derin yaralar açmayacağını savunan Bayramov, " Devalüasyon bu oranda olacaksaenflasyon da 7-8 oranında olacak. EÄŸer enflasyonu geçen yıl olduÄŸu için 1,4 oranında tutarsak yabancı döviz spekülatörleri için ortam oluÅŸur ve biz daha çok kaybederiz" diye konuÅŸtu.

Bayramov, Azerbaycan ekonomisinin petrol fiyatlarındaki düÅŸüÅŸ, Rusya ile Batı arasındaki çekiÅŸme, ekonomimin çeÅŸitlendirilememesi gibi nedenlerle sıkıntı yaÅŸadığını anlattı. 

"UYGULAMA ÖNCEDEN BAÅžLAMALIYDI"

Ekonomi Uzmanı Milletvekili Vahit Ahmedov, Azerbaycan'ın Bağımsız Devletler TopluluÄŸu ülkeleri arasında ulusal parasını son beÅŸ yılda aynı deÄŸerde tutan tek ülke olduÄŸunu, fakat bugün ekonomide yaÅŸanan bazı sorunların manatın deÄŸerinin korunmasına engel teÅŸkil ettiÄŸini söyledi. 

Kur rejiminin deÄŸiÅŸtirilmesinin hem iyi hem de kötü yönleri bulunduÄŸunu aktaran Ahmedov, ÅŸöyle devam etti:

"Ä°yi yönü odur ki petrol dışı ürünlerin ihracı artacak. Kötü yönü ise ÅŸudur, ciddi devalüasyon olursa halkın gelirleri ve alım gücü azalacak. Bu nedenle yumuÅŸak devalüasyon yapılıyor. Bu uygulamaya çok önceden baÅŸlanılması gerekiyordu."

Ekonomi Uzmanı Milletvekili Ali Mesimli de Merkez Bankasının kararının ciddi devalüasyon anlamına gelmediÄŸini, sadece daha önceden haber verilmediÄŸi için bazı karamsar açıklamaların yapıldığını ve panik oluÅŸtuÄŸunu söyledi.  

Petrol fiyatlarındaki düÅŸüÅŸün dünya ekonomisindeki süreçlerde doların manata etkisini en aza indirmek için kur politikasının deÄŸiÅŸtirildiÄŸini savunan Mesimli, ülkenin Avrupa ile ticari iliÅŸkilerinin giderek büyüdüÄŸünü, bu nedenle döviz sepetinde avronun da bulunması gerektiÄŸini iddia etti.  

Mesimli, artık manatın deÄŸerinin korunması için ülkenin her ay 1 milyar dolar harcama yapmak zorunda kalmayacağını söyledi.

Ekonomik Kaynakların AraÅŸtırılması Merkezi BaÅŸkanı Ruslan AtakiÅŸiyev ise 2015'in spesifik bir yıl olacağını ve petrol fiyatları gerilemeye devam ederse hükümetin benzer önlemler almaya devam edeceÄŸini kaydetti.